"رادیو اروپای آزاد" به مجارستان باز می‌گردد

دولت آمریکا پس از پایان جنگ سرد و فروپاشی بلوک شرق به این نتیجه رسیده بود که مجارستان به یک کشور دموکراتیک غربی تبدیل شده است و دولت این کشور اجازه گردش آزاد اخبار و اطلاعات را تضمین می‌کند. به همین دلیل در سال ۱۹۹۳ فعالیت "رادیو اروپای آزاد" در  این کشور اروپای شرقی را پایان داد. 

اکنون به نظر می‌رسد که مقامات آمریکایی دوباره ضرورت پخش اخبار و اطلاعات در مجارستان را حس کرده‌اند و قرار است که "رادیو اروپای آزاد" تا میانه سال جاری میلادی فعالیت خود را از سر گیرد، البته این بار به صورت آنلاین.

به گفته شورای اطلاع‌رسانی بين‌المللی ایالات متحده، این اقدام پاسخی است به کاهش مداوم دموکراسی و آزادی مطبوعات در دوران نخست‌وزیری  ویکتور اوربان، رییس‌جمهور راست‌گرای مجارستان.

رسانه‌ای بیطرف برای تمامی مجارها

جیمی فلای، رییس "رادیو اروپای آزاد" در گفت‌وگو با دویچه وله اظهار داشت: «حدود ده روزنامه‌نگار برای وبسایت ("رادیو اروپای آزاد") و شبکه‌های اجتماعی این رسانه به تولید مقاله و برنامه خواهند پرداخت. آنها در صحنه دوقطبی رسانه‌ای مجارستان برای تمامی مردم، بدون در نظر گرفتن مواضع سیاسی‌شان اطلاعات و اخبار آزاد منتشر خواهند کرد».

در مجارستان امروز رسانه بی‌‌طرف کمیاب شده است و با محدودیت‌هایی که دولت اوربان برای رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران ایجاد می‌کند شانس ایجاد یک رسانه مستقل همواره کاهش می‌یابد. 

اکثر رسانه‌های محبوب این کشور یا در کنترل دولت هستند است یا توسط شرکت‌های خصوصی نزدیک به دولت خریداری شده و در راستای سیاست‌های اوربان و حزبش عمل می‌کنند.  تنها در سال ۲۰۱۹ حدود ۵۰۰  شرکت رسانه‌ای خصوصی در بنیاد KESMA که وابسته به دولت است ادغام شدند.

از زمان آغاز نخست وزیری اوربان، مجارستان در فهرست آزادی مطبوعات گزارشگران بدون مرز ۶۴ رتبه سقوط کرده است.  

پیتر کرکو، کارشناس سیاسی و مدیر اندیشکده "سرمایه سیاسی" معتقد است که بازگشت "رادیو اروپای آزاد" تأثیر چندانی در اطلاع‌رسانی و آزادی مطبوعاتی در مجارستان نخواهد داشت. او در گفت‌وگو با دویچه وله ضمن تاکید بر اینکه «باید از هر صدای بی‌طرف در دنیای رسانه‌ها» استقبال کرد تاکید می‌کند: «فکر نمی‌کنم که یک رسانه اینترنتی چالشی واقعی برای رسانه‌های دولتی و تسلط آنها باشد.»

"تهدید" از جانب روسیه و چین

"رادیو اروپای آزاد" علاوه بر تاکید بر تقویت آزادی مطبوعات و دموکراسی قصد مقابله با "اطلاعات نادرست" از خارج را نیز دارد. به گفته کارشناسان اکثر اخبار و اطلاعات ضدغربی و ناسیونالیستی رسانه‌های نزدیک به دولت اوربان، در راستای منافع روسیه است. 

به گفته رییس "رادیو اروپای آزاد"، چین هم در تلاش است تا نفوذ خود در منطقه را افزایش دهد و برای این منظور از رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی وابسته به خود استفاده می‌کند. 

جیمی فلای ضمن تاکید بر اینکه مقابله با این اقدامات رسانه‌ای چین هم یکی از چالش‌های کلان "رادیو اروپای آزاد" در مجارستان خواهد بود، می‌گوید: «ما برای مدتی طولانی در اینجا خواهیم ماند». 

بازگشت به رومانی و بلغارستان

 در رومانی و بلغارستان هم آزادی مطبوعات به طور فزاینده‌ای محدود می‌شود. در این دو کشور، مانند مجارستان، شبکه‌های تلویزیونی و رادیویی توسط دولت و الیگارشی وابسته به دولت به تریبون‌های تبلیغاتی تبدیل شده‌اند. شمار قابل توجهی از سیاستمداران این دو کشور هم با فساد اقتصادی کنار آمده‌اند. 

رادیو اروپای آزاد از اوایل سال ۲۰۱۹ دفاتر خود در بخارست و صوفیه را دایر کرد.   

جیمی فلای می‌گوید، کار رادیو اروپای آزاد در بلغارستان با وجود کوچک بودن تیم تحریریه قابل توجه بوده است، زیرا به گفته او،  پس از پخش گزارش‌هایی از جانت این رسانه، چند سیاستمدار ناچار به استعفا شده‌اند.

با وجود این، آتاناس چوبانوف، سردبیر و بنیان‌گذار پورتال تحقیقاتی Bivol، معتقد است که بازگشت "رادیو اروپای آزاد" در شرایط فعلی تاثیر چندانی بر أوضاع این کشور نخواهد داشت. 

چوبانوف به دویچه وله می‌گوید، مقامات و صاحب‌منصبان اجتماعی و اقتصادی بلغارستان چنان در «جنایات سازمان‌ یافته و شبکه‌های کمونیستی قدیمی ریشه دارند که بعید است فعالیت‌های ما برای بهبود اوضاع تاثیرگذار باشند».

چوبانوف در ادامه می‌افزاید، حتی اگر سیاستمداران ارشد بلغارستان به جرم فساد محکوم شوند و از پست‌های خود کناره‌گیری کنند، باز هم از تعقیب قضایی مصون خواهند بود.

او همچنین به سرکوب روزنامه‌نگاران آزاد اشاره می‌کند که مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرند و بسیاری، از جمله خود او، هر روز به مرگ تهدید می‌شوند. 

"رادیو اروپای آزاد / رادیو آزادی" (Radio Free Europe / Radio Liberty) یک سازمان  خبررسانی آمریکایی است که برای ۲۳ کشور و به ۲۵ زبان در اروپای شرقی، آسیای میانه و خاورمیانه «که گردش آزاد اطلاعات در آنها یا توسط مقامات دولتی ممنوع شده یا به طور کامل توسعه نیافته» خبر، اطلاعات و تحلیل‌ ارائه می‌دهد.

بخش فارسی این رسانه "رادیو فردا" نام دارد و کار خود را در سال ۱۳۸۲ آغاز کرد.