حمایت قطر از حمله ترکیه و فراخوان کردها به بسیج عمومی
۱۳۹۶ بهمن ۳, سه‌شنبه
مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه، روز سه‌شنبه (۲۳ ژانویه/ ۳ بهمن) اعلام کرد که ترکیه تصمیم دارد در جریان عملیات نظامی‌اش در شمال سوریه از برخورد با نیروهای سوری، روس و آمریکایی بپرهیزد. در استان عفرین که مورد حمله نظامی ترکیه واقع شده سربازهای روس مستقر هستند.
چاووش‌اوغلو در عین حال تاکید کرد که ترکیه به هر اقدامی مبادرت خواهد کرد تا از امنیت خود دفاع کند، "وگرنه آینده ترکیه به خطر خواهد افتاد". وزیر امور خارجه ترکیه گفت: «ما از کسی نمی‌ترسیم و مصمم هستیم. ما نمی‌خواهیم در سایه تهدید و ترس زندگی کنیم.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
عملیات نظامی ارتش ترکیه علیه "یگان‌های مدافع خلق" (YPG) در شهر مرزی عفرین واقع در شمال غربی سوریه روز شنبه (۲۰ ژانویه/ ۳۰ دی) آغاز شد و یک روز پس از آن نیروهای زمینی ارتش ترکیه وارد عفرین شدند. هدف عملیات تهاجمی ترکیه که شامل حمله‌های هوایی و زمینی است بیرون راندن نیروهای کرد "یگان‌های مدافع خلق" در سوریه از عفرین در شمال سوریه است. این حمله با مشارکت "ارتش آزاد سوریه"، یکی از گروه‌های مخالف بشار اسد که تحت حمایت آنکاراست، صورت می‌گیرد. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه هدف از این عملیات را "پاکسازی مرزهای جنوبی ترکیه از تروریست‌ها" اعلام کرده است.
قرار است "یگان‌های مدافع خلق" که از سوی آمریکا حمایت می‌شوند و آموزش می‌بینند و نیز "نیروهای سوریه دمکراتیک" (SDF) منطقه‌ای حائل در مرز سوریه با ترکیه تشکیل دهند. اما آنکارا "یگان‌های مدافع خلق" را گروهی تروریستی و شاخه‌ای از "حزب کارگران کردستان" (پ‌ک‌ک) می‌داند که برای خودمختاری کردها مبارزه می‌کند. در عین حال "یگان‌های مدافع خلق" می‌گویند که جدایی‌طلب نیستند. از نظر ترکیه وجود منطقه‌ای زیر کنترل "یگان‌های مدافع خلق" در مرز جنوبی ترکیه غیرقابل قبول است. روز یکشنبه همچنین به نقل از بینالی یلدریم، نخست وزیر ترکیه، اعلام شد که ترکیه قصد دارد یک "منطقه امن" تا عمق ۳۰ کیلومتری خاک سوریه در شمال این کشور و در مرز عفرین ایجاد کند.
ترکیه همچنین تهدید کرده است که کردهای سوری را از شهر منبیج واقع در شرق سوریه که بیشتر جمعیت آن عرب هستند بیرون خواهد کرد. حمله به منبیج می‌تواند به بالا گرفتن کشمکش با "یگان‌های مدافع خلق" بیانجامد. چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه روز سه‌شنبه گفت: «تروریست‌های منبیج مدام به قصد تحریک تیر شلیک می‌کنند. اگر آمریکا آنها را متوقف نکند ما می‌کنیم.»
بیشتر بخوانید: اردوغان: عملیات زمینی ترکیه در سوریه عملا آغاز شده است
فراخوان کردها به بسیج عمومی
در واکنش به تهاجم نظامی ترکیه به عفرین در شمال غرب سوریه، کردهای بخش شمال شرقی سوریه روز سه‌شنبه در دفاع از عفرین در برابر ترکیه فراخوان به بسیج عمومی دادند.
در بیانیه‌ای که از سوی کردهای بخش شمال شرق سوریه منتشر شده، آمده است: «ما همه مردم را فرا می‌خوانیم تا به دفاع از عفرین و حیثیت آن برخیزند و در همه فعالیت‌هایی که مربوط به این عرصه است، شرکت کنند.»
از آغاز جنگ‌های سوریه نیروهای کرد این کشور و متحدانشان سه بخش خودمختار از جمله عفرین در شمال غربی را ایجاد کرده‌اند.
بیشتر بخوانید: اعتراض فعالان مدنی و نمایندگان کرد مجلس ایران به عملیات ترکیه در عفرین
حمایت قطر از ترکیه
پیش از این نیز خبر حمایت قطر از تهاجم نظامی ترکیه به عفرین منتشر شده بود. قطر از حمله نظامی ترکیه به شبه نظامیان کرد در سوریه حمایت کرده و از آن به عنوان یاری‌رسانی برای دفاع از "امنیت ملی" یکی از نزدیکترین متحدانش سخن گفته است.
خانم لولوه الخاطر، سخنگوی وزارت امور خارجه قطر، روز دوشنبه (۲۲ ژانویه/ ۲ بهمن) گفت: «دولت قطر بار دیگر بر حمایتش از تلاش‌های جمهوری ترکیه برای حفظ امنیت ملی خود در برابر تجاوزات و حمله‌های تروریستی به خاک ترکیه تاکید می‌کند.»
الخاطر در مصاحبه با رسانه‌های قطر گفت که آغاز عملیات نظامی ترکیه "به دلیل نگرانی‌های مشروع در ارتباط با امنیت ملی و تامین امنیت مرزهای آن و همچنین دفاع از تمامیت ارضی سوریه در برابر خطر تجزیه بوده است".
روابط قطر با ترکیه از ژوئن ۲۰۱۷ نزدیکتر شده است. در آن زمان عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر تمامی روابطشان را با قطر قطع کردند. این کشورها قطر را به داشتن روابط نزدیک با اسلام‌گرایان افراطی و ایران متهم می‌کردند.
ترکیه از آن زمان با وجود تحریم قطر اقدام به حمایت از این کشور و ارسال مواد غذایی به آن کرد.
حمله تهاجمی به عفرین باعث بروز اختلاف نظر در میان کشورهای حوزه خلیج فارس نیز شده است. انور قرقاش، وزیر مشاور در امور خارجه امارات متحده عربی، روز یکشنبه هشدار داد که حمله ترکیه وحدت کشورهای عربی را به خطر می‌اندازد. قرقاش در توییتی نوشت: «تحولاتی که در ارتباط با عفرین صورت گرفته است نشان می‌دهد که مفهوم امنیت ملی عرب نیاز به بازاندیشی و بازسازی دارد، وگرنه عرب‌ها به حاشیه رانده خواهند شد.»
ترکیه دارای یک پایگاه نظامی در قطر است و هر دو کشور مخالف ریاست جمهوری بشار اسد در سوریه هستند.
امیر قطر، شیخ تمیم بن حمد بن خلیفه آل ثانی، نخستین رهبر یک کشور خارجی بود که پس از کودتای نافرجام ژوئيه سال ۲۰۱۶ در ترکیه با اردوغان گفت‌وگو (تلفنی) کرد.
بازداشت منتقدان به عملیات تهاجمی ترکیه
در رابطه با عملیات نظامی علیه شبه نظامیان کرد در شمال غرب سوریه پلیس ترکیه نیز در چند روز اخیر فعال بوده و اقدام به تجسس ضربتی و بازداشت شمار زیادی از منتقدان و مخالفان کرده است. آیهان بیلگن، سخنگوی "حزب دمکراتیک خلق" (HDP) که حزب اپوزیسیون طرفدار کردها قلمداد می‌شود، روز سه‌شنبه (۲۳ ژانویه) اعلام کرد که چند تن از سیاستمداران این حزب جزو بازداشت‌شدگان هستند.
به گزارش روزنامه انتقادی "جمهوریت" نیز از روز دوشنبه دست‌کم پنج روزنامه‌نگار به دلیل اظهار نظر انتقادی در شبکه‌های اجتماعی بازداشت شده‌اند.
خبرگزاری دولتی آنادولو نیز روز سه‌شنبه اعلام کرد که در مجموع ۹۱ نفر به اتهام "تبلیغ برای سازمان‌های تروریستی" بازداشت شده‌اند.
سخنگوی "حزب دمکراتیک خلق" همچنین گفت که پلیس به تفتیش دفاتر این حزب در ولایت سیرت (سعرد) در جنوب شرقی ترکیه، در آنکارا و شهر ازمیر در غرب ترکیه پرداخته است. افزون بر این، دستور بازداشت نادر ییلدیریم، معاون دبیرکل "حزب دمکراتیک خلق"، صادر شده است. روز یکشنبه (۲۱ ژانویه) پس از اظهارات انتقادی سخنگو و معاون دبیرکل "حزب دمکراتیک خلق" علیه عملیات تهاجمی ترکیه در سوریه، دستور تحقیق از آنان صادر شده است.
بیشتر بخوانید: درگیری‌های خشونت آمیز در آلمان بین ترک‌های موافق دولت ترکیه و کردها
اما سینکلر- وب، کارشناس ترکیه سازمان دیدبان حقوق بشر، از بازداشت نورجان بایسال، روزنامه‌نگار کرد، به شدت انتقاد کرد. او گفت که خانم بایسال فعال جنبش صلح است و دولت ترکیه می‌خواهد کسانی را وادار به سکوت کند که مخالف جنگ هستند و بدین ترتیب هم قوانین خود ترکیه و هم قوانین بین‌المللی را نقض می‌کند.