درخواست اتحاديه اروپا در رابطه با شورش شهر انديجان

رئيس جمهور ازبكستان اسلام كريمف ميخواست سر و ته قضيه را با ديدار چهار روزه ۶۵ نفر از ديپلمات ها و روزنامه نگاران خارجى از شهر انديجان هم بياورد، آنهم بعد از اين كه تمام آثار كشتار روز جمعه سيزدهم ماه مه زدوده شده بود. گفتگوى هيآت با مردم شهر در برنامه گنجانده نشده بود و رژيم ازبكستان ميخواست با اين ديدار تبليغاتى به قضيه اى كه اسمش را »مبارزه با تروريست هاى اسلامى« گذاشته بود خاتمه دهد. ولى حقيقت ماجرا چيزى ديگر يعنى كشتار مردم خواهان آزادى بدست سربازان وزارت كشور ازبكستان بود.
چه خوب شد كه اتحاديه اروپا به اين صحنه سازى كريمف راضى نشد، بلكه خواستار تهيه گزارشى جامع از وقايع دره فرغانه از طرف يك هيآت غيروابسته گرديد.

دولت ازبكستان در تاشكند كشته شدن ۱۶۹ را تصديق، ولى ادعا كرده كه بيشتر آنها افراد مسلح و نظامى گرا بوده اند، در حاليكه ناظران آن وقايع از كشته شدن عده اى تا هزار نفر گزارش داده و گفته اند كه اكثر كشتگان افراد غيرنظامى و همچنين اشخاص بيطرف مانند زنان و كودكان بوده اند. همچنان بگفته شاهدان سربازان مردم در حال فرار را تا مرز قرقيزستان تعقيب ميكرند و هدف گلوله قرا ميدادند. اين ادعاى دولتيان كه شورش شهر انديجان به تحريك اسلاميون متعصب عضو حزب تحرير يعنى حزب آزادى صورت گرفته، دور از ذهن بنظر ميرسد، زيرا اشخاص آشنا به وضع ازبكستان عده بنيادگرايان و نفوذ آنها را لااقل در حال حاضراندك ميدانند. ولى ممكن است بعد از اين بر عده آنها افزوده شود و سختگيرى رژيم كريمف ۶۷ ساله كه ميخواهد هرگونه مقاومت را با هر انگيزه اى كه باشد در هم بشكند، نتيجه عكس بدهد و مردم را به جبهه مخالفان او بكشاند.

دليل براى نارضائى مردم از حكومت كشورشان بقدر كافى وجود دارد كه از همه مهم تر فساد مالى و ديوانسالارى دستگاه حكومت،تعقيب و آزار هر فرد دگرانديش، سركوب هر نوع اعتراض به دولت و اقتصاد نابسامان كشور است. تقلب در انتخابات لزومى ندارد زيرا احزاب مخالف خودبخود ممنوع هستند. از حقوق بشر هم در اين كشور خبرى نيست و شكنجه در زندانها امرى عادى بشمار ميرود. اين حقايق از مدتها قبل معلوم بود، فقط كسى جرآت نميكرد كه از رژيم كريمف علنآ شكايت كند. يكى از كسانى كه چنين جرآتى بخرج داد سفير انگلستان در تاشكند كريگ مارى (Craig Murray) بود كه در اين بين شغلش را از دست داده است. بر خلاف وى رئيس ستاد ارتش آمريكا ژنرال ريچارد ميرس (R. Myers) در تابستان گذشته به كريمف قول كمكهاى نظامى بيشتر داد، زيرا آمريكا از سال ۲۰۰۱ يك پايگاه نظامى در جنوب اين كشور دائر كرده تا عمليات نظامى خود در افغانستان را از آنجا سازماندهى كند. ارتش آلمان هم ۳۰۰ سرباز در آنجا مستقر كرده است. به اين ترتيب بديهى است كه در چنين شرايطى انتقاد از كريمف در چشم كشورهاى غربى كارى مجاز و پسنديده نيست.