«جومو»؛ شبکه اجتماعیِ فعالان اجتماعی و مدنی
۱۳۸۹ آذر ۱۳, شنبه
پس از شش ماه فعالیت مستمر پشت درهای بسته و بدون انتشار اطلاعات خاصی پیرامون کاربردها و کارکردهای «جومو»، سرانجام ازآخرین روز ماه نوامبر (۹ آذر)، نسخه بتای این شبکه اجتماعی به صورت رسمی ارائه شد.
کریس هیوز، از بنیان‌گذاران فیس‌بوک و مدیر تبلیغات آنلاین باراک اوباما در جریان مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۰۸، بنیان‌گذار شبکه اجتماعی «جومو» است. او در سال ۲۰۰۷، یک سال پس از راه‌اندازی رسمی فیس‌بوک، به خاطر اختلافات اساسی با زاکربرگ، هم‌اتاقی سابق خود در خوابگاه دانشگاه هاروارد، این کمپانی را ترک کرد و اکنون پس از نزدیک به چهار سال، شبکه اجتماعی خود را راه‌اندازی کرده است.
«جومو» با فیس‌بوک سازگاری دارد و ثبت‌نام و ایجاد اکانت در آن مستلزم ورود با اکانت فیس‌بوک است. پس از ثبت‌نام و ورود به این شبکه اجتماعی، کاربر می‌تواند حوزه علایق خود را از میان گزینه‌هایی همچون حقوق بشر، آموزش، فرهنگ، صلح، دموکراسی، بهداشت، هنر، محیط زیست و ... انتخاب کند و سپس مجموعه‌ای از نهادهای موجود به او پیشنهاد خواهد شد تا بتواند از این طریق جزییات فعالیت آن نهادها و موسسات غیردولتی را پی بگیرد.
هدف از راه‌اندازی «جومو»، تعمیق روابط کاربران با علایق مدنی آنها است. جومو می‌خواهد شبکه گسترده‌ای از داوطلبان را پدید بیاورد که بتوانند از خرده‌رسانه‌ها برای افزایش تاثیر خود بر دنیای پیرامون‌شان استفاده کنند و پتانسیل تبدیل شدن به یک نیروی سیاسی و اجتماعی موثر را داشته باشند.
شبکه امیدیار، متعلق به پی‌یر امیدیار، بنیان‌گذار ایرانی‌تبار وب‌سایت مشهور Ebay از بزرگ‌ترین حامیان مالی این پروژه است و در شش ماه گذشته بیش از ۳/۵ میلیون دلار به آن کمک مالی کرده است. دفتر مرکزی جومو در نیویورک واقع است.
جهان دیگری ممکن است؟
«جومو» آن‌طور که کریس هیوز آن را توصیف می‌کند و بر اساس شعاری که برای آن طراحی شده، شبکه اجتماعی برای برقراری ارتباط میان کسانی است که قصد «تغییر دنیا» را دارند و هدف نهایی فعالیت‌هایشان ایجاد تغییرات بنیادین در حوزه‌های تخصصی است؛ کسانی که معتقدند «جهان دیگری ممکن است.» «جومو» قصد دارد فعالان اجتماعی و نهادهای مدنی را در سراسر جهان به یکدیگر متصل و زمینه تغییرات اجتماعی و سیاسی را فراهم کند.
بنابراین می‌توان دریافت که «جومو» طیف محدودی از کاربران وب را هدف قرار داده است، اما ایده ناب و اهداف بلندپروازانه آن می‌تواند دامنه تاثیرگذاری گسترده‌ای داشته باشد.
فعالان دموکراسی‌خواه، فعالان صلح، فعالان حقوق بشر فعالان محیط زیست و ... می‌توانند با عضویت در این شبکه اجتماعی به سادگی با دیگر همتایان خود در نقاط گوناگون دنیا ارتباطی پایدار برقرار کنند، از فعالیت‌های آنها آگاه شوند، فعالیت‌های خود را ترویج کنند و از تجربه‌های دیگر فعالان برای بهبود فعالیت‌های خود بهره ببرند.
فعالان اجتماعی می‌توانند از این طریق با موسسات بزرگ حوزه تخصصی خود نیز آشنا شوند و از امکاناتی که آنها ارائه می‌کنند، برای پیشبرد اهداف خود استفاده کنند.
برای پیش‌گیری از وقوع تقلب و تخلف مالی، «جومو» تنها به موسسات و نهادهایی اجازه جذب حمایت مالی از طریق این شبکه را می‌دهد که از معافیت مالیاتی برخوردار باشند.
اکتیویسم آنلاین برای تحقق جامعه مدنی جهانی
کریس هیوز در مصاحبه با وب‌سایت Mashable می‌گوید در فراگیری فیس‌بوک در میان طیف گوناگونی از کاربران از کشورهای گوناگون دنیا تردیدی ندارد، اما به اعتقاد او ترکیب ناهم‌گون این شبکه اجتماعی و تنوع بی‌اندازه کاربران آن، امکان بهره‌گیری بهینه از امکانات آن در جهت ایجاد تغییرات محسوس اجتماعی و سیاسی را از بین برده است: «جومو می‌خواهد همین شکاف را پر کند.» او می‌گوید: «ما باید بیشتر و بیشتر درباره چالش‌های پیش‌روی دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم گفت‌وگو کنیم، تا بر درک و تعهدمان نسبت به حل مسائل و رفع چالش‌ها بیفزاییم.»
بنیان‌گذار جومو در زمینه بهره‌گیری از امکانات آنلاین برای آگاهی‌بخشی و ساماندهی رویدادهای سیاسی و اجتماعی، تجربه‌های قابل توجهی دارد. او از ابزارهای اجتماعی آنلاین و خرده‌رسانه‌ها برای ساماندهی و توانمندسازی حامیان باراک اوباما بهره گرفت و برای نخستین بار پیوند مستقیمی میان آخرین تحولات رسانه‌ای در فضای مجازی و عرصه سیاسی و سپهر عمومی جامعه آمریکا برقرار کرد.
تجربه‌ای بی‌نظیر از بهره‌گیری شبکه‌های اجتماعی نظیر فیس‌بوک و توییتر برای پیشبرد اهداف سیاسی دموکرات‌های آمریکایی، که خود کریس از آن با عنوان «تجربه‌ای الهام‌بخش» یاد می‌کند. آنچه کریس هیوز برای پیروزی سیاسی باراک اوباما انجام داد، الگوی بسیاری از اقداماتی شده است که پس از آن برای استفاده از امکانات آنلاین برای ساماندهی سیاسی نیروها در فضای مجازی انجام شده و می‌شود.
در جهان به‌هم‌پیوسته و شبکه‌ای امروز که در آن «جامعه مدنی جهانی» در شرف تحقق است، جومو شبکه‌ای است که بی‌تردید در آینده نزدیک بسیار بیشتر درباره آن خواهیم شنید. «جومو» این پتانسیل را دارد که اکوسیستم فعالیت‌های داوطلبانه در سراسر جهان را دگرگون کند.
احسان نوروزی
تحریریه: یلدا کیانی