جنجالی‌ترین ماجراهای جاسوسی صد سال اخیر

این زن هلندی در دهه نخست قرن بیستم در پاریس چهره ‌‌شناخته شده‌ای بود. ماتا هاری رقصنده‌‌ای بود که به سرعت به جمع چهره‌های مشهور شهر پیوست. او با شماری از سیاستمداران و مقامات ارتش فرانسه رابطه عشقی داشت و به همین علت سازمان اطلاعات مخفی آلمان او را استخدام کرد. سپس سازمان اطلاعات مخفی فرانسه هم به او پیشنهاد همکاری داد. او تا زمانی که لو رفت جاسوسی دوجانبه بود. ماتا هاری در سال ۱۹۱۷ اعدام شد.

پرونده جولیوس و اتل روزنبرگ در اوایل دهه پنجاه قرن بیستم میلادی جامعه آمریکا را دو پاره کرد. این زوج به اتهام ارائه اطلاعات محرمانه برنامه اتمی آمریکا به مسکو محاکمه شدند. در حالی که گروهی از مردم آمریکا اعدام آنها را درس عبرتی برای سایرین می‌دانستند، گروه دوم اتهام آنها را هیستری اغراق‌آمیز علیه کمونیست‌ها می‌خواندند. این زوج به‌رغم انتقادهای بین‌المللی در سال ۱۹۵۳ اعدام شدند.

جنجال جاسوسی گونتر گیوم (نفر وسط) یکی از کارمندان دفتر صدراعظم آلمان غربی به بحرانی بزرگ در این کشور دامن زد. معاون ویلی ‌برانت اطلاعات محرمانه‌ دفتر او را به پلیس مخفی آلمان شرقی "اشتازی" می‌داد. رسوخ یک جاسوس آلمان شرقی تا قلب نظام سیاسی آلمان غربی در سال ۱۹۷۴ میلادی موجب کناره‌گیری ویلی ‌برانت، صدراعظم وقت از مقام خود شد.

اعتراف آنتونی بلانت، محقق بریتانیایی و نامدار تاریخ هنر در سال ۱۹۷۹ میلادی بزرگترین رسوایی جاسوسی تاریخ بریتانیا را رقم زد. او اعتراف کرد که عضوی از یک حلقه جاسوسی پنج نفره بوده که با بالاترین مقامات دولتی در ارتباط بوده و از جنگ‌ جهانی دوم به بعد برای روسیه جاسوسی می‌کرده است. چهار عضو این حلقه شناسایی شدند اما هویت نفر پنجم یا "فیفت‌ من" تا امروز ناشناس مانده است.

آنا چپمن در سال ۲۰۱۰ میلادی توسط پلیس فدرال آمریکا به عنوانی یکی از اعضای یک حلقه جاسوسی روسی در آمریکا بازداشت شد. او که در آمریکا به عنوان جاسوسی حرفه‌ای شناخته می‌شد، پس از تبادل زندانیان میان آمریکا و روسیه در مسکو به عنوان مدل و مجری تلویزیونی مشغول به کار شد. چپمن حتی با لباس زیر و تفنگی در دست برای مجله مشهور مردان "ماکسیم" در روسیه هم ژست گرفته و تصویرش یکبار روی جلد این مجله آمده است.

هایدرو انشلاگ زن خانه‌داری بود که هر سه‌شنبه پای دستگاه موج کوتاه در خانه‌اش در شهر ماربورگ در ایالت هسن می‌نشست تا دستورات لازم را از یک مرکز جاسوسی در مسکو دریافت کند. او و همسرش دو سال تمام صدها سند اتحادیه اروپا و ناتو را به روسیه فرستادند. آنها در سال ۲۰۱۳ هر به دو به اتهام جاسوسی محاکمه و محکوم شدند.

فرانس یوزف اشتراوس اسطوره حزب سوسیال مسیحی آلمان به شمار می‌رود. گمانه‌زنی‌ در مورد جاسوسی او ده‌ها سال پس از مرگش به جنجالی در محافل عمومی بدیل شد. گفته می‌شود که اشتراوس برای اداره خدمات استراتژیک ارتش آمریکا کار می‌کرده است. "مرکز فدرال برای آموزش سیاسی آلمان" حتی دست به جمع‌آوری اطلاعاتی در این مورد زد و نتیجه آن را به مناسبت صدمین سالگرد تولد اشتراوس منتشر کرد. این نتیجه مورد مناقشه است.

اگر در دوران جنگ سرد دولت‌ها از جاسوس‌های دو جانبه هراس داشتند، حال بسیاری نگران شنود، رصد اطلاعات تلفنی و اینترنتی هستند. ادوارد اسنودن کارمند سابق آژانس امنیت ملی آمریکا که به صدها هزار سند محرمانه دسترسی داشت تابستان ۲۰۱۳ به روسیه گریخت. او از فعالیت‌های آژانس امنیت ملی آمریکا پرده برداشت و شیوه کار این نهاد برای شنود ارتباطات تلفنی، رصد اینترنت و بایگانی اطلاعات میلیون‌ها کاربر را تشریح کرد.