«سخنرانی احمدی‌نژاد نمی‏تواند در راستای منافع ملی ایران باشد»

دویچه وله: در ایران ضرب‏المثلی برای تحلیل مسائل سیاسی وجود دارد و آن اینکه «توپ را به زمین حریف بیانداز». مثلاً در داخل ایران می‏گفتند که صحبت‏های آقای احمدی‏نژاد در باره‏ی نفی هولوکاست، انداختن توپ به زمین حریف بود. اینکه بحث‏ها و جدل‏ها را از داخل ایران به بیرون از مرزها پرتاب کرد. در همین رابطه‏، عده‏ای معقتدند که آقای احمدی‏نژاد در بازی با افکار عمومی، مشغول کردن رسانه‏ها و انداختن توپ مشکلات به بیرون از مرزهای ایران، ‏دست‏کم در کوتاه مدت، موفق عمل می‏کند. با توجه به سفر آقای احمدی‏نژاد به نیویورک و صحبت‏های ایشان در باره‏ی حادثه‏ی ۱۱ سپتامبر، تحلیل شما در این باره چیست؟

محمد بهزادی: صحبت‏های آقای احمدی‏نژاد حرف‏های تازه‏ای نبود. تنها مورد خاص سخنرانی این‏بار آقای احمدی‏نژاد تشکیک در قرائت رسمی ماجرای ۱۱ سپتامبر بود. به‏نظر می‏آید که آقای احمدی‏نژاد برای تأثیربخشی بیشتر حرف‏هایش بین مخاطبانی که او در نظر دارد، یعنی مخاطبان داخلی در ایران و مخاطبان منطقه‏ای خود، مقداری صحبت‏هایش را تندتر کرد و به حوزه‏های جدیدی وارد شد. اوج این تند کردن هم زیر سؤال بردن قرائت رسمی ماجرای ۱۱ سپتامبر بود.

البته این به معنای آن نیست که آقای احمدی‏نژاد موفق شده توپ را در زمین حکومت‏های غربی قرار دهد. به‏خاطر اینکه طرح این مسئله حساسیت‏برانگیز است. افکار عمومی غرب روی این مسئله بسیار حساس است و دقیقاً مانند یک شمشیر دو دم می‏ماند. اگر آقای احمدی‏نژاد با طرح این تشکیک، بعضی از مخاطبان داخلی و منطقه‏ای خود را بیشتر تحت تأثیر قرار دهد، از آن‌سو این خطر وجود دارد که رسانه‏های غربی و حکومت‏های غربی با طرح آن، افکار عمومی غرب را بیشتر تحریک کنند و در سایه‏ی این تحریکات، بتوانند تصمیمات خطرناک‏تری را در مورد حکومت جمهوری اسلامی ایران اتخاذ کنند.

به نظر من نمی‏‏توان گفت که این توپ انداختن به زمین غربی‏ها است، بلکه می‏شود گفت که نوعی فیل هوا کردن آقای احمدی‏نژاد بود که ممکن است عواقب خوبی هم برای حکومت جمهوری اسلامی ایران نداشته باشد.

به نظر شما، چرا بعد از این همه سال، یعنی با گذشت نه سال از حادثه‏ی یازده سپتامبر و پنجمین سفر آقای احمدی‏نژاد به سازمان ملل، در حالی که دو سال پیش آقای احمدی‏نژاد درخواست بازدید از خرابی‏های برج‏های دوقلو را مطرح کرده بود (که البته از سوی مقامات آمریکایی رد شد)، این موضوع مطرح می‏شود؟ فکر می‏کنید هدف از طرح این موضوع در چنین شرایطی چیست؟

هدف آقای احمدی‏نژاد از سخنرانی، به‏طور کلی، مشخص است، اما طرح مسئله‏ی ۱۱ سپتامبر حالت ویژه‏ای دارد. سخنرانی آقای احمدی‏نژاد قطعاً در تیم ایشان مورد بررسی قرار گرفته و اولین سخنرانی‏اش هم نیست که در این حال و هوا بیان می‏شود. هدف این سخنرانی‏ها دیگر تقریباً مشخص است؛ یکی حفظ روحیه‏ی تهاجمی حکومت جمهوری اسلامی ایران است در برابر تهاجماتی که حکومت‏های غربی در زمینه‏های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی می‏کنند، و دیگری عمق بخشیدن به مبارزه‏ی استراتژیکی است که جمهوری اسلامی در برابر حکومت‏های غربی برای خود قائل می‏شود.

اما اینکه این‏بار یازده سپتامبر به این قضیه اضافه شده است، برخی می‏گویند زمزمه‏هایی وجود دارد که ممکن است در آینده، از طرف محافلی اعلام شود که برخی از محافل جمهوری اسلامی هم در این ماجرا دست داشته‏اند و شاید طرح این مسئله، پیش‌گیری از آن قضیه است. اما به‏نظر من، این نمی‏تواند صددرصد و قطعی، دلیل آوردن این مطلب در سخنرانی آقای احمدی‏نژاد باشد. فکر می‏کنم هدف از این کار تأثیرگذاری بیشتر و تدافعی کردن موضوع غربی‏ها باشد.

از دید منافع ملی ایران چگونه به این قضیه نگاه می‏کنید؟ ممکن است یک تحلیل این باشد که منافع ملی ایرانی‏ها چنین موضعی را حکم می‏کند. ارزیابی شما چیست؟

اگر بخواهیم این سخنرانی‏ها را در رابطه با منافع ملی ایرانی‏ها بررسی کنیم، به اعتقاد من نه؛ این نوع سخنرانی‏ها نمی‏تواند در راستای منافع ملی ایران باشد. اما تصور این جناح حکومتی آن است که در رویارویی با حکومت‏های غربی باید ابزاری را در دست داشته باشد. یکی از ابزارهایی که از آن استفاده می‏کند، همین تریبون است.

حسین کرمانی

تحریریه: بابک بهمنش