جهان رقص در شهرهای کنار رودخانه راین
۱۳۹۲ فروردین ۲۴, شنبه
ایالت نوردراین‌وستفالن در میان ایالت‌های دیگر آلمان به مرکز رقص مدرن و مهد تربیت رقصنده مشهور است. در کنار "خانه‌ی رقص پینا باوش" در شهر ووپرتال که نقشی پیشگام در شکل‌گیری و گسترش رقص مدرن جهان بازی کرده است، مراکز دیگری چون "پاکت" در اسن و "خانه‌ی رقص" در دوسلدورف، در این رشته فعالیت‌های چشم‌گیری داشته‌اند. از آن گذشته مدارس عالی موسیقی شهرهای این ایالت، مانند مدرسه‌ی عالی موسیقی شهر کلن، بخش‌های مستقلی برای آموزش‌دادن به دانشجویان رقص مدرن اختصاص داده‌اند.
اقداماتی نظیر برگزاری هر ساله‌ی جشنواره‌‌های رقص و دعوت از هنرمندان جهانی برای ارائه‌ی تازه‌ترین برنامه‌های خود در این زمینه، برپایی مراسم بحث و گفت‌وگو و تبادل نظر، تامین هزینه‌های آموزشی و پرورش رقصندگان جوان، سال‌هاست که به پویایی، خلاقیت و گونه‌گونی این صحنه در نوردراین وستفالن کمک کرده است.
جشنواره‌ای با حضور هنرمندان جهانی
برگزاری چهارمین دوره‌ی جشنواره‌ی جهانی رقص نوردراین وستفالن نیز در همین راستا صورت می‌گیرد. در این جشنواره که به مدت ۱۱ روز در شهرهای کلن، بن، دوسلدورف، کرفلد، اسن، مونستر، فیرزن، ووپرتال و بوخوم برپا می‌شود، ۲۵ گروه آلمانی و بین‌المللی شرکت دارند که تازه‌ترین قطعات رقص خود را اجرا می‌کنند. طراحان رقص نام‌آشنایی، مانند انجی هیزل، رونالد کایزر، یوشیکو واکی، ماورا مورالس و مانوئل ساوی به این جشنواره دعوت شده‌اند.
یوشیکو واکی، طراح رقص و رقصنده‌ی بنام ژاپنی، در این جشنواره با قطعه‌ی "حمله‌ی گیتارهای قاتل" شرکت می‌کند. او گروه خود را با عنوان "زبان تن" در سال ۲۰۰۸ پایه نهاد. رقصندگان این گروه، اغلب از میان هنرمندانی انتخاب شدند که سال‌ها با یوهان کرشنیک (طراح پرآوازه‌ی اتریشی) همکاری داشتند.
شیوه‌ی کار چالش‌جو
قطعات یوشیکو واکی، اغلب جنجالی و چالش‌جو هستند. ملانی سو شی، منقد رقص آلمانی، درباره‌ی قطعه‌ی "حمله‌ی گیتارهای قاتل" که با هنرنمایی چهار تا شش رقصنده و نوازنده‌ی زن به اجرا در می‌آید، می‌نویسد: «این نوازندگان و خوانندگان به جایی تعلق ندارند و چنان به یکدیگر وابسته‌اند که "جدایی و رفتن برای هر یک" تنها رویایی بیش نیست. روشن است که این هنرمندان روی صحنه به طریقی باید هنر خود را به نمایش بگذارند، درغیر این‌صورت اتفاقی نمی‌افتد و صدایی از جایی بلند نمی‌شود.
به همین دلیل یکی به سیم‌های گیتار ضربه می‌زند و دیگری از ته گلو با آهنگ موسیقی راک می‌خواند: "عشق من بیا". این که آهنگی که نواخته و ترانه‌ای که خوانده می‌شود، قدیمی است و به‌روز نیست، با نفس عدم تعلق آنان به این و آن مکان، هم‌خوان است. با این‌حال این گروه ادعا می‌کند که مرکز جهان است، نافش را نشان می‌دهد و بی‌ملاحظه می‌رقصد....»
نمایش روابط خانوادگی با رقص
کلاوس فروهلیش، یکی از طراحان رقص نام‌آشنای آلمانی، با قطعه‌ی "من همه‌ی این‌ها را دیده‌ام" نیز در این جشنواره حضور دارد. در این قطعه روابط روزمره‌ی خانوادگی در مرکز داستان قرار دارد. کلاوس کایل، منقد رقص مجله‌ی "چویسز"، در باره‌ی این قطعه می‌نویسد: «شخصیت‌های "من همه‌ی این‌ها را دیده‌ام" به تنهایی، دو نفری، سه نفری یا بیشتر با صدای مردی به نام هنری که در واقع راوی داستان است، می‌رقصند. در این دنیای سوررئالیستی، آن‌چه نامرئی است، شنیده و ناگفتنی‌ها دیده می‌شود. سیاه، مالیخولیایی؛ رقصی اغراق‌آمیز در متن رشته اصواتی سحرآمیز که به فوران احساسات گوناگون می‌انجامد.»
انسان، طبیعت، شهر و لباس
کمپانی رقص "مووار" به مدیریت اشتفانی تیرش، طراح رقص آلمانی، نیز با قطعه‌ی سه بخشی "سکوی پرش سفید" بخشی از برنامه‌ی این جشنواره را به خود اختصاص داده است. اشتفانی تیرش در این قطعات به رابطه‌ی انسان با زادگاهش، طبیعت و آینده‌ی جهان می‌پردازد.
انجی هیزل و رولاند کایزر، دو طراح رقص بریتانیایی آلمانی، در قطعه‌ی بلند خود با عنوان "لباس به تن شهر کنیم‌ـ سر من یک پیراهن است" نیز همین مسائل را دستمایه قرار داده‌اند، با این تفاوت که لباس و شهر در این نمایش اهمیت ویژه‌ای می‌یابد و قطعات رقص در فضای باز و در محله‌های گوناگون شهر به اجرا در می آید. نتیجه، مجموعه‌ای خوش آهنگ و شکل از رابطه بین انسان، معماری و روزمرگی است.
"تور رقص با اتوبوس"
دست‌اندرکاران چهارمین دوره‌ی جشنواره‌ی جهانی رقص نوردراین وستفالن که از ۲۷ آوریل تا ۷ مه برگزار می‌شود، برای هنردوستانی که مایل به دیدن چند برنامه در یک روز و در چند شهر این ایالت هستند، دو "تور رقص با اتوبوس" ترتیب داده‌اند که مبدأ هر یک از آن‌ها در شهرهای کلن و بن است: این اجراها در روز ۲۸ آوریل در شهرهای بن، دوسلدورف و کرفلد و در روز ۵ مه در شهرهای کلن، دوسلدورف و وپرتال به نمایش در می‌آیند.