جهان در هفته اى كه گذشت: تجديد انتخاب بوش و سرنوشت خاورميانه

با پيروزى جورج دبليو بوش در انتخابات رياست جمهورى آمريكا، اكنون محافل ديپلماتيك جهان انتظار مى كشند تا سياست هاى كلان ايالات متحده آمريكا در چهار سال آينده مسير اصلى خود را نشان دهد. بسيارى از تحليلگران بر اين عقيده اند كه جورج دبليو بوش اكنون ممكن است با اعتماد بيشتر در جهت اصلاح پاره اى از سياست هاى بين المللى خود قدم بردارد. او، در نخستين سخنرانى پس از گزينش خود از يك سو اعلام كرد كه نبرد با تروريسم را با جديت دنبال خواهد كرد و از سوى ديگر يكبار ديگر بر ضرورت ايجاد كشور مستقل فلسطين اشاره داشت. بحران خاورميانه، همواره به عنوان يكى از عوامل اصلى گسترش تروريسم و بنيادگرائى مطرح شده است و به اين ترتيب، حل اين بحران مى تواند در نهايت امر وجه منطقى مبارزه با تروريسم باشد.

تاكيد جورج دبليو بوش بر همكارى با اتحاديه اروپا، ناتو و سازمان ملل متحد مى تواند در زمينه بحران عراق نيز اميدهائى بيافريند، زيرا از ديد كارشناسان منطقه، سياست تكروانه آمريكا تاكنون نه تنها سبب ايجاد امنيت و آزادى در عراق نشده، بلكه سبب تداوم تنش در اين كشور جنگ زده بوده است.

در هفته اى كه گذشت، نخست وزير مجارستان اعلام كرد كه قصد دارد ۳۰۰ سرباز مجارى مستقر در عراق را تا ماه مارس سال ۲۰۰۵ ميلادى از اين كشور بازگرداند. همزمان با اعلام اين خبر، سازمان پزشكان بدون مرز نيز به علت اوضاع ناامن عراق كليه همكاران خود را از اين كشور فراخواند. ظرف همين هفته، ۶ خارجى ربوده شدند و عمليات انتحارى و انفجار بمب در بغداد، منطقه بلد، اسكندريه و تكريت سبب قتل سه سرباز انگليسى، يك سرباز آمريكائى و سه عراقى شد. اين ناآرامى ها هشت سرباز انگليسى ديگر را كه اخيرا از جنوب عراق به اطراف بغداد انتقال يافته بودند مجروح ساخت.

خاورميانه پس از عرفات

در حالى كه ياسر عرفات رهبر فلسطينى ها در بيمارستان نظامى فرانسوى به سر مى برد، تا روز جمعه درباره وضعيت جسمانى وى منابع خبرى و محافل سياسى گوناگون خبرهاى بسيار ضد و نقيضى را در اختيار افكار عمومى قرار دادند. از كنار هم قرار دادن اين گزارش ها مى شد دريافت كه دست كم بازگشت ياسر عرفات به صحنه سياست امكان پذير نيست. با توجه به اين واقعيت، اكنون سرنوشت بحران خاورميانه به يكى از مهمترين نگرانى هاى جامعه جهانى تبديل شده است. از يك سو اين اميد وجود دارد كه در غياب عرفات رهبران معتدل تر فلسطين بتوانند مذاكره با اسرائيل را بر سر صلح آغاز كنند و با توجه به چراغ سبز جورج دبليو بوش طرح صلح بين المللى بار ديگر در دستور كار قرار گيرد و از سوى ديگر اين بيم هست كه مناطق فلسطينى با هرج و مرج روبرو شوند و در نتيجه نيروهاى افراطى حماس، جهاد و بريگاد الاقصى زمينه رشد بيشترى بيابند. هفته گذشته، حتى ارتش آزادى بخش خلق فلسطين كه يك تشكيلات چپ است، مسئوليت يك عمليات انتحارى را در اسرائيل به عهده گرفت.

در اين شرايط، وزراى خارجه كشورهاى عضو اتحاديه اروپا در جريان نشستى كه در بروكسل داشتند، ضمن ابراز نگرانى نسبت به سرنوشت خاورميانه اعلام كردند كه تماس هاى خود را با رهبران حكومت خودگردان فلسطين گسترش خواهند داد.

افغانستان پس از انتخابات

و در افغانستان، سرانجام سه هفته پس از برگزارى انتخابات، حامد كرزاى رئيس جمهور كنونى كشور به عنوان برنده انتخابات معرفى شد. كميسيون مستقلى كه بر انتخابات نظارت داشت پيش از آن اعلام كرده بود كه نارسائى هائى در روند برگزارى انتخابات وجود داشته است، اما اين نارسائى ها اثر چندانى بر نتيجه انتخابات نداشته اند. در جريان انتخابات افغانستان گروهى كه خود را ”سپاه مسلمين” مى نامد، سه نفر از كارمندان سازمان ملل متحد را كه مامور نظارت بر انتخابات بودند گروگان گرفت. اين گروه تهديد كرده است كه اگر همه اسراى طالبان و القاعده از زندان گوانتانامو آزاد نشوند، گروگان ها را به قتل خواهد رساند.

اوضاع بحرانى عراق، فلسطين و افغانستان نشان مى دهد كه جورج دبليو بوش در دومين دوره رياست جمهورى خود، بيش از هرچيز نيازمند آن است كه براى نجات وجهه ايالات متحده آمريكا، دست به اقداماتى اساسى در اين منطقه بزند. در اين عرصه، هيچ چيز براى او مهم تر از نزديكى با اتحاديه اروپا و جلب پشتيبانى سازمان ملل متحد نيست.