رئیس جمهور ایتالیا در مقام خود می‌ماند
۱۳۹۲ فروردین ۱۰, شنبه
صبح روز شنبه (۳۰ مارس/۱۰ فروردین) خبرگزاری رویترز به نقل از محافل دولتی ایتالیا گزارش داد که جئورجیو ناپولیتانو در آستانه کناره‌گیری قرار دارد. روزنامه‌های معتبر ایتالیا نیز از احتمال بسیار بالای استعفای ناپولیتانو برای غلبه بر بحران سیاسی کنونی در این کشور خبر داده بودند.
زمزمه کناره‌گیری ناپولیتانو پس از آن بالا گرفت که نمایندگان احزاب پیروز در انتخابات پارلمانی ایتالیا در آخرین دیدار خود در روز جمعه ۲۹ مارس به توافق دست نیافتند. این ملاقات به دعوت و پیشنهاد ناپولیتانو انجام گرفت.
در انتخابات پارلمانی ایتالیا هیچیک از احزاب نتوانستند حد نصاب آراء برای تشکیل دولت را کسب کنند، اما به دلیل اختلاف‌نظرهای گسترده، حاضر به ائتلاف با یکدیگر هم نیستند.
ناپولیتانو برای غلبه بر این بن‌بست سیاسی، ناگزیر بود استعفا دهد و دوباره انتخابات پارلمانی را برگزار کند تا حزبی بتواند حد نصاب لازم برای تشکیل دولت را کسب کند. اما انتخاب رئیس جمهور جدید و برگزاری انتخابات دوباره نیاز به دستکم دو ماه زمان داشت و بحران را به فوریت حل نمی‌کرد.
جئورجیو ناپولیتانو در نیمروز شنبه اعلام کرد که در مقام خود باقی خواهد ماند ولی دو گروه از شخصیت‌های مختلف ایتالیا را مامور کرده تا برای برون‌رفت از بلاتکلیفی سیاسی در این کشور چاره‌اندیشی کنند.
مشکلات تشکیل دولت ائتلافی
پی‌یر لوئیجی برسانی، رهبر ائتلاف چپ میانه ایتالیا که بیشترین آرا را در انتخابات پارلمانی اخیر به دست آورد، برای تشکیل دولت نیاز به ائتلاف با راستگرایان یا جنبش اعتراضی موسوم به " پنج ستاره" دارد.
انتخابات پارلمانی ایتالیا در روزهای ۲۴ و ۲۵ فوریه ۲۰۱۳ برگزار شد و احزاب اصلی پیروز در آن به ترتیب ائتلاف چپ میانه، ائتلاف راستگرایان، جنبش پنج ستاره و طرفداران ماریو مونتی، نخست وزیر مستعفی ایتالیا بودند.
با گذشت بیش از یک ماه از این انتخابات، هنوز توافقی میان راست میانه به نمایندگی برلوسکونی، "جنبش پنج ستاره" به نمایندگی بپه گریلو که یک کمدین است، و چپ میانه به رهبری برسانی حاصل نشده است. جنبش پنج ستاره حاضر به ائتلاف با هیچیک از احزاب دیگر نیست. چپ‌میانه نیز با توجه به پیشینه و شخصیت برلوسکونی رغبتی به ائتلاف با او نشان نمی‌دهد.
جئورجیو ناپولیتانو، رئیس جمهور ایتالیا، از ۲۰ مارس کوشیده تا احزاب یاد شده را به توافق با یکدیگر وادارد. وی در آخرین تلاش، نمایندگان این احزاب را در نخستین روز عید پاک (۲۹ مارس/۹ فروردین) گرد هم آورد، اما مذاکرات این دیدار نیز بی‌نتیجه ماند.
گزینه‌های شکست خورده ائتلاف
سیلویو برلوسکونی اعلام کرده بود که راستگرایان ایتالیایی آماده ائتلاف با چپ میانه به رهبری برسانی هستند. اما برسانی این پیشنهاد را قویا رد کرد.
بپه گریلو، کمدین ایتالیایی و رهبر جنبش پنج ستاره نیز تاکید کرده که تحت هیچ شرایطی با برلوسکونی یا برسانی ائتلاف نخواهد کرد. این جنبش هویت خود را اساسا در اعتراض و مخالفت با احزاب چپ و راست سنتی تعریف کرده است.
رئیس جمهور ایتالیا برای حل بحران سیاسی کنونی دو راه داشت. نخست آن که دولتی فراحزبی تشکیل دهد و یک تکنوکرات را نخست وزیر کند. در چنین صورتی پارلمان ایتالیا باید به نامزد مورد نظر ناپولیتانو رای اعتماد می‌داد. برلوسکونی تاکنون با چنین راهکاری مخالفت کرده است.
گزینه دوم برای ناپولیتانو، استعفا، انحلال مجلس و برگزاری انتخابات دوباره بود. البته وی طبق قانون اساسی ایتالیا، امکان چنین تصمیمی را در ماه‌های آخر زمامداری خود نداشت. ناپولیتانو ۸۷ ساله است و دوران ریاست جمهوری‌اش در ماه مه ۲۰۱۳ به پایان می‌رسد. استعفای ناپولیتانومی‌توانست آخرین کارتی باشد که وی با آن بازی کند.
طبق نظرسنجی‌های انجام شده، در صورت انتخابات دوباره، شانس پیروزی راستگرایان ایتالیایی به رهبری برلوسکونی بسیار بالاست. برلوسکونی می‌تواند در ائتلاف با حزب راستگرای "لیگ شمال" به حد نصاب آرا برای تشکیل دولت دست یابد. این حزب منافع ثروتمندان ایتالیا را نمایندگی می‌کند.
در آخرین نظرسنجی‌ها روشن شده که ائتلاف برلوسکونی با "لیگ شمال" حائز ۵ / ۳۲ درصد آرا خواهد شد. در نتیجه این نظرسنجی آمده که چپ میانه به رهبری برسانی ۶ / ۲۹ درصد و جنبش پنج ستاره به رهبری بپه گریلو ۸ / ۲۴ درصد رای کسب می‌کنند.
ایتالیا چهارمین اقتصاد بزرگ اتحادیه اروپاست و ادامه بلاتکلیفی سیاسی در این کشور می‌تواند پیامدهایی داشته باشد که به اتحادیه اروپا نیز کشیده شود. ایتالیا از چند سال پیش درگیر رکود اقتصادی شده و ناگزیر از سیاست‌های ریاضتی است.