دوره‌ای پربار برای بازار هنر "آرت کولون"
۱۳۹۰ فروردین ۲۷, شنبه
نمایشگاه بزرگ "بازار هنر کلن" در سال‌های گذشته نتوانسته بود به انتظارات پاسخ دهد. به دنبال بحران بزرگ مالی سپتامبر ۲۰۰۸ رکود سنگینی تمام فعالیت‌های اقتصادی را فرا گرفت، که آثار آن به معاملات هنری نیز رسید.
در آلمان سال ۲۰۰۶، یعنی دو سال پیش از بحران مالی، حجم معاملات در بازار تجارت هنری به یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون یورو (حدود دو میلیارد دلار) رسیده بود. گفته می‌شود که این روند به میزان ۲۵ درصد پایین آمد. باید توجه داشت که آلمان همیشه در میدان معاملات هنری از بازارهای بزرگی مانند لندن و نیویورک و پاریس عقب بوده است.
در سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری در هنر، مثل تمام زمینه‌های دیگر به رکود افتاد. اما رونقی تازه نه تنها در کلن، بلکه در همه بازارهای هنری نشان می‌دهد که علاقه‌مندان با اعتماد و اطمینان بیشتری سرمایه خود را به سوی بازارهای هنری و برای خرید کالاهای گرانبهای هنری روانه می‌کنند.
طبق آمار رسمی بالاترین حجم معاملات در بازار هنر امروزه در چین انجام می‌گیرد، و پس از آن، نیویورک و لندن بیشترین فعالیت را در این زمینه دارند.
هدف: جذب مشتریان بین‌المللی
در این دوره از بازار سالانه‌ی هنر در کلن، حدود ۲۰۰ گالری از بیش از ۲۰ کشور جهان شرکت دارند. گالری‌هایی از هلند و فرانسه و ایتالیا تا چین و ژاپن و دبی به نمایشگاه آمده‌اند، اما بیشتر شرکت‌کنندگان (بیش از ۱۰۰ گالری) از آلمان هستند. نمایشگاه کلن همچنان این هدف را دنبال می‌کند تا علاقه‌مندان و مجموعه‌داران و عرضه‌کنندگان بیشتری را در سطح بین‌المللی جذب کند.
نمایشگاه سالانه‌ی کلن به عرضه و فروش نمونه‌های هنر مدرن اختصاص دارد، اما گستره‌ی نسبتا پهناوری از سبک‌های مدرنیستی اوایل قرن بیستم (امپرسیونیسم و اکسپرسیونیسم و سوررئالیسم) تا آخرین تجارب هنرمندان جوان و کمترشناخته شده را دربرمی‌گیرد.
یکی از شناسه‌های آشنای "هنر کلن" این است که آثار گرانقیمت هنرمندان جاافتاده و صاحب نام را در کنار آثار ارزان هنرمندان نوپا و تجربه‌گرا عرضه می‌کند. در نمایشگاه امسال، هم آثاری از چهره‌های کلاسیک هنر مدرن مانند پابلو پیکاسو، واسیلی کاندینسکی و مان ری عرضه شده است و هم هنرمندان کم‌نام و آوازه.
از هنرمندان ایرانی آثاری انگشت‌شمار در نمایشگاه امسال عرضه شده است: تابلویی به عنوان "كنار دریا" از شهرام کریمی، هنرمند ایرانی مقیم آلمان؛ اثری از شیرانا شهبازی، هنرمند مقیم زوریخ و چند اثر دیگر.
قدیمی‌ترین بازار هنر جهان
"هنر کلن" در سال ۱۹۶۷ پایه‌گذاری شد و از این نظر قدیمی‌ترین بازار هنری جهان به شمار می‌رود. پس از موفقیت "آرت کولون" بود که بازارهای هنری دیگری در سراسر جهان تأسیس شد، از لندن و پاریس و بال (سوئیس) تا نیویورک و میامی. امروزه در برابر بازار هنر کلن، دهها رقیب سر برداشته است: از دبی تا مکزیکو.
این نمایشگاه به ویژه برای رشد هنر تجسمی معاصر در آلمان اهمیتی تعیین‌کننده داشت. در نخستین دهه‌های پس از جنگ جهانی دوم، آلمان از نظر فرهنگی کشوری محافظه‌کار به شمار می‌رفت. با پایه‌گذاری این نمایشگاه بزرگ در ۴۴ سال پیش، هنر آلمان خود را از سنت‌پرستی و کهنه‌گرایی رهایی داد. فروش آثار هنری مدرن رواج پیدا کرد و هنر تجسمی آلمان با هنر جهانی گره خورد.
نکته مهم دیگر این است که "بازار مکاره آرت کولون" تنها خصلت تجارتی ندارد، و چه بسا علاقه‌مندان و دوستداران آثار هنری برای شناختن نمونه‌های هنر مدرن یا آشنایی با هنرمندان نوجو از نمایشگاه استقبال می‌کنند. این نمایشگاه بزرگ با عرضه نوشته‌ها و بروشورها و اسناد آرشیوی بیشمار این فرصت را فراهم می‌کند تا هنردوستان از آخرین وضعیت خلق و تولید، یا قدر و قیمت آثار هنری در جهان باخبر شوند.
علی امینی
تحریریه: عباس کوشک جلالی