دفاع اوباما از ادامه مذاکرات اتمی با ایران
۱۳۹۲ اسفند ۱۲, دوشنبه
روز دوشنبه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین تشکیل جلسه می‌دهد. در این جلسه که تا روز جمعه ادامه خواهد یافت مسئله بودجه آژانس و نیز برنامه هسته‌ای ایران موضوعات اصلی بحث خواهند بود.
بحث بودجه نیز بیش از همه به هزینه‌های مربوط به نظارت گسترش‌یافته بر برنامه هسته‌ای ایران مربوط می‌شود. هزینه این نظارت بالغ بر ۵ / ۵ میلیون یورو (حدود ۸ میلیون دلار) برآورد می‌شود که آژانس می‌خواهد کشورهای عضو در تامین آن مشارکت کنند. آلمان و آمریکا هر کدام به تنهایی قول ۷۵۰ هزار یورو کمک داده‌اند.
نظارت‌های گسترش‌یافته بر تاسیسات اتمی ایران بخشی از توافقی است که ماه نوامبر میان ایران و گروه ۱+۵ به دست در ژنو به دست آمد و ناظر بر حصول اطمینان از صلح‌آمیزبودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران است.
در همین حال، حمید بعیدی‌نژاد، مدیر کل سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه ایران از شروع دور دیگری از مذاکرات کارشناسی این کشور با گروه ۱+۵ در روز چهارشنبه (۱۴ اسفند/ ۵ مارس) خبر داده است. ریاست هئیت ایران را خود بعیدی‌نژاد و ریاست هیئت کارشناسی ۱+۵ را استفان کلمنت، دستیار ویژه کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، بر عهده خواهند داشت. قرار است که این مذاکرات تا جمعه ادامه یابد.
تدارک مذاکرات معطوف به توافق جامع
دستور کار این مذاکرات کارشناسی که تا جمعه ادامه می‌یابد تهیه مقدمات دور دیگری از مذاکرات گروه ۱+۵ با ایران در راستای رسیدن به توافقی جامع بر سر یافتن مکانیزم‌های مربوط به تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران و در مقابل، رفع تحریم‌ها علیه این کشور است.
دور جدید مذاکرات مربوط به حصول توافق جامع قرار است به ریاست محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در روزهای ۱۷ تا ۱۹ مارس (۲۶ تا ۲۹ اسفند ماه) در وین اتریش برگزار شود.
دور قبلی مذاکرات ایران و ۱+۵ از روز ۲۸ بهمن تا اول اسفند ماه در شهر وین اتریش برگزار شد. این اولین دیدار بزرگ دو طرف پس از توافق تاریخی ژنو در ۲۴ نوامبر بود. در آن توافق قرار شد ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را گسترش ندهد، بخشی از اورانیوم ۲۰ درصد غنی‌شده خود را به اورانیوم ۵ درصد تبدیل کند و بخش دیگر را هم اکسیده کند. در عوض غرب نیز متعهد شد که بخشی از تحریم‌های ایران را لغو کند.
بر اساس توافق ژنو باید ظرف ۶ ماه تا یک سال یک توافق جامع درباره برنامه هسته‌ای ایران و دستیابی به مکانیزم‌های اطمینان از صلح‌آمیز بودن آن به دست آید و در مقابل کل تحریم‌ها علیه ایران نیز برچیده شوند.
موضوع‌های مورد اختلاف
موضوع دشوار مذاکرات در راه دستیابی به توافق جامع را قطعنامه‌های شورای امنیت تشکیل می‌دهند. در این قطعنامه‌ها از لزوم تعلیق کامل غنی‌سازی اورانیوم در ا یران سخن می‌رود و در عین حال از جمهوری اسلامی ایران خواسته می‌شود که برنامه‌های موشکی میان برد بالستیک خود را متوقف کند. ایران می‌گوید که قبول حدی از غنی‌سازی در ایران در توافق ژنو عملا به معنای منتفی‌شدن قطعنامه‌های سازمان ملل است و در عین حال برنامه موشکی این کشور موضوعی قابل بحث نخواهد بود.
به گفته عباس عراقچی، معاون وزارت خارجه ایران، "قطعنامه‌ها غیرقابل اجرا هستند" و در دور آینده مذاکرات تنها "چهار موضوع اصلی شامل غنی‌سازی جمهوری اسلامی، کمیت و کیفیت آن، تحریم‌ها و کاهش و رفع کامل آنها، راکتور آب سنگین اراک و همکاری‌های صلح آمیز هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران مطرح خواهد شد". او افزوده است که "تا کنون ۶ دور مذاکره برای رسیدن به راه حل نهایی پیش‌بینی شده است.
اوباما: ادامه تحریم‌ها آری، تشدید تحریم‌ها نه
در همین حال، باراک اوباما بار دیگر از ادامه مذاکرات با ایران دفاع کرده است. او در مصاحبه‌ای با تلویزیون بلومبرگ با تاکید مجدد بر این که "همه گزینه‌ها روی میز است" تصریح کرده است: «این به این معنی نیست که گزینه نظامی انتخاب مورد علاقه من است. پس بیاییم در این خصوص شفاف صحبت کنیم. اقدام نظامی همیشه عواقبی غیرقابل پیش‌بینی دارد که میتواند از کنترل خارج شود و حتی در صورت درست انجام دادن آن نیز هزینه‌های بالایی خواهد داشت. پس ما می‌توانیم این مساله را به صورت دیپلماتیک حل کنیم و باید این کار را انجام دهیم.»
اوباما در تشریح موفقیت تاکنونی مذاکرات، کند کردن روند گسترش برنامه هسته‌ای ایران را مطرح کرد که از جمله شامل عدم‌نصب سانتریفیوژهای جدید و توقف غنی‌سازی اورانیوم ۲۰ درصد و توقف راکتور اراک است. به گفته او این اقدامات دستیابی ایران به ظرفیت هسته‌ای نظامی را بیش ازپیش به عقب می‌اندازد و "اگر ما بتوانیم این تضمین را ایجاد کنیم که آنها (ایران) به دنبال تسلیحات هسته‌ای نمی‌روند و همچنین دست کم همسایگانشان را اذیت نمی‌کنند این یک موفقیت است".
رئیس جمهور آمریکا همچنین موفقیت مذاکرات را فرصتی برای برآمد آن گروه‌ها و افرادی در ایران توصیف کرد که به دنبال مناسباتی متوازن با جهان و ادغام ایران در جامعه بین‌المللی هستند.
وی با این همه گفت که ۹۵ درصد تحریم‌ها علیه ایران به قوت خود باقی است تا یک قرارداد جامع با این کشور به دست آید و ضمانت‌های کافی برای صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی حاصل شود.
اوباما در دفاع از مخالفت با تحریم‌های بیشتر علیه ایران گفت که هدف تحریم‌ها آوردن این کشور به پای میز مذاکره بوده، و این که در حال مذاکره دوباره تحریم‌ها را تشدید کنیم به معنای "شلیک تیر" در اتاق مذاکره است. اوباما تلویحا گفت که تشدید تحریم‌ها مادام که مذاکرات جریان دارد میتواند موضع روحانی و تیم او را در برابر مخالفان تندرو در ایران، تضعیف کند.