رابرت ادواردز، کاشف لقاح مصنوعی، چشم از جهان فروبست

به گفته اعضای خانواده رابرت ادواردز، این دانشمند برجسته روز چهارشنبه (۱۰ آوریل/ ۲۱ فروردین) پس از یک دوره بیماری سخت و طولانی در آرامش چشم از جهان فروبست. مارتین جانسون، یکی از مقامات دانشگاه کمبریج، رابرت ادواردز را "مردی برجسته" خواند که "زندگی‌بسیاری از انسان‌ها را تغییر داد."

رابرت ادواردز ۲۹ سپتامبر ۱۹۲۵ در شهر لیدز زاده شد. وی پس از فراغت از خدمت سربازی ابتدا در رشته بیولوژی تحصیل کرد و به زودی تحقیقاتش را در زمینه باروری و ژنتیک آغاز کرد. اوایل دهه ۱۹۵۰ میلادی رابرت ادواردز دست به آزمایش لقاح مصنوعی بر روی حیوانات زد.

در سال ۱۹۶۹ او همراه با دکتر پاتریک استپتو، موفق به لقاح تخم خارج از بدن شد. در این روش که به آن IVF گفته می‌شود، سلول‌های جنسی زن و مردی که دچار مشکل نازایی هستند، در فضای آزمایشگاهی لقاح می‌دهند و پس از تشکیل سلول تخم آن را به رحم مادر منتقل می‌کنند.

در ژوئیه سال ۱۹۷۸ لوییز براون به عنوان نخستین نوزاد حاصل از لقاح مصنوعی چشم به جهان گشود. از آن پس زوج‌های نابارور امید آن را یافتند تا با کمک این روش صاحب فرزند شوند.

این تحقیقات در آن زمان البته به دور از حاشیه نیز نبود. کلیسای کاتولیک و همکاران دکتر ادواردز با خرده‌گیری از روش لقاح مصنوعی او را آماج انتقادهای خود قرار دادند. رابرت ادواردز زمانی در یک مصاحبه گفته بود: «آنها من را دیوانه لقب داده بودند، هیچ‌کس نمی‌خواست به جدل با ریسک اخلاقی این روش برود.»

رابرت ادواردز هیچ‌گاه از اینکه نوزاد حاصل از لقاح مصنوعی متفاوت از دیگر نوزادان باشد، هراسی به دل راه نداد: «من می‌دانستم که روش IVF همانند لقاح طبیعی عمل می‌کند.»

در سال ۲۰۱۰ آکادمی سلطنتی علوم سوئد جایزه نوبل در زمینه پزشکی را به دلیل کشف روش لقاح مصنوعی به دکتر رابرت ادواردز اهدا کرد. دکتر استپتو، همکار رابرت ادواردز پیش از اهدای این جایزه، در سال ۱۹۸۸ درگذشته بود. دکتر ادواردز همواره در سخنانش بر نقش برجسته‌ای که پاتریک استپتو در انجام تحقیقات ایفا کرده بود، تأکید می‌کرد.

تا کنون نزدیک به پنج میلیون کودک از طریق روش IVF چشم به جهان گشوده‌اند که خود نیز در این میان صاحب فرزند شده‌اند. پیتر براد استاد کالج کینگ لندن در مورد رابرت ادواردز می‌گوید: «بیولوژیست‌های اندکی توانسته‌اند چنان تأثیر مثبتی بر جهان و بر بشریت از خود بر جای بگذارند.»

رابرت ادواردز خود دارای پنج فرزند دختر بود و همواره بر انسانی بودن روش لقاح مصنوعی تأکید می‌کرد. گفته می‌شود شعار وی این بود که: «در زندگی هیچ‌چیز مهمتر از داشتن فرزندی از خود نیست.»