خبرنگاری جنگ به"ماموریتی انتحاری" می‌ماند
۱۳۹۷ اردیبهشت ۱۳, پنجشنبه
حسام، خبرنگاری محلی از سوریه، اذعان می‌کند که شغلش بعضی وقت‌ها می‌تواند خطرناک باشد. حسام در کنارفعالان اجتماعی سوری به مبارزه با رژیم بشار اسد و گروه داعش از طریق فیسبوک و توئیتر پرداخت. اوسالها ویديوهایی از ادلب را بر روی شبکه‌های اجتماعی پست می‌کرد.
با این کار، او خود را در معرض خطر قرارداد. سال ۲۰۱۵ او توسط گروه جبهه نصرت ربوده شد. حسام در گفت‌وگویی به دویچه‌وله می‌گوید: «آنها مرا به جرم ارتباط برقرارکردن با سرویس‌های اطلاعاتی بریتانیایی ۲۵ روز زندانی کردند.»
جبهه نصرت یک گروه اسلام‌گرای سلفی و شاخه رسمی شبکه القاعده در سوریه است. این سازمان در سال ۲۰۱۶اعلام کرد، از القاعده جدا شده و از آن به بعد با نام "جبهه فتح شام" فعالیت می‌کند.
گروه جبهه نصرت بالاخره حسام را آزاد کرد. دیگران این‌قدرخوش شانس نیستند. هر کس از سوریه در این جنگ هفت ساله گزارش می‌کند، از سوی طرف‌های درگیر در معرض خطر است.
• به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
خبرنگاران مستقل ربوده و کشته می‌شوند. تعداد کمی از آنها آزاد شده‌اند. خبرنگاران آمریکایی جیمز فولی و استیون ساتلف و همتای ژاپنی آنها کنجی گوتو، مشهورترین خبرنگاران خارجی هستند که در سوریه ربوده شده‌اند و به طرز فجیعی به قتل رسیده‌اند. هر آنان را سربریدند و ویدئوی محاکمه آنها توسط " دولت اسلامی"(داعش) روی توئیتر و یوتیوب به اشتراک گذاشته شد.
برای برخی گروه‌های تندرو، این اعدام‌ها تبلیغاتی هدفمند وخونین بود، برای برخی دیگر، آدم‌ربایی‌ها به تجارتی سودآورتبدیل شده بود.
هیچ‌یک از طرف‌های متخاصم به خبرنگاران مستقل که دروغ‌های آنها را برملا می‌کنند و تبلیغات آنها را زیر سوال می‌برند، علاقه‌ای ندارند.
خبرنگاران سوری نیز ازاین قاعده مستثنی نیستند، اما کشته‌شدن آنها در غرب منعکس نمی‌شود. به گزارش کمیته حفاظت از خبرنگاران، تنها در سال ۲۰۱۷هفت خبرنگار سوری کشته شدند و امسال تا کنون چهار نفر.
دشواری‌های خبرنگاری در مناطق جنگی
مارتین دورم، خبرنگار آلمانی، به دویچه‌وله می‌گوید: «گزارش کردن از سوریه " ماموریت انتحاری" است.» اوایل ۲۰۱۲ که هنوز خبرنگاران خارجی اجازه داشتند به سوریه سفر کنند، دورم در حالی که مشغول گزارش از حلب بود، مورد حمله قرار گرفت. رسانه‌ای که دورم برای آن کار می‌کرد این حمله را "حمله‌ای هدفمند" توصیف کرد.
امروزه چنین سفری تقریبا غیرممکن است، مگر اینکه در بخش‌های نزدیک به کردستان باشد یا در نواحی تحت کنترل بشار اسد.
آخرین سفر دورم به سوریه در ۲۰۱۵ صورت گرفت. از آن موقع تا کنون، رژیم سوریه یا درخواست ویزای او را رد کرده یا به آن پاسخی نداده است. این وضعیت برای خیلی از خبرنگاران دیگر هم اتفاق می‌افتد. دورم مجبور است در مورد کشوری گزارش کند که نمی‌تواند به آن سفر کند مگراینکه این سفر "تحت حفاظت" ارتش سوریه یا نیروهای کردی باشد، سفری که محدود می‌شود به چیزها و جاهایی که میزبان می‌خواهد خبرنگاران ببینند.
خبرنگارانی که در قاهره و استانبول کار می‌کنند، مجبور هستند از طریق خبرنگاران محلی مانند حسام، اطلاعات خود را جمع آوری کنند.
این تصمیم خبرنگارانی مثل حسام است که وارد معرکه شوند. او به‌خوبی می‌داند ممکن است بابت کارش مجبور شود بهای سنگینی بپردازد. او دراین باره گفت: «هدف من رساندن صدای انقلاب سوریه و رنج مردم سوریه به گوش غرب است.»
این فقط سوریه نیست که گزارشگری برای خبرنگاران خارجی خطرناک است ، لیبی، یمن و بخش‌هایی از عراق نیز به "مناطق ورود ممنوع" برای خبرنگاران تبدیل شده‌اند.
دورم معتقد است محدودیت دسترسی خبرنگاران به مناطق جنگی، می‌تواند از نظر اطلاع‌رسانی پیامدهای زیادی داشته باشد. گزارش‌های غیرواقع‌گرایانه و گزارش‌هایی با منابع نامطمئن، جایگزین مقاله‌هایی شده‌اند که توسط خبرنگاران کارآمد درباره آنها تحقیق شده است.
او در ادامه می‌گوید: «جنگ در دنیای واقعی اتفاق می‌افتد: مردم می‌میرند و درد می‌کشند و خبرنگار باید گزارشش را با چیزهایی که روی زمین می‌بیند تکمیل کند، با چیزی که می‌بیند، می‌شنود و می‌بوید.»