تکاپوی تهاجمی اصولگراها پس از مناظره دوم
۱۳۹۶ اردیبهشت ۱۶, شنبه
بحث نزد رسانه‌ها و تحلیلگران پیرامون شعارها، وعده‌ها و رویکردهای کاندیداها در مناظره انتخاباتی ادامه دارد. رسانه‌های اصولگرا عمدتا روی عبارت "دختر مظلوم وزیر" و "رسوایی وارداتی" دولت یازدهم تبلیغ می‌کنند. رسانه‌ها و فعالان اصلاح‌طلب نیز، چنته خالی اصولگراها و بی‌برنامگی آنها را به چالش می‌کشند. سعید لیلاز می‌گوید رئیسی و قالیباف نهضت "عدد نشناسی" راه انداخته‌اند. به نظر عباس عبدی مناظره صحنه تخریب بود نه ارائه دیدگاه.
در مناظره دوم، شهردار تهران بلافاصله، مسئله قاچاق کالا توسط دختر وزیر آموزش و پرورش را مطرح کرد؛ موضوعی که قبلا از سوی وزیر دادگستری تکذیب شده بود. فخرالدین دانش آشتیانی پس از مناظره در نامه‌ای به صدا و سیما خواستار اختصاص وقت برای پاسخگویی به "پروژه سیاسی علیه دولت" شد. با این همه، خبرگزاری‌های تسنیم و فارس در گزارش‌هایی تازه، ادعا کرده‌اند که واردات مربوطه با کارت بازرگانی یک بار مصرف انجام شده و در اسناد ارائه شده نیز تناقض‌هایی وجود دارد.
عبارت "دختر مظلوم وزیر" در مناظره دوم در توضیحات جهانگیری به کار رفت که در جواب قالیباف گفت این دختر مظلوم بیکار بود و رفت ۲۰۰ میلیون کالا وارد کرد. اکثر تحلیلگران گفته‌اند که این نامناسب‌تری جوابی بود که معاون اول روحانی می‌توانست به قالیباف در باره یک "مطلب سوخته" بدهد.
خبرگزاری "تسنیم"، نزدیک به محافل نظامی و امنیتی، در گزارش مفصلی با عنوان "واردات‌چی‌های مظلوم" به آمارهای گمرک ایران پرداخته و حجم عظیم واردات را در مقابل اشتغال و تولید داخلی قرار داده است. ماجرای عصبانیت وزیر راه در مقابل یک خبرنگار و گرفتن میکروفن از دست او نیز دستمایه حملات جدیدی به دولت در رسانه‌های اصولگرا شده است. رفتار عباس آخوندی را میرسلیم در انتقاد به رویکردهای دولت در عرصه آزادی بیان و حقوق شهروندی مطرح کرد.
روز شنبه، ۱۶ اردیبهشت، ستاد قالیباف کمپین چالش اعلام اموال را به راه انداخت. شهردار اصولگرای تهران در پایان مناظره دوم خواستار آن شد که کاندیداها در جلسه سوم، با فهرست اموال خودشان در برابر دوربین حاضر شوند.
ارزیابی اصلاح‌طلبان
عباس عبدی، تحلیلگر و فعال سیاسی می‌گوید که از فرصت مناظره به جای ارائه دیدگاه‌‌ها برای تخریب استفاده شد. او علت این امر را ضعف ساختار و جانبداری تاریخی صدا و سیما دانسته و گمانه‌زنی کرده که استقبال مردم از مناظره بعدی کمتر شود، زیرا مردم متوجه نشدند که کاندیداها چه برنامه‌ای دارند.
عبدی به جهانگیری و روحانی توصیه کرده که یک بار برای همیشه از شنیدن و پاسخ دادن به مطالب قالیباف صرفنظر کنند. او نتیجه مناظره را چهار به دو به نفع روحانی و جهانگیری می‌داند و هاشمی طبا را به خاطر ارائه دیدگاه‌های ایجابی بهترین فرد مناظره دوم توصیف می‌کند.
سعید لیلاز، کارشناس اقتصادی اصلاح‌طلب معتقد است که روحانی بهتر و قوی‌تر از مناظره اول ظاهر شد و مشخص کرد که کاندیداهای مخالف دولت برای فردای روز انتخابات هیچ استراتژی‌ای ندارند: «رئیسی و قالیباف نهضت عدد نشناسی راه انداخته‌اند. این دو به عدد و رقم آگاه نیستند که این امر از وعده‌هایی چون ۲/۵ برابر کردن مشاغل به خوبی مشخص است.»
لیلاز می‌گوید روحانی و جهانگیری می‌توانند با عدد و رقم خدمات دولت در حوزه اقتصادی را بیان کرده و در مناظره سوم "کولاک" کنند.
مصطفی تاج‌زاده ابراز خوشحالی کرده که بدنام‌ترین بخش‌های حکومت، امروز طرفدار حقوق بشر و کرامت گذاشتن بر انسان شده‌اند: «هنوز رئیسی و قالیباف حاضر نیستند محکوم کنند که به نایب رئیس مجلس با آجر حمله کردند. توقیف فله‌ای مطبوعات را که یک ننگ است محکوم نکردند و حالا شعار آزادی می‌دهند.»
تاج‌زاده مناظره دوم را فرصتی برای به یاد آوردن حرف‌های میرحسین موسوی دانسته است: «او می‌دید چیزهایی را که مدعیان نمی‌دیدند و خوب در این مناظره سیاسی و فرهنگی هویدا بود.»
موج بیانیه دستگاه‌های دولتی
مناظره انتخاباتی دوم همان‌گونه که انتظار می‌رفت با به چالش کشیدن دستاوردهای برجام و رویکردهای دولت یازدهم در عرصه داخلی و خارجی از سوی کاندیداهای اصولگرا همراه بود. لاک دفاعی روحانی در مواجهه با این چالش را وزارت‌خانه‌ها و سازمان‌های دولتی با صدور بیانیه و اطلاعیه جبران کردند.
بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت اعلام کرد: «ما در مورد کرسنت هیچ جریمه‌ای نشده‌ایم و قاطعانه در حال دفاعیم. البته به دلیل ضعف دولت گذشته ما به عدم اجرای قرارداد محکوم شدیم.»
حسین دهقان، وزیر دفاع در توضیح برنامه‌های موشکی گفت: «در دولت یازدهم تا پایان سال ۹۵ در بخش تامین اعتبارهای دفاعی تا دوبرابر و نیم نسبت به دولت قبل افزایش داشتیم که در سال ۹۶ به چهار برابر نسبت به دولت قبل می‌رسد.»
وزارت فناوری و اطلاعات نیز در پاسخ به هاشمی‌طبا که فضای مجازی را تهدید دانست، اطلاعیه داد: «در حال حاضر فرصت های فضای مجازی بیشتر از تهدیدهای آن است و در حالی که بزرگترین مشکل جوانان کشور بیکاری است، فضای مجازی در سال گذشته با ایجاد ۱۰۰ هزار شغل مستقیم برای اقشار تحصیل کرده کشور، ایجاد نظام شفافیت و ایجاد فضای نشاط سیاسی، فرصت بی نظیری برای کشور است.»
وزارت فرهنگ و ارشاد نیز حرف‌های قالیباف را رد کرد که گشایش فضای فرهنگی و هنری را مدیون شهرداری دانست. در اطلاعیه این وزارت‌خانه آمده است: «خانه سینما پس از سال‌ها تعطیلی، با پیگیری دولت یازدهم، اهتمام فعالان سینما و دستور مستقیم رئیس جمهوری بازگشایی شد. میزان فروش سینما از ۲۶میلیارد به ۱۷۰ میلیارد تومان افزایش یافت و سینمای ملی رونق کم نظیری را تجربه کرد که نشان دهنده آشتی مردم با سینما است.»
نخستین بیانیه توضیحی را وزارت خارجه در زمانی منتشر کرد که مناظره هنوز ادامه داشت. ابراهیم رئیسی از جمله برجام را "یک چک نقد نشده" خواند. سازمان انرژی اتمی و وزارت اقتصاد نیز بلافاصله پس از مناظره، حرف‌های میرسلیم و رئیسی در باره نیروگاه اراک و تحریم‌های بانکی را تکذیب کردند. اطلاعیه‌های این وزارت‌خانه‌ها این گمانه را تقویت کرد که بین روحانی و مدیران دولتی، نوعی تقسیم کار صورت گرفته بود. حسام الدین آشنا، مشاور فرهنگی روحانی پس از مناظره گفت ایشان در طول این برنامه نگران آرامش جامعه بود.