سه مناظره احمدینژاد؛ یک گام به پیش، دو گام به پس
۱۳۸۸ خرداد ۱۹, سه‌شنبه
پس از حدود نود دقیقه مجری برنامه با «خوب» توصیف کردن مناظره پایان آن را اعلام کرد. حالت تهاجمی و سخنان جنجال‌برانگیز محمود احمدینژاد در مناظرهی نخست، که اعتراضهای شدیدی را به دنبال داشت، در مناظره دوم بسیار تعدیل پیدا کرد و در آخرین رویارویی با رقیبان انتخاباتی تقریبا کنار گذاشته شد.
محمود احمدینژاد، ۱۳ خرداد ماه، در مناظره با میرحسین موسوی با نام بردن از افرادی چون هاشمی رفسنجانی و ناطق نوری آنها و فرزندانشان را به فساد مالی متهم کرد. احمدینژاد یک روز بعد گفته بود این اول کار است و افشای نام مفسدان اقتصادی را ادامه خواهد داد. حامیان رئیس دولت نهم از این اقدام به وجد آمدند و او را «دزدگیر» لقب دادند. معرفی مفسدان اقتصادی که از شعارهای انتخاباتی چهار سال پیش رئیس جمهور نیز بود، نه در سالهای گذشته عملی شد نه در دو مناظرهی بعدی ادامه یافت.
اسطوره‌سازی وزیر ارشاد
نام بردن از افراد و اتهام زدن به کسانی که مجرم بودنشان اثبات نشده، موجی از اعتراض و انتقاد را به همراه داشت. معترضان فقط از جناح رقیب نبودند. تعدادی از اصولگرایان نیز رفتار احمدینژاد را ناپسند و نادرست خواندهاند و برخی از مقامهای رسمی متهم کردن افراد در غیاب آنها را جرم دانسته‌اند. ظاهرا فشارها و هشدارها موثر واقع شد و احمدینژاد در دو مناظرهی بعدی خود لحنی آرامتر داشت و از تکرار متهم کردن دیگران و بردن نام اشخاص خودداری کرد. گرچه بعید نیست او در فرصت کوتاهی که برای تبلیغات انتخابات مانده، در محافل غیررسمی و در میان حامیانش چنین اظهاراتی را تکرار کند.
همزمان با حضور احمدینژاد در سازمان صدا و سیما، وزیر ارشاد، محمد حسین صفار هرندی، در جمع حامیان رئیس جمهور در یاسوج به تمجید از «شجاعت» او پرداخت و رئیس دولت نهم را «شخصیت اسطورهای» خواند. به گزارش ایرنا، صفار هرندی یکی از بهترین فایدههای مناظرههای تلویزیونی را «افشای مفاسد اقتصادی در دولتهای گذشته» عنوان میکند.
توهین به مسئولان بد است
در روزهای گذشته مطالب فراوانی در مورد نادرستی برخی از ادعاها و آمارهایی که احمدینژاد در سخنرانیهای انتخاباتی مطرح کرده منتشر شده است. میرحسین موسوی و مهدی کروبی در مناظرهی یکشنبه شب خود با استناد به گزارشهای رسمی بانک مرکزی ادعای احمدینژاد را در مورد مسائلی چون رشد اقتصادی و میزان تورم اشتباه خواندند و او را به دروغ گفتن به مردم متهم کردند.
رئیس دولت نهم در ابتدای مناظره با رضایی، فرمانده پیشین سپاه، دوشنبه شب، ۱۸ خرداد ۸۸، به این سخنان اشاره کرد و گفت: «دروغگو، خائن است و خائن ترسو.» او در مورد مباحث شب گذشته تنها بر این نکته تاکید کرد که وقت برای پاسخگویی او محفوظ است. احمدینژاد افزود: «بد است که به مسئول توهین کنند.»
محسن رضایی برخی از اتهامهای دیگران به احمدینژاد از جمله در مورد میزان تورم را تکرار کرد. او گفت، برخلاف اظهارات رئیس جمهور میزان تورم، چنان که آمار بانک مرکزی نشان میدهد، نه ۱۵ درصد بلکه در پایان سال گذشته ۲۵ درصد بوده است.
احمدینژاد با پذیرش تورم ۲۵ درصدی رقم اعلام شده قبلی را نتیجهی روشی دیگر در محاسبه تورم عنوان کرد. رضایی این توضیح را قانع‌کننده ندانست و گفت، مردم در تجربههای ملموس خود بهتر میدانند میزان واقعی تورم چقدر است. او نیز مانند موسوی در شب قبل، نموداری از گزارشهای بانک مرکزی مقابل دوربین تلویزیون گرفت که نشان میداد که تورم در چهار سال دولت نهم بیش از دو برابر شده است.
انتقاد از بیثباتی در مدیریت
رضایی در بخش دیگری از سخنان خود برخی از آمارهای ارائه شده از سوی دولت در مورد بیکاری، رشد اقتصادی و افزایش سرمایهگذاری را نادرست خواند. او به احمدینژاد انتقاد میکند که به نظر کارشناسان اهمیت نمیدهد و از تخصص و دانش نخبگان استفاده نمیکند. رضایی همچنین تغییرات مکرر در ترکیب کابینه دولت نهم و تغییر ۲۴ استاندار را نشانهی بیثباتی در مدیریت خواند. او احمدینژاد را متهم میکند که با تغییر سه رئیس بانک مرکزی در طی چهار سال گذشته مهم‌ترین نهاد پولی و بانکی کشور را تضعیف کرده و خودش به تنهایی ریاست سیستم پولی کشور را در دست گرفته است.
محسن رضایی گفت، دولت با تغییر در تعریف بیکاری تعداد بیکاران را کمتر از آنچه که هست نشان میدهد. نامزد اصولگرای انتخابات اعتقاد دارد که میزان واقعی بیکاری ۲۰ درصد است و برخی از سیاستهای اقتصادی دولت باعث لطمه خوردن به تولید و افزایش بیکاری شده است. رضایی گفت، کاهش تعرفهی واردات شکر از ۱۲۰ درصد به ۴ درصد در سال ۸۴ باعث تعطیلی ۸ کارخانهی قند شد.
فوق متخصص در همهی رشتهها
بخشی از آخرین مناظرهی تلویزیونی نامزدان انتخابات ریاست جمهوری نیز به طعنه و کنایههای متقابل اختصاص داشت. احمدینژاد میگوید، برخی از قضاوتهای رضایی نتیجهی نداشتن تجربهی کار اجرایی است. رضایی نیز با رد این ادعا رئیس دولت را سرزنش میکند که خودش را فوق متخصص در همهی رشتهها میداند و همین باعث شده که اطرافش خالی باشد.
چنین اشارههایی بخشی از مناظره را به بحثهای بیارتباط با انتخابات ریاست جمهوری کشاند. رضایی برای اثبات تجربههای اجرایی خود گفت، در سالهای نخست انقلاب بخشی از دولت توسط سپاه اداره میشد. او مدعی است، برخی از فرمانداران در شهرهای مرزی را سپاه تعیین میکرده است.
گرچه بسیاری از انتقادهای محسن رضایی بیشباهت به انتقادهای دو نامزد دیگر نبود، اما لحن و واکنشهای دو طرف شباهتی به دو مناظرهی قبلی احمدینژاد نداشت. شاید بخشی از این تفاوت به تعلق این دو رقیب به جبههی اصولگرایان مربوط باشد.
شاید این واقعیت که مطابق نتایج نظر سنجیها، محسن رضایی کم‌شانسترین رقیب احمدینژاد است نیز در این میان بیتاثیر نباشد. با این همه بسیاری از ناظران معتقدند که آنچه باعث شد محمود احمدینژاد پس از گام بلند و تهاجمی اول، دو گام بعدی را آرامتر و رو به عقب بردارد، از سویی به فشارهایی که از همه طرف بر او وارد شد ارتباط دارد و از سوی دیگر به تاثیر منفی رفتار او بر رای‌دهندگان.
BK/BB