سرنگونی هواپیما؛ ایران کانادا را به "سیاسی‌کاری" متهم کرد
۱۳۹۹ آذر ۱, شنبه
دور سوم مذاکرات هیات ایرانی و اوکراینی بر سر سرنگونی پرواز ۷۵۲ تهران –کی‌یف قرار است به زودی با میزبانی اوکراین برگزار شود. در آستانه این گفت‌وگو، معاون حقوقی وزارت خارجه و سفیر جمهوری اسلامی در کی‌یف، هم‌زمان با یکدیگر و در مصاحبه با "تهران تایمز"، دولت کانادا را به "تخاصم"، "تبلیغات" و "بهره‌برداری سیاسی" از موضوع سرنگونی هواپیمای مسافربری خطوط اوکراین متهم کرده‌اند.
روزنامه انگلیسی زبان تهران تایمز، تحت امتیاز سازمان تبلیغات اسلامی منتشر می‌شود.
محسن بهاروند، معاون حقوقی وزیر خارجه ایران گفته است: «آقای ظریف با همتای کانادایی‌اش دیدار کرد و من نیز با معاون وزیر امور خارجه کانادا در ارتباط بودم و ما تمام چیزهایی را که برای طرف کانادایی لازم بود ارائه کردیم و تا جایی که می‌شد خواسته‌هایشان را در چارچوب قوانین ایران انجام دادیم تا به درک بهتری از جریاناتی برسیم که به این حادثه منجر شد. عجیب است که دولت کانادا شروع کرده است به انجام دادن اقداماتی یک‌جانبه و ما هیچ دلیل خوبی در آن نمی‌بینیم به جز این که کانادا سعی دارد موضوع را سیاسی کند. من باور دارم که همه چیز باید طبق پروتکل‌ها و قوانین باشد و همه از آنها پیروی کنند.»
بهاروند کانادا را به "عدم حسن‌نیت" و "جلوگیری از تلاش‌های ایران برای توضیح واقعیت" متهم کرده و گفته است: «اگر اتاوا به جای این کار بر اساس معاهدات بین‌المللی وارد مذاکره با ایران شود، تحقیقات به خوبی مذاکرات ایران با اوکراین پیش خواهد رفت اما دولت کانادا فکر می‌کند که می‌تواند با تبلیغات و اظهارات غیرواقعی اعمال فشار کند و این کارآمد نخواهد بود.»
منوچهر مرادی سفیر تهران در کی‌یف نیز در اظهاراتی مشابه، کانادا را به تخاصم با جمهوری اسلامی و "بهره‌برداری سیاسی" از مسئله سرنگونی هواپیما متهم کرده است. منوچهر مرادی به "تهران تایمز" گفته است: «متأسفانه علی‌رغم مواضع رسمی و شفاف جمهوری اسلامی ایران و پیشرفت حاصله در دو دور مذاکره با دولت اوکراین، برخی کشورها نظیر کانادا به دنبال بهره برداری سیاسی از این سانحه تلخ و تبدیل آن به ابزاری برای پی گیری سیاست‌های تخاصم‌آمیز خود علیه ایران هستند. بدیهی است چنین رویکردی نه تنها به حل و فصل موضوع کمک نمی‌کند بلکه می‌تواند در روند رسیدگی طبیعی به موضوع و احقاق حقوق خانواده‌های جانباختگان ایجاد اخلال کند.»
منوچهر مرادی ابراز امیدواری کرده که تحقیقات در دور سوم مذاکره با هیات اوکراینی نهایی شود.
معاون حقوقی وزارت خارجه به تهران‌تایمز گفته است: «ما پذیرفتیم که به خانواده جان باختگان هواپیمای اوکراینی غرامت بپردازیم. ما حتما در چارچوب قوانین ایران همکاری خواهیم کرد و به وضوح تایید کردیم که این اشتباه از سوی نیروی هوایی ایران اتفاق افتاد و این که تهران هیچ چیزی را پنهان نکرده است.»
سفیر تهران در کی‌یف هم ادعا کرده که چون اکثر جانباختگان سرنگونی هواپیما ایرانی هستند "دولت ایران بیش از دیگر کشورها محق و مصر است تا ابعاد حادثه روشن شود".
دولت کانادا هیات مستقلی را برای بررسی سرنگونی هواپیمای مسافربری تشکیل داده و دولت اوکراین هم تصریح کرده که اگر ایران همکاری‌های لازم را به خرج ندهد، مسیر مشابهی در پیش می‌گیرد.
مقامات کی‌یف پیش‌تر نیز تاکید کرده‌اند که اولویت آنها در مذاکرات، پرداخت غرامت نیست بلکه می‌خواهند دلایل باز بودن آسمان ایران در شرایط جنگی، دلایل شلیک به هواپیما، مسئولیت فرماندهان پدافند سپاه، مجازات عاملان فاجعه و دلایل پاکسازی سریع محل سقوط هواپیما شفاف شود.
در آخرین دور مذاکرات هیات اوکراینی به سرپرستی معاون وزیر خارجه این کشور در تهران، مقامات جمهوری اسلامی وعده کرده بودند که تبلت یکی از خدمه کابین را که سالم مانده بود، تحویل دهند. این وعده تحقق نیافته و هیات اوکراینی از مخالفت ایران با حبس ابد عاملان پرتاب موشک نیز ابراز سرخوردگی کرده‌اند.
دادستانی نظامی تهران پیش‌تر گفته که شش نفر در ارتباط با این مسئله احضار شدند که دو نفرشان هم‌چنان زندانی هستند. در عین حال چند تن از خویشاوندان، دانشجویان و شهروندان معترض به سرنگونی هواپیما، تهدید، احضار یا محاکمه شده‌اند.
معاون دادستانی اوکراین یک هفته قبل به رویترز گفته بود: «بالاترین حد مجازات، حبس ابد، پرداخت غرامت به قربانیان و پرداخت غرامت به شرکت هواپیمایی به خاطر انهدام هواپیماست. این برای مقامات ایران قابل پذیرش نیست و آنها از ارائه جزئیات و مستندات سر باز می‌زنند تا مسئله را در شکل دیگری طبقه‌بندی کنند.»
دو هفته قبل، سازمان بین‌المللی هوانوردی غیرنظامی (ایکائو)، مهلتی دو ماهه به ایران داد تا تحقیقات در باره سرنگونی هواپیمای اوکراینی را به انجام برساند.
پرواز ۷۵۲ تهران کی‌یف، سحرگاه هشتم دی‌ماه، سه دقیقه پس از اوج‌گیری هواپیما با شلیک دو موشک پدافند سپاه سرنگون شد. کلیه خدمه و مسافران این پرواز جان باختند و ایران سه روز پس انکار واقعیت، مسئولیت امر را پذیرفت. مقامات جمهوری اسلامی همواره از این فاجعه به عنوان یک حادثه نام می‌برند و از واژه "سقوط" به جای "سرنگونی" استفاده می‌کنند.
بازماندگان و خانواده‌های جانباختگان پرواز PS752 معتقدند که شلیک به هواپیما عمدی بوده و خواستار محاکمه عاملان این جنایت در یک دادگاه بین‌المللی هستند.