داستان برنامه اتمى اسرائيل

“اسرائيل به عنوان نخستين كشور، سلاحهاى اتمى را وارد منطقه خاور ميانه نخواهد كرد” از دهه هاى پيش تا كنون، اين تنها پاسخى است كه، تمامى دولتهاى اسرائيلى به پرسشهاى مربوط به برنامه اتمى اين كشور داده اند. اين كشور هرگز اعتراف نكرد كه، سلاحهاى هسته اى در اختيار دارد، اما بارها به اين اشاره نمود كه، آنها قادرند چنين سلاحهائى را توليد نمايند. ايده اين كه يك برنامه تحقيقى اتمى آغاز گردد، به اندازه خود كشور اسرائيل قدمت دارد و موسس اين كشور داويد بن گوريون بود كه، آنرا به حركت در آورد.

بن گوريون گفته بود”من هيچ كشور ديگرى را نميشناسم، كه براى همسايگان خود توضيح دهد، در پى اين است كه، آنها را نابود سازد. اما يك بخش وجود دارد كه، در آن ما در برابر ديگر كشورها عقب مانده تر از آنها نيستيم و آن مغز يهوديان است. من اطمينان خاطر دارم كه دانش، ما را به سلاحى مجهز خواهد ساخت كه، بوسيله آن رسيدن به صلح را تضمين كرده و دشمنانمان را خواهيم ترساند.”

اجراى پروژه اتمى اسرائيل در دهه ۵۰ از وظايف شيمون پرز بود، كه در آنزمان در عنفوان جوانى، مقام رياست بخشى در وزارت دفاع را برعهده داشت. پرز، با كشور فرانسه قرار داد تحويل گرفتن يك رآكتور اتمى را، براى تهيه پلوتونيوم عهد كرد، كه بعدها در Dimona واقع در صحراى Negev تاسيس شد.

در سال ۱۹۶۰ يك هواپيماى اكتشافى آمريكا از تاسيسات اتمى ديمونا عكسبردارى كرد. اين تصاوير، باعث بروز يك بحران در روابط بين آمريكا و اسرائيل گرديد. زيرا در آنها ميشد به وضوح ديد كه، آنگونه كه اسرائيل ادعا ميكرد، اين محل، يك كارخانه نساجى نبوده بلكه، يك رآكتور اتمى است. سالها بعد، اين رئيس جمهور آمريكا ريچارد نيكسون بود كه، سرانجام از اين موضوع چشم پوشى كرد. Pedatzur يكى از اساتيد علوم استراتژيك دانشگاه تل آويو در اينباره توضيح ميدهد:”در سال ۱۹۶۹ Golda Meir كه در آن زمان نخست وزير اسرائيل بود و نيكسون، در اين زمينه شديدآ سرى، به توافق نظر رسيدند. آمريكا قول داد كه، اسرائيل را مجبور نخواهد ساخت، پيمان عدم گسترش سلاحهاى هسته اى را امضا نمايد. در عوض اسرائيل، با اين موافقت كرد كه، بصورت رسمى اعلام نكند، كه سلاحهاى اتمى در اختيار دارد و اينگونه سلاحها را مورد آزمون قرار ندهد. و از آنزمان در سال ۱۹۶۹ تا كنون، اين سياست ادامه دارد.”

اين رويه كه به عنوان” سياست دو پهلوى اتمى” توصيف ميگردد، به عبارتى طرح “داشتن بمب، در زيرزمين” است. در خارج گمان زده ميشود كه، اسرائيل تا ۲۰۰ كلاهك اتمى انفجارى را در اختيار دارد. بنابر اين “سياست دو پهلوى اتمى” چيز ديگرى نيست غير از گول زدن آگاهانه ديگران. اما از ديد سران اسرائيل، اين سياست دو پهلو، ارزش خود را نشان داده است. هراس برانگيختن، در دل ديگران، عمل ميكند.

در اسرائيل ظاهرا هرگز تصميمى در كابينه راجع به برنامه اتمى اين كشور گرفته نشده است. تنها سياستمدارانى اندك و سران دستگاه امنيتى كشور از اين امر اطلاع دارند. اين اطلاعات و همچنين امكان بحث آزاد و اتخاذ يك تصميم دموكراتيك در اينباره، از مردم اسرائيل، دور نگاه داشته ميشوند. نظر پرسيها نشان داده اند كه، با همه اين تفاصيل، بسيارى معتقدند كه، سياست دوپهلوى اتمى، يك سياست صحيح است.