رؤیاهای رنگین خسرو برهمندی، نقاش ایرانی

کارهای گوناگون خسرو برهمندی منشوری شکیل و رنگین از جهانی ویژه می‌سازند که خاص اوست. نقش‌مایه‌ها در بسیاری از کارها تکرار می‌شوند، اما هر بار با جلوه و نمودی تازه، کارکرد حیاتی خود را در این جهان به رخ می‌کشند، چنان که گویی بدون آن‌ها این دنیا چیزی کم داشت.

اشیا و فیگورها از همین دنیای خاکی ما هستند، اما از ما دور شده و از یادها رفته‌‌اند. چارپایان، پرنده‌ها، ماهی‌ها و زنان به دنیایی که می‌شناسیم شباهتی ندارند، اما اگر به آن‌ها دقت کنیم، آن‌ها را به یاد می‌آوریم. آن‌ها از بن‌مایه‌های ازلی حیات، از سرنمون‌های غریزی رنگ و نشان دارند، سپس غبطه می‌خوریم که چرا آن‌ها را فراموش کرده‌ایم.

این تابلوها درونمایه‌های ازلی حیات بشر را به نمایش می‌گذارند؛ در سکوت و انزوای آن‌ها، بانگ زایش و رویش، نغمه‌ی هماغوشی و بالندگی به گوش می‌رسد.

رد و نشان نگارگری بدوی را می‌توان در کارهای برهمندی دید. رنگمایه‌های غریب کارها گاه به نقش‌های هندسی پل کله یا خوان میرو نزدیک می‌شوند، اما حس و حالی شرقی، برجوشیده از تقارن‌های آشنا، توازن (هارمونی) زنده و پرتحرک فرش‌ها و گلیم‌ها و گبه‌های ایرانی در آن‌ها دویده است.

از این رو تابلوها برای چشمان خوگرفته به پرده‌ها و شمایل‌های شرقی، فارغ از آداب و ترتیبات پرسپکتیو غربی، سخت آشنا هستند. فضایی ناب و اثیری، با فرشته‌ها و زنان پری‌وار، دنیایی که حیوان و نبات، مرغان و درختان ازلی را در ترکیبی موزون کنار هم نشانده است.

غوطه‌ور در شعر

نقش و نگارهای برهمندی در کهن‌الگوهای ازلی ریشه دارند، از جهان اسطوره زاده می‌شوند، از این رو توصیف آن‌ها به زبان نثر دشوار است. درک و دریافت آن‌ها با ذهن منطقی و شناخت تحلیلی ناممکن است. تنها در دنیای شعر است که "رمزکلید" آن‌ها گشوده و پیام آن‌ها فاش می‌شود.

آلبوم کارهای این هنرمند، به راهی مخالف سنت مصورسازی کتاب‌ها و دیوان‌های شعر می‌رود. اینجا نقش نیست که شعر را تزیین یا تصویر می‌کند، برعکس، شعر است که به یاری "رمزگشایی" یا "کدشناسی" از نقش می‌آید. مثل این شعر از حسین شرنگ:

آسمان این طرف‌ها
در پرنده تخم می‌‌گذارد
لانه در درخت می‌‌کند
با گلو‌های بی‌‌شمار
آواز‌های تاریک و روشن
می‌‌خواند
نام‌های بسیار دارد
ابر‌ها پا و بال و منقار
و سنگدانی پر از ستاره

پشت پرواز‌های آبی‌اش
کتاب‌های پیوسته باز و بسته از
کوچ دسته‌جمعی کهکشان‌ها
آسمان آن طرف‌ها

آلبوم تازه نقاشی‌ها و طرح‌های خسرو برهمندی به نام گذر از آتش با اشعاری از چند شاعر فرانسه و پارسی‌گو همراه است: یدالله رؤیایی، مارتین اوده، حسین شرنگ، بهمن صدیقی، ژوزه اکلن و پل بلانژه. سومین آلبوم نقاشی این هنرمند ایرانی را انتشارات نوروا Noroit در مونترآل (کانادا) منتشر کرده است.

شناسنامه کتاب:
Traversée des Feux
Autour de l’oeuvre de Khosro
Édition du Noroìt
Montreal, Canada, 2012