سفرهای نوروزی در ناامن‌ترین جاده‌های جهان
۱۳۸۶ فروردین ۳, جمعه
تعطیلات نوروز که بخش بزرگی از این سفرها در آن انجام می‌شود، سهم بیشتری از این تصادفها دارد. سفرهای نوروزی سال گذشته، ۱۷۰۰ کشته و نزدیک به ۳۰۰ هزار مجروح به جا گذاشت.
سفرهای نوروزی مانند هر سال از اواخر اسفند ماه آغاز شده و تا ۱۵ فروردین ادامه خواهد داشت؛ سفرهایی که متاسفانه مثل همیشه با تصادفها و تلفات بسیار همراه است. پیش بینی شده امسال بیش از ۴۵ میلیون نفر در تعطیلات نوروز در سفر باشند. ۹۰ درصد مسافرتهای نوروز از طریق جاده‌های زمینی انجام می‌شود که حدود ۱۸۰ هزار کیلومتر طول دارند. جاده‌های ایران با بیش از ۲۷ هزار کشته در سال گذشته از ناامن‌ترین جاده‌های جهان محسوب می‌شوند.
وزارت راه و ترابری در آخرین روز سال گذشته با انتشار اطلاعیه‌ای ۱۵ نکته‌ی ایمنی را به رانندگان تذکر داد. در این اطلاعیه ضمن اشاره به حداکثر سرعت مجاز در آزاد راه‌ها که ۱۲۰ کیلومتر تعیین شده آمده است «براساس تحقيقات به عمل آمده كاهش سرعت به ميزان ۱۰ كيلومتر در ساعت، ميزان تصادف را ۲۰درصد، تعداد مجروحان را ۳۰درصد و تلفات جانى را ۴۰ درصد كاهش مى‌دهد.» با این همه سرعت غیرمجاز یکی از عوامل تصادفهای جاده‌ای محسوب می‌شود.
فرمانده نیروهای انتظامی احمدی مقدم چندی پیش گفته بود «تلفات جاده به عنوان فاجعه‌اى آرام و خزنده به معضلى فراگير مبدل شده است.» به گفته‌ی او ۷۰ درصد از تلفات تصادفها در جاده‌ها و بقیه در مسیرهای شهری رخ می‌دهد. بهبود وضعیت راه‌ها، تقویت یگانهای امداد و کنترل بیشتر، از جمله تدبیرهایی است که مسئولان هر سال برای کاهش حادثه‌های جاده می‌اندیشیند و بعضا اجرا می‌کنند. گرچه وضعیت نامطلوب جاده‌ها، نقص فنی خودروها و خطاهای انسانی از عوامل اصلی تصادف به شمار می‌روند، کمبود نیروهای امداد نیز در افزایش تعداد کشتگان نقشی مهم ایفا می‌کند. به نوشته‌ی سایت خانه ملت سردار رویانیان فرمانده پلیس راه کشور «نيمى از تلفات جاده‌اى سال پیش را كه نزديك به ۱۳ هزار نفر مى‌شود به حضور بموقع امداد نجات و اورژانس مراكز درمانى مرتبط می‌داند.»
فرزاد پناهی رئیس اورژانس کشور هفته‌ی گذشته به ایسنا گفته است «پوشش امدادى طرح امداد نوروزى امسال نسبت به سال گذشته، ۱۰ تا ۱۵ درصد افزايش خواهد يافت.» او اظهار امیدواری می‌کند که با استقرار ۱۳۰۰ پایگاه امداد در سراسر کشور پوشش امدادی اورژانس که پیش از نوروز ۴۰ درصد بوده به حدود ۷۰ درصد افزایش پیدا کند.
معاون كارآفرينى و مديريت بحران وزارت راه و ترابرى احمد مجيدى اخیرا از نتایج پژوهش‌هایی که در ۱۳ دانشگاه کشور انجام شده خبر داده که بر اساس آن در سال ۸۴، ۱۴۱ هزار تصادف در جاده‌های کشور ثبت شده است. به گفته‌ی مجیدی «۵۶ درصد از کل تلفات کشور بر اثر حوادث ترافیکی رخ می‌دهد.» بر اساس این پژوهش‌ها تدابیر اتخاذ شده توفیق چندانی نداشته و روند تصادفها رو به افزایش است. مجیدی معتقد است تنها در سال ۸۴ خسارت ناشی از حوادث ترافیکی بیش از ۴ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. [ایرنا، ۲۸ آذر ۸۵] رویانیان در همايش صنعت ناوگان ريلى این رقم را ۷ هزار میلیارد تومان ذکر کرده است. با این همه فرمانده ناجا، از کاهش ۷ دهم درصدی تلفات تصادفها در ده ماه اول سال گذشته خبر داده است. پیش از این، اسفندماه سال ۸۴ سردار احمدی‌مقدم از طرحی خبر داده بود که قرار بود با اجرای آن تلفات جاده‌ای در سال ۸۵، ده درصد کاهش یابد. [روزنامه ایران، به نقل از ایسنا، ۹ اسفند ۸۵]
مطابق آمار سازمان بهداشت جهانى ساليانه در جهان حدود يك ميليون و ۲۰۰هزار نفر بر اثر تصادف كشته مى‌شوند. کشورهای جهان سوم گرچه حودروهای کمتری در اختیار دارند سهم بیشتری از این مرگ و میر را به خود اختصاص داده‌اند و ایران رکورددار آنهاست. افزایش تعداد خودرو در این کشورها هیچ تناسبی با توسعه‌ی راه‌ها و گسترش نیروهای امداد ندارد. ضعف ناوگان مسافربری عمومی و نقص فنی خودروها از دیگر عوامل افزایش حوادث جاده‌هاست.
نوروز سال پیش روزانه ۸۵ نفر جان خود را در جاده‌های ایران از دست داده‌اند. با توجه به ۱۷۰۰ کشته‌ی نوروز سال پیش که ۸ درصد بیشتر از سال پیش از آن بوده فرمانده‌ی راهنمایی و رانندگی، رویانیان از سختگیری و کنترل شدیدتر نیروهای انتظامی خبر می‌دهد تا شاید امسال تغییری در روند صعودی این فاجعه صورت پذیرد.
خبرگزاری مهر آخر فروردین سال پیش به نقل از پزشکی قانونی این افزایش را ۴،۷ درصد و تعداد کل کشتگان را ۱۵۵۶ نفر نقل کرده است. [دنیای اقتصاد، ۳۰ فروردین ۸۵] احمدی مقدم، فرمانده ناجا نیز با اشاره به افزايش تلفات رانندگى در ايام نوروز سال ۸۵ مى‌گويد «نوروز ۸۶ با تشديد اقدامات درصدد کاهش اين رقم و به صفر رساندن آن هستيم.»
با این همه افزایش سفر در جاده‌ها در کنار عومل دیگر، فاجعه‌ی تصادفهای رانندگی را تا سالهای سال یکی از بزرگترین معضلات ایران باقی نگه خواهد داشت. نوروز امسال تنها دو استان فارس و خراسان حضور ۱۰ میلیون مسافر را پیش بینی می‌کنند و در طول سال نیز، روزانه بیش از ۶۰ میلیون سفر در جاده‌ها و خیابانهای ایران انجام می‌شود.
بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر صدای آلمان در تهران