جهان در هفته ای که گذشت: کانون‌های بحران تازه در خاورمیانه
۱۳۸۶ آبان ۴, جمعه
بر کانون‌های بحران خاورمیانه افزوده می‌شود. هفته گذشته، وقایع خونین پاکستان بود که نگاه‌ها را به خود معطوف کرد. این هفته، از یک سو اسرائيل بر فشار خود به باریکه غزه افزود و از سوی دیگر بمباران یک روستای کردنشین شمال عراق نشان داد که خطر تصادم میان عراق و ترکیه از همیشه جدی‌تر می‌شود.
در روزهای آخر هفته، نمایندگان دولت عراق به ترکیه سفر کردند تا بر سر آینده مناسبات دو کشور با مقامات ترکیه به رایزنی بنشینند. در هیئت عراقی، وزرای دفاع و امنیت و در هیئت ترکیه، وزرای خارجه و کشور شرکت دارند.
هدف این نشست، یافتن راه حلی مشترک برای مهار پیشمرگه های "حزب کارگران کردستان" (پ کا کا) در شمال خاک عراق است. پارلمان ترکیه، اخیرا به دولت اجازه داد که در صورت لزوم، ارتش را وارد خاک عراق کند. تشکیلات خودگردان کردستان عراق هم نیروهای خود را در مناطق مرزی مستقر کرد تا به دفاع از موجودیت خود بپردازد.
بسیاری از ناظران محلی و بین‌المللی بر این نظرند که ادامه لشگرکشی ترکیه به عراق، به درگیری‌های خونین میان کردستان عراق و ارتش ترکیه می‌انجامد و در نهایت عراق را در برابر ترکیه قرار می‌دهد.
دولت آمریکا با ورود ارتش ترکیه به خاک عراق مخالف است. با این همه، این هفته از دولت عراق خواست که به صورت جدی علیه عملیات پ کا کا در داخل خاک خود اقدام کند و دفاتر این حزب را در شمال عراق ببندد.
در آستانه سفر وزرای دفاع و امنیت عراق به آنکارا، دولت ترکیه اعلام کرد که اگر جلوی فعالیت‌های پ کا کا گرفته نشود، مانع از انتقال کالا میان خاک خود و عراق خواهد شد. ارزش معاملات دوجانبه ترکیه و عراق سالانه ۵ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.
در حالی که نگاه‌ها به شمال عراق معطوف شده است، از اسرائیل و فلسطین خبرهای متناقضی می‌رسد. این هفته حمله‌های موشکی اسرائيل به بیت هانون در نوار غزه، دو کشته و دو زخمی برجای نهاد. منابع نظامی اسرائیلی ضمنا اعلام کردند که اهود باراک، وزیر دفاع، این هفته احتمالا طرح قطع تدریجی برق باریکه غزه را تصویب خواهد کرد.
از سوی دیگر محمود عباس، رئيس تشکیلات خودگردان فلسطین در دیدار با ملک عبدالله، پادشاه اردن اعلام کرد که اخیرا مذاکرات محرمانه‌ای میان اسرائيل و رهبران حماس صورت گرفته است. این در حالی است که رهبران اسرائيل و جهان عرب برای شرکت در نخستین کنفرانس بین‌المللی صلح خاورمیانه آماده می‌شوند. حماس این کنفرانس را تحریم کرده است.
گزارش مهم دیگر این هفته، انتشار تصاویر ماهواره‌ای از نقاطی در خاک سوریه بود که در ماه سپتامبر امسال به وسیله جنگنده‌های اسرائيلی بمباران شد. کارشناسان آمریکائی با نشان دادن این تصاویر کوشیدند نشان بدهند که هدف بمباران‌ها نیروگاه‌های هسته‌ای در دست ساختمان سوریه در نزدیکی مرز ایران و ترکیه بوده است.
آمریکائي‌ها قبلا نیز اعلام کرده بودند که قطعات نیروگاه‌های هسته‌ای کره شمالی به سوریه انتقال یافته است. عکس‌های تازه، تشابهاتی را با رآکتورهای اتمی کره شمالی نشان می‌دهند. اما منابع مستقل معتقدند که هدف این تبلیغات، تحریک گرایش‌های ضد سوری در افکار عمومی آمریکا است.
ورود چین به مرحله تازه‌ای از رقابت‌های فضائی نیز از رویدادهای مهم این هفته بود. چین برای نخستین بار با پرتاب موشک "راه پیمائی طولانی ۳"، یک کاوشگر فضائی را روانه کره ماه کرد. فضا نورد چینی که "چانگ ۱" نامیده شده، قرار است ضمن برداشتن عکس‌های سه بعدی، به تجزیه مواد معدنی موجود در ماه بپردازد.
جواد طالعی