1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
اجتماعی

زنی با حجاب نامتعارف

۱۳۹۹ مرداد ۲۱, سه‌شنبه

۲۱ مرداد ۱۳۴۰: ۵۹ سال پیش در چنین روزی شهناز آزاد در تهران درگذشت. می‌گفت: "نخست آموزگار مرد، یک زن".

https://p.dw.com/p/3gljK
عکس: Ketabe Jomeh

شهناز آزاد در سال ۱۲۸۰ در تهران زاده شد.

پدرش حسن رشدیه بنیانگذار نظام آموزشی نوین در ایران بود.

او چهار ساله بود که خواندن و نوشتن را نزد پدرش آموخت و شش ساله بود که پدرش سال‌ها او را پنهانی با پوشاک پسرانه به مدرسه‌ای که مدیرش بود، می‌برد و می‌گفت: "این بهترین حجاب است".

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

۱۴ ساله بود که به مدرسه دخترانه بیبی خانم استرآبادی رفت و ادبیات فارسی و عربی آموخت.

۱۶ ساله بود که با روزنامه‌نگار نوگرا، ابوالقاسم آزاد مراغه‌ای پیوند زناشویی بست و نامش را از رشدیه به آزاد تغییر داد.

۱۹ ساله بود که با همکاری همسرش چهارمین روزنامه زنان ایرانی را به نام "نامه بانوان" در پاییز ۱۲۹۹ منتشر کرد و گفت:"این روزنامه برای بیداری و رستگاری زنان بیچاره و ستمکش ایرانی است".

در سرمقاله نخستین شماره نوشت:

"وجوب تعلیم نسوان یا ششصد کرور زنده به گور، به گفتن آسان است و تصور، خارج از امکانَ آیا در همه روی زمین یک تن پیدا می‌شود که بتواند این عدد را در مد نظر داشته باشد؟ آیا سنگدلی در جهان هست که ببیند سیصد میلیون شبیه زنده به گور هست و دلش ریش نگردد؟ باید پوستکنده گفت که زنان اروپا از مردان ایرانی بهتر کار می‌کنند. خیلی تعجب است هنوز ایرانیان نفهمیدند که اگر زنان تعلیم نیابند مردان هم چنان که باید و شاید نخواهند شد".

به کانال اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

این مجله سه روز پس از انتشار به خاطر مقاله تند درباره حجاب توقیف شد. شهناز آزاد در واکنش نوشت: "حجاب، خرافه و موهومات و حصار سنت، جلو دیدگان زنان و مردان را در این کشور سد کرده است".

نشریه تنها با این شرط اجازه ادامه انتشار یافت که در شماره بعدی بنویسد منظور از حجاب در مطلب بالا لزوما حجاب زنان نیست.

اگرچه او این شرط را نخست پذیرفت و مجله‌اش ۱۱ ماه دیگر ادامه یافت، اما بعد چون با همکاری همسرش و چند زن دیگر "مجمع کشف حجاب" را بنیان نهاد و نوشته‌های تندی علیه حجاب منتشر کرد، ممنوع القلم شد و به همراه همسرش که چندی در زندان و سپس تبعید شده بود به تبریز رفت.

۲۶ ساله بود که به تهران بازگشت و باز جسته گریخته در روزنامه‌ها علیه پوشش اجباری زنان مینوشت.

شهناز آزاد در ۶۰ سالگی در زادگاهش درگذشت.