رواج گسترده‌ی اینترنت در مبارزات انتخاباتی ایران
۱۳۸۸ خرداد ۹, شنبه
در آستانه‌ی انتخابات ریاست جمهوری ایران آنچه در اولین برخورد توجه یک خبرنگار خارجی را جلب می‌کند آن است که بحث‌های اصلی کارزار انتخاباتی، به ویژه آنچه به شهروندان عادی کشور بر می‌گردد، به جای رسانه‌های عمومی کشور، در سایتهای اینترنتی طرح می‌شود. سایت اینترنتی "دی ولت" عقیده دارد که این پدیده نشانه‌ی بی‌اعتمادی شهروندان عادی به رسانه‌های عمومی کشور و ناشی از این احساس است که صدای آنها در رسانه‌های بزرگ پژواکی ندارد.
انتقاد از فرصت‌های تبلیغاتی نابرابر
"صدا و سیما" فرصت تبلیغات چهار نامزد تائید شده برای انتخابات ریاست جمهوری را در ۱۲ شبکه مختلف رادیو و تلویزیون دولتی در مجموع ۱۷ ساعت تعیین کرده است، که باید به صورت برابر تأمین شود. اما به نظر ناقدان این "برابری" ظاهری فریبنده دارد، زیرا از سویی دهها روزنامه‌ی جناح محافظه‌کار آزادانه و با کمک دولت منتشر می‌شوند و برای دو نامزد اصلی این جناح، یعنی محمود احمدی‌نژاد و محسن رضایی تبلیغ می‌کنند. به علاوه مجموعۀ سازوکار "صدا و سیما" از بنیاد در جناح اصول‌گرا قرار گرفته است و بیشتر مواضع این جناح را منعکس می‌کند.
دو کاندید مربوط به جناح اصلاح‌طلب یعنی میرحسین موسوی و مهدی کروبی به زبان‌ها و شیوه‌های گوناگون از آنچه بهره‌گیری انحصارطلبانه از "صدا و سیما" می‌خوانند، انتقاد کرده‌اند. کروبی و موسوی به "نقض مکرر و آشکار بی طرفی" رسانه‌های گروهی اعتراض کردند، تا آنجا که غلامعلی دری نجف‌آبادی، دادستان کل کشور، با تائید نقض بی طرفی صدا و سیما گفت که در این مورد به این نهاد تذکر داده است.
در چنین شرایطی طبیعی است که بسیاری از مردم به ویژه آنجا که خود را در برابر نظرات جناح حاکم می‌بینند، به شیوه‌های آزادتر تبلیغاتی روی آورند. این روزها بخش قابل توجهی از فعالیت ستادهای انتخاباتی نامزدها بر راه‌اندازی سایتهای اینترنتی متمرکز شده است. ستادهای انتخاباتی میرحسین موسوی و مهدی کروبی به استفاده از تکنولوژی‌های جدید ارتباطی روی آورده‌اند و ستاد انتخاباتی موسوی در استفاده از تکنولوژی‌های ارتباطی مدرن مانند بلوتوث و سایت یوتیوب فعال است.
فن آوری‌های نوین در تبلیغات
استفاده از فن‌آوری‌های نوین در جریان انتخابات نهم که همزمان با گسترش اینترنت و موج وبلاگ‌نویسی در ایران بود، بالا گرفت. نامزدهای انتخابات به ویژه مصطفی معین و علی اکبر هاشمی رفسنجانی از امکانات اینترنت برای تبلیغات استفاده کردند، اما سرانجام در برابر محمود احمدی‌نژاد شکست خوردند که با تبلیغ رویارو به میدان آمده بود.
در این سالها حاکمیت جمهوری اسلامی همواره با بدبینی و دشمنی به اینترنت و طرفداران آن نگاه کرده است، هم سایتهای بیشماری تعطیل شده و هم عده زیادی از وبلاگنویسان به زندان افتاده‌ند.
در ایران امروزه حدود ۱۰۰ هزار سایت فعال وجود دارد، که یکی از بالاترین رقم‌ها در سطح جهان است. هزاران وبلاگ‌نویس در عرصۀ "وبلاگستان" به همان آزادی گمشده‌ای دست می‌یابند که در رسانه‌های گروهی از آن محروم شده‌اند. در حال حاضر استفاده از شبکه‌هایی مانند فیس‌بوک چنان وسیع است، که وزارت ارشاد با تصمیمی ناگهانی آن را مسدود کرد، اما پس از چند روز فیلتر را از روی آن برداشت.
به نظر خبرنگار "دی ولت" استقبال عمومی از اینترنت حدود هشت سال پیش و زمانی شروع شد که رهبر جمهوری اسلامی به توقیف دهها نشریه به طور فله‌ای حکم داد. دولت تا کنون بر حدود پنج میلیون سایت فیلتر گذاشته و امکان دسترسی به آنها را متوقف یا دشوار کرده است. اما به نظر خبرنگار "دی ولت" داغ‌ترین بحث‌های سیاسی انتخابات همچنان در شبکه اینترنت جریان دارد.