1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

حذف هویت ایرانی به نفع هویت اسلامی؟

۱۳۸۹ مرداد ۱۹, سه‌شنبه

با گذشت یک هفته، بحث و جنجال بر سر سخنان رئیس دفتر محمود احمدی‌نژاد در مورد "مکتب ایران" و "مکتب اسلام" همچنان ادامه دارد. روحانیان اصولگرا سخنان رحیم‌مشایی را "بی‌شرمانه" و "انحرافی" و او را "غیرخودی" خوانده‌اند.

https://p.dw.com/p/OhrT
اسفندیار رحیم‌مشایی، رییس دفتر محمود احمدی‌نژاد
اسفندیار رحیم‌مشایی، رییس دفتر محمود احمدی‌نژادعکس: AP

اسفندیار رحیم‌مشایی، رئیس دفتر محمود احمدی‌نژاد دوازدهم مرداد ماه در مراسم پایانی همایش جنجال‌برانگیز ایرانیان خارج کشور گفت «از مكتب اسلام دریافت‌های متنوعی وجود دارد اما دریافت ما از حقیقت ایران و حقیقت اسلام، مكتب ایران است و ما باید از این به بعد مكتب ایران را به دنیا معرفی كنیم.» ترکیب دعوت شدگان به این همایش و نحوه‌ی برگزاری آن پیشتر انتقادهای شدیدی، به ویژه از جانب اصولگرایان، متوجه رحیم‌مشایی کرده بود. سخنان او در مراسم پایانی این ماجرا را ادامه‌دار و جنجالی‌تر کرده است.

امام جمعه: "ملی‌گرایی شرک‌آلود است"

حسین شریعتمداری، مدیرمسئول روزنامه و نماینده آیت‌الله علی خامنه‌ای در موسسه کیهان در یادداشتی که روز یازدهم مرداد منتشر شد این برنامه را همایشی "با پلشتی‌های آشکار" خواند. او از رحیم‌مشایی می‌پرسد چرا به جای "دلبستگان به ارزش‌های اسلامی" مخالفان و منتقدان حکومت و «اراذل و اوباش کاسه‌لیس آمریکا و اسرائیل و انگلیس را به همایش دعوت کرده‌اید؟!»

چند روز بعد امام جمعه موقت تهران، احمد خاتمی، این همایش را مبتذل خواند و بدون نام بردن از رحیم‌مشایی با اشاره به سخنان او گفت «نهضت ما اسلامی است قبل از آن‌كه ایرانی باشد.» او ملی‌گرایی را "شرک‌آلود" خواند.

همزمان با این اظهارات خبرگزاری ایلنا از قول یکی از اعضای مجلس خبرگان، آیت‌الله عباس کعبی نوشت «افرادی که دنبال اسلام ایرانی هستند،‌اندیشه آنها انحرافی است، ما دنبال ایرانی هستیم که فدای اسلام شود ...»

رحیم‌مشایی و اسلام ایرانی

اسفندیار رحیم مشایی شانزدهم مرداد در حاشیه مراسم روز خبرنگار به انتقادهایی که به او شده پاسخ داد. او نماینده‌ی آیت‌الله خامنه‌ای در موسسه کیهان را به جعل سند و دروغ‌پردازی متهم می‌کند. رحیم‌مشایی درباره‌ی سخنانش در مراسم پایانی نیز گفت این‌ها حرف تازه‌ای نبوده و تکرار سخنان آیت‌الله خمینی است.

رئیس دفتر احمدی‌نژاد با ابراز تعجب از آنچه برداشت‌های متفاوت از سخنانش عنوان کرد، می‌افزاید «ما اسلامی را قبول داریم که امروز در ایران مستقر است.» عباس کعبی، مدرس حوزه علمیه، روز سه شنبه ۱۹ مرداد، در واکنش به توضیحات رحیم‌مشایی گفت «اگر مشایی بر اشتباهات خودش اصرار دارد، ما نسبت به این مكتب‌سازی انحرافی ناسیونالیستی و نسبت دادن این دیدگاه‌ها به انقلاب اسلامی ساكت نمی‌نشینیم.» او سخنان رحیم‌مشایی را "موهومات" خواند و از نسبت دادن آنها به خمینی انتقاد کرد.

آیت‌الله مصباح یزدی: طرح مکتب ایران کار غیرخودی‌هاست
آیت‌الله مصباح یزدی: طرح مکتب ایران کار غیرخودی‌هاستعکس: DW

"مسئله ما ایران نیست"

روز سه شنبه ۱۹ مرداد، روحانی تندرو آیت‌الله محمد تقی مصباح‌یزدی بدون نام‌بردن از رئیس دفتر احمدی‌نژاد گفت «كسانی كه بیشرمانه مكتب ایران را به‌جای مكتب اسلام معرفی می‌كنند، خودی نبوده غیرخودی‌اند و باید حواسمان جمع باشد.» خبرگزاری رسا از قم گزارش می‌دهد مصباح‌یزدی نیز ضمن انتقاد شدید از رحیم‌مشایی به دلیل انتساب سخنانش به خمینی تاکید کرد "ایران در زمان رژیم پهلوی هم بود" و مسئله ما اسلام و اصول است.

مصباح‌یزدی در توصیف آنچه اصول خوانده گفته است «اصول یعنی تابع رهبر و ولایت فقیه [بودن] و در این اصول شرایط زمان و تصمیمات سیاسی نمی‌تواند تغییر ایجاد كند و تا ظهور امام زمان این اصول خواهد بود.» او که یکی از رهبران فکری محمود احمدی‌نژاد و حامیانش به شمار می‌رود تاکید کرد «ما اسلام را می‌خواهیم ... و در این مسیر با كسی عقد اخوت نبستیم، هركس از اسلام كج برود، ردش می‌كنیم.»

رحیم‌مشایی "نوکر بی‌جیره و مواجب آمریکا"؟

حبیب‌الله عسگراولادی، عضو شورای مرکزی حزب موئتلفه نیز از کسانی است که سخنان رحیم‌مشایی را به شدت مورد حمله قرار داده. خبرگزاری فارس عصر روز ۱۹ مرداد، از قول او نوشت «شاید اگر كسانی بیایند مكتب ایرانی را مطرح كنند آمریكا حاضر باشد بالاترین مبالغ را به اینها پرداخت كند.» عسگراولادی گفت این افراد اگر از آمریکا هم پول نگیرند "نوکر بی‌جیره و مواجب" آنها هستند.

عسگراولادی به بیان اینکه شاید این سخنان برای "جلب رای مردم" گفته شده باشد می‌افزاید «اگر ما ایرانیت را مكتب بدانیم قطعا فرقه ایجاد كرده‌ایم.» او نیز انتساب این نظر را به خمینی رد کرد. عضو شورای مرکزی موئتلفه با انتقاد از کسانی که به گفته‌ی او می‌خواهند «ملیت را به جای اسلام بگذارند» گفت «این اسلام بود كه توانست رژیم شاهنشاهی را از بین ببرد.»

ساختن "امت اسلامی" از ایرانیان

آیت‌الله کعبی ادعا می‌کند "هویت‌بخش ملت ایران" انقلاب اسلامی است. او در این خصوص که هویت ایرانیان پیش از این انقلاب چگونه باید تعریف شود سخنی نگفت. کعبی می‌گوید «در واقع ساخت امت و تمدن اسلامی در دستور كار انقلاب اسلامی است و ملی‌گرایی به جز استعمار، استبداد و خودباختگی چیزی عاید ملت ایران نكرد.»

کعبی همچنین گفته است «یك عده اصرار دارند كه از هویت باستانی بگویند كه تأكید بر هویت باستانی و هویت ایران قبل از اسلام دارد كه داشتن چنین هویتی پشت كردن به اسلام [است] و ایران در پهنه تاریخ اسلامی است.»

با این‌همه در جمهوری اسلامی زمانی که نیاز به تهییج مردم برای مثلا حضور در انتخابات باشد ـ یا آنگونه که عسگراولادی گفته "برای جلب رای مردم" ـ از تلویزیون به جای سرود رسمی "ای ایران" پخش می‌کنند و بر گذشته باستانی ایران تاکید می‌شود.

احمدی‌نژاد باید تکلیفش را روشن کند

سخنان رئیس دفتر احمدی‌نژاد از جنبه سیاست خارجی و امنیتی نیز مورد انتقاد قرار گرفته است. سرلشكر حسن فیروزآبادی رئیس ستاد كل نیروهای مسلح صبح امروز گفت «وقتی فردی می‌گوید مكتب ایرانی، یعنی كشورهای اسلامی حساب ما از شما جداست، كشورهای عربی حساب ما از شما جداست، و این در جهت تجزیه جهان اسلام است.»

فیروزآبادی می‌گوید «این اظهارات اركان نظام را مورد هدف قرار می‌دهند.» او سخنان رحیم‌مشایی را از "جرایم امنیت ملی" خوانده و از قوه قضاییه گلایه می‌کند که چرا تاکنون واکنشی نشان نداده است. چند روز پیش نیز احمد توکلی رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس از محمود احمدی‌نژاد خواست «‌تکلیف خود را نسبت به مشایی و موضع گیری‌هایش روشن کند.» او گفته بود «مجلس در قبال این مواضع سکوت نخواهد کرد.» احمدی‌نژاد هنوز در مورد اظهارات رئیس دفترش که از نزدیک‌ترین دوستان و معتمدان او محسوب می‌شود سخنی نگفته است.

BK/BM

پرش از قسمت در همین زمینه