رونق کتاب‌های «امام زمانی» در دوران محمود احمدی‌نژاد
۱۳۸۹ اردیبهشت ۲۲, چهارشنبه
اعتقاد سرسختانه‌ی محمود احمدی‌نژاد به امام زمان و نزدیک بودن موعد ظهور او راز پنهانی نیست. احمدی‌نژاد بارها اعلام کرده «ایران باید سکوی ظهور امام زمان باشد.» او چندی پیش در جمع طلاب مشهد گفت: «امام زمان دارد جهان را مدیریت می‌كند و ما داریم می‌بینیم دست هدایت آقا امام زمان در همه امور كشور نمایان است.»
در آغاز روی کار آمدن دولت نهم، ۱۳۸۴، خبرهایی در مورد امضای میثاق‌نامه‌ی اعضای دولت با امام زمان منتشر شد. در خبرها آمده بود که وزیر وقت ارشاد مامور انداختن این میثاق‌نامه به چاه مسجد جمکران شده است. این خبر بعدا تکذیب شد، اما پشتیبانی احمدی‌نژاد از فعالیت‌های مسجد جمکران و مراکز مشابه آن، از نخستین روزهای ریاست جمهوری او آغاز شد و همچنان ادامه دارد.
دو برابر شدن کتاب‌های مهدویت
جمکران روستای کوچکی در نزدیکی شهر قم است که مسجد مخروبه و کوچک آن در سه دهه‌ی گذشته و به ویژه از سال ۸۴، به یکی از بزرگترین زیارتگاه‌های ایران تبدیل شده. ظاهرا برپایه‌ی خوابی که یکی از اهالی دیده، چاهی که در این مسجد وجود دارد راه ارتباط و رساندن پیام و عریضه به امام زمان است. دولت محمود احمدی‌نژاد از ابتدای کار خود میلیاردها تومان صرف تجهیز مسجد جمکران کرده و به گسترش فعالیت‌های آن یاری رسانده است. موسسه انتشاراتی جمکران اکنون از بزرگترین مراکز تولید و انتشار کتاب، جزوه و سی‌دی در حوزه‌ی «مهدویت» است.
کمک‌های میلیاردی دولت محمود احمدی‌نژاد باعث شد عنوان کتاب‌هایی که انتشارات مسجد جمکران در سال ۸۵ منتشر کرد، ۸۰ درصد نسبت به سال پیش از ان افزایش یابد. خود این موسسه نیز در پایگاه اصلاع‌رسانی‌اش این افزایش را "چشمگیر" توصیف کرده و می‌نویسد، از ۱۱۵ کتابی که سال ۸۵ منتشر شده ۶۹ عنوان به موضوع مهدویت و امام زمان اختصاص دارد. این کتاب‌ها در شمارگان یک میلیون و دویست هزار نسخه انتشار یافته‌اند. روند رو به رشد چاپ اینگونه کتاب‌ها در سال‌های بعد نیز ادامه داشته است. مطابق آمار موجود، تعداد این کتاب‌ها در سال ۸۸ تقریبا دوبرابر سال ۸۵ بوده است.
۲۰۰ کتاب در مورد امام زمان در یک غرفه
دولت محمود احمدی‌نژاد سال ۸۴ یک و نیم میلیارد تومان به مسجد جمکران هدیه کرد تا از زائران این مسجد در روز تولد امام دوازدهم شیعیان پذیرایی کند. چنین کمک‌هایی در سال‌های بعد نیز ادامه داشته است. به جز این کمک‌ها و ده‌ها میلیارد تومانی که صرف گسترش پارکینگ و ساختن جاده‌ی منتهی به جمکران شده، وزارت ارشاد نیز با خرید کتاب‌های این مرکز، به رونق فعالیت‌های آن یاری می‌رساند.
بخشی از کتاب‌هایی که در مسجد جمکران منتشر می‌شود، با بودجه‌ی دولتی خریداری شده و مجانی در اختیار مسجدها و هیات‌های مذهبی قرار می‌گیرد. یکی از کارمندان وزارت ارشاد در سال ۸۶ گفته بود، کمک‌های دولتی به انتشار کتاب در جمکران و مراکز مشابه در قم در کمتر از سه سال به ۳۰ میلیارد تومان می‌رسد.
انتشارات مسجد جمکران با ۴۰۰ عنوان کتاب، یکی از بزرگترین غرفه‌های بیست و سومین نمایشگاه کتاب تهران را به خود اختصاص داده است. مسجد جمکران سال پیش با ۳۵۰ عنوان کتاب به نمایشگاه آمده بود. به گفته‌ی مدیر این انتشاراتی، نیمی از این کتاب‌ها "مرتبط با موضوع مهدویت" هستند. او نوزدهم اردیبهشت ۸۹ در گفت‌وگو با خبرگزاری شبستان، کتاب‌های «ناپیدا ولی با ما» به زبان آلمانی، «راهکارهای عملی یاد حضرت بقیه‌الله»، «خدا کنه که بیایی»، و «داستان من و نیامدن تو» را از جمله کتاب‌هایی معرفی کرد که برای اولین بار در نمایشگاه کتاب عرضه می‌شود.
مهدویت، «الگوی توسعه سیاسی جمهوری اسلامی»
حمایت از موسسه‌هایی که به موضوع مهدویت می‌پردازند به جمکران محدود نمی‌شود. امسال برای نخستین بار موسسه‌ای با نام «مرکز تخصصی مهدویت» نیز در نمایشگاه کتاب تهران حضور پیدا کرده است. این مرکز ۶۰ کتاب و نرم‌افزار امام زمانی در غرفه خود عرضه می‌کند. حجت‌الاسلام مسعودیان، مسئول انتشارات مرکز مهدویت، یازدهم اردیبهشت ۸۹ به خبرنگاران گفت، کتاب‌های «تا ظهور» و «جهانی شدن و فرهنگ مهدوی» در نمایشگاه امسال ارائه می‌شوند و کتاب‌های «مدینه فاضله مهدوی الگوی توسعه سیاسی جمهوری اسلامی» و «مهدی در آینه‌ی وحی» از آثار دیگری هستند که تا پایان سال جاری انتشار خواهد یافت.
هیچ آمار دقیقی از میزان واقعی کمک‌های دولت به موسسه‌ها و نهادهایی که فعالیت‌شان به نوعی با امام دوازدهم شیعیان مرتبط است وجود ندارد. کمک‌های دولتی گاه از محل اعتبار هزینه‌های پیش‌بینی نشده‌ی بودجه جاری تامین می‌شود، گاه به صورت یارانه‌ی خرید کتاب وزارت ارشاد، و گاه در قالب برنامه‌های توسعه. آنچه مشخص است افزایش مراکز فعال در این حوزه و رشد چشمگیر کتاب‌هایی است که در این زمینه منتشر می‌شود.
صادرات کتاب‌های مهدویت به خارج
کمک‌های دولت محمود احمدی‌نژاد گرچه نصیب اغلب موسسه‌های فعال در حوزه مهدویت شده، نقش او در ترویج موقعیت و فعالیت‌های مسجد جمکران بسیار برجسته است. دولت نهم در ابتدای کار خود اعلام کرد، قصد دارد این مسجد را به گونه‌ای گسترش دهد که ظرفیت پذیرش سالانه ۱۵ میلیون زائر را داشته باشد.
سخنان احمدی‌نژاد در مورد نقش امام زمان در مدیریت جهان و کمک‌های دولت به رونق جمکران، با مخالفت‌های صریحی در مجلس و در میان علمای قم روبرو بوده است. برخی از علمای محافظه‌کار نیز توجه بیش از حد به جمکران را رواج خرافه عنوان کرده‌اند. به رغم این، پیوند سیاست‌های محمود احمدی‌نژاد و نزدیکانش با نزدیک بودن زمان ظهور امام غایب شیعیان، هم در اظهارات او منعکس است، هم در افزایش فعالیت‌های مراکز مهدویت. از زمان روی کار آمدن دولت احمدی‌نژاد، با افزایشی محسوس نسبت به گذشته، هر سال صدها نشست و کنفرانس در مورد ظهور امام زمان، با بودجه‌ی عمومی در سراسر کشور برگزار می‌شود.
مراکزی چون انتشارات مسجد جمکران و مرکز تخصصی مهدویت از چند سال پیش دست به کار ترجمه و انتشار کتاب‌های این حوزه به زبان‌های خارجی شده‌اند. انتشارات جمکران تنها در سال ۸۸، بیش از ۳۰ عنوان کتاب به زبان‌هایی چون عربی، اردو، انگلیسی، فرانسه و آلمانی منتشر کرده است. بخشی از این کتاب‌ها از سوی وزارت ارشاد و دیگر دستگاه‌های دولتی خریداری و در مراکز فرهنگی، مذهبی و سفارت‌خانه‌های جمهوری اسلامی در خارج از کشور توزیع می‌شود.
بهزاد کشمیری‌پور
تحریریه: بابک بهمنش