جشنواره بتهوون سال ۲۰۱۳ با موضوع دگرگونی در موسیقی
۱۳۹۲ شهریور ۱۹, سه‌شنبه
ولف بیرمن، ترانه سرا و خواننده آلمانی می‌گوید: «تنها کسی که تغییر می‌کند، به خود وفادار است.» و "گُت ولتان"، یکی از شخصیت‌های اپرای "راین گلد" اثر ریچارد واگنر می‌گوید: «کسی زنده است که تغییر و دگرگونی را دوست بدارد.»
این سخنان تفکربرانگیز شعار امسال جشنواره‌ی موسیقی بتهوون در شهر بن آلمان است که عنوان "دگرگونی در موسیقی" را بر خود دارد.
جشنواره بتهوون در جریان گذر تاریخ
لودویک فان بتهوون در سال ۱۷۷۰ در شهر بن آلمان به دنیا آمد و نخستین جشنواره‌ی بتهوون را آهنگساز نامدار فرانتس لیست به مناسبت هفتادوپنجمین سالروز تولد بتهوون برگزار کرد. از آن زمان این جشنواره به طور غیرمنظم همه‌ساله در بن برگزار شده است.
جشنواره امسال از پنجم سپتامبر شروع شده و تا پنجم اکتبر در شهر بن و حومه آن ادامه دارد. این جشنواره شامل ۶۷ برنامه اصلی و ۲۹ برنامه جنبی است.
مبنای جشنواره پس از برنامه‌ریزی تازه آن در سال ۱۹۹۹ میلادی، تقدیر از این موسیقی‌دادن بزرگ جهان است با شیوه‌هایی بسیار متنوع.
در ابتدا سعی می‌شد برداشت از آثار بتهوون در کشورهای مختلفی چون روسیه، فرانسه و بریتانیا مطرح شود، اما در سال‌های اخیر شعار جشنواره به موضوع‌های انتزاعی‌تر گرایش یافت؛ موضوعی چون "دگرگونی" که امسال شعار جشنواره است.
به نظر می‌رسد که این موضوع‌های انتزاعی علاقمندان بیشتری را جذب می‌کند. در سال گذشته ۹۰ درصد از ۵۳ هزار بلیت ورودی برنامه‌های گوناگون جشنواره به فروش رفت.
فقط بتهوون نیست
در دویستمین سالگرد تولد ریچارد واگنر، آهنگساز بزرگ آلمان، آثار او جایگاه خاصی در جشنواره‌ی موسیقی بتهوون دارد، زیرا بتهوون الگوی واگنر بود در ساختن آثار هنری‌اش.
آثار واگنر در جشنواره بتهوون به دوگونه اجرا می‌شوند. از طرفی ارکستر بتهوون شهر بن بخش‌هایی از اپراهای او را به همان صورتی که نوشته شده اجرا می‌کنند و از سویی دیگر برنامه‌هایی عرضه خواهند شد که از موسیقی واگنر الهام گرفته‌اند.
در این بخش گروه‌های مختلف موسیقی با استفاده از موضوع‌های موسیقایی واگنر آثاری در موسیقی جاز ساخته‌اند، یا موسیقی واگنر را با ریتم‌های هیپ‌هاپ، زامبا یا سوینگ تلفیق کرده‌اند.
به این ترتیب این جشنواره مرکزی شده است برای عبور از مرزهای سخت در سبک‌های مختلف موسیقی، که زمانی عبورناپذیر به نظر می‌رسیدند.
در این جشنواره پاتریسیا کوپاچینسکایا، ویولونیست مولداوی سه کنسرت ارائه خواهد کرد. او در این کنسرت‌ها موسیقی سنتی کشور خود را با آثار ویلون بتهوون تلفیق کرده است. گروه دونفره "ایگودسمان و جو" نیز برنامه‌ای کمدی ارائه می‌دهد. این دو روی صحنه مسابقه‌ی نواختن پیانو ترتیب می‌دهند و از مدعوین می‌خواهند بهترین پیانیست را انتخاب کنند.
تغییرات و سنت
نام بتهوون در جشنواره امسال شهر بن، نه در موسیقی افتتاحیه ، نه در موسیقی اختتامیه دیده می‌شود. اما به رغم این موضوع، امسال در ادامه برنامه‌های سال گذشته جشنواره، همه سونات‌های پیانوی بتهوون توسط آندراس شیف، پیانیست بزرگ مجار، اجرا خواهند شد.
یکی دیگر از برنامه‌های مختص به بتهوون در جشنواره، اجرای کوارتت‌های سازهای زهی ِ بتهوون و آهنگسازان بنام روس چون دمیتری شوستاکویچ و آلفرد اشنیتکه هستند. قرار است این کوارتت‌ها با هم مقایسه شوند. در این بخش گروه بنام "بورودین" برنامه‌هایی اجرا خواهد کرد.
یکی از سنت‌های جشنواره‌ی بتهوون همکاری با ارکسترهای خارجی و جوان است. در سال‌های گذشته ارکستر‌هایی از ویتنام، ونزوئلا، برزیل، عراق و اروپای شرقی شرکت داشتند.
امسال نیز دویچه وله در همکاری با جشنواره‌ی موسیقی بتهوون در شهر بن آلمان، یک کمپ موسیقی دایر می‌کند. قرار است در این کمپ موسیقی یک گروه جوان از کشور ترکیه حضور یابد و اثری از زینب گدیسلی‌اوغلو، آهنگساز جوان ترک برای نخستین بار اجرا شود.
ارکسترهای بزرگ جهان چون ارکستر سنفونی لندن یا ارکستر سنفونی پترزبورگ آثاری بسیار ارزشمند ارائه خواهند کرد. ارکستر مجلسی شهر برمن آلمان نیز با رهبری پاوو یروی، امسال در جشنواره بتهوون حاضر خواهد شد و برداشت‌های جدید خود را از "فیدلیو" تنها اپرای بتهوون، عرضه خواهد کرد.
از رهبران بزرگ ارکستر افردی چون کنت ناگانو، توماس هتگل‌بروک و دانیل هلردینگ در این جشنواره حضور دارند و نوازندگان بزرگی چون کریستیان تتسلاف (ویلون)، هلنه گریماور و رودولف بوخ‌بیندر (پیانو) نیز در این جشنواره خواهند نواخت.
امسال جای ایلونا اشمیل، مدیر پیشین جشنواره‌ی موسیقی بتهوون، در این فستیوال خالی است. او به زوریخ رفته و رهبری ارکستر "تونهاله" در این شهر را به عهده گرفته است. به جای ایلونا اشمیل اکنون خانم نیکه واگنر، نتیجه‌ی ریچارد واگنر، ریاست جشنواره‌ی موسیقی بتهوون در شهر بن آلمان را به عهده دارد.
بودجه مالی فستیوال نیز تا چندین سال تا حدودی تامین است. شهر بن بخشی از بودجه این فستیوال را تا سال ۲۰۱۷ تامین می‌کند. قرار است شهر بن همه‌ساله ۷/ ۱ میلیون یورو برای اجرای جشنواره‌ی موسیقی بتهوون بپردازد. به این ترتیب یک سوم بودجه ۵ میلیون و ۱۰۰ هزار یوروئی این جشنواره تامین شده است. دوسوم باقی مانده باید از طریق پشتیبانان مالی و خریداران بلیت‌های جشنواره تامین شود.