سوئد و بحران کرونا؛ راهبرد ویژه‌ای که به هدف نرسید
۱۳۹۹ آذر ۴, سه‌شنبه
تاگس شاو سایت اینترنتی کانال یک تلویزیون آلمان در گزارشی نوشته است مدت‌ها بود که سوئدی‌ها نخست وزیر خود را این چنین به دفعات و این چنین جدی ندیده بودند. استفان لوفون نخست وزیر سوسیال دموکرات سوئد در هفته‌های اخیر بارها در برابر رسانه‌ها ظاهر شد و گام به گام اقدامات سختگیرانه‌تری را برای مبارزه با کرونا اعلام کرد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
دولت ابتدا از آنها که مسن هستند یا بیماری زمینه‌ای دارند خواست با پرهیز از اماکن عمومی و پرریسک از خود مراقبت کنند و از دیگر بخش‌های مردم خواست فاصله اجتماعی و بهداشت را رعایت کنند یا در حد امکان از استفاده از وسائل نقلیه عمومی خودداری کنند.
این دستورات در زندگی روزمره به سرعت فراموش شد. به عنوان مثال عکس‌هایی از کلوپ های شلوغ در استکهلم منتشر می‌شد که جمعیت روی میزها و نیمکت‌ها می رقصیدند. نیمه نوامبر دولت سوئد مجبور شد روش دیگری در پیش گیرد و در اولین قدم منع مشروبات الکلی را وضع کرد. از آن زمان آبجو، شراب و نوشیدنی‌های الکلی بعد از ساعت ۱۰ شب دیگر به فروش نمی‌رسد. کافه‌ها و رستوران‌ها نیز موظف شدند مدت کوتاهی پس از این ساعت تعطیل شوند. دولت سوئد در واقع با منع مشروبات الکلی، تغییر مسیر پیشین را برای کنترل بحران کرونا آغاز کرد.
اصلاح تدریجی روش پیشین
مسیر ویژه سوئد را می‌توان این گونه خلاصه کرد که این کشور برای مدتی طولانی به توانایی خود برای مقابله با کرونا بدون اعمال محدودیت ها اطمینان داشت و می‌خواست بدون قرنطینه، بدون تعطیلی و تنها به اتکای خرد جمعی در رعایت توصیه‌های مقام‌های بهداشتی از پس کرونا برآید. در مرکز این استراتژی نیز آندرس تگنل، اپیدمیولوژیست دولت سوئد است که نهاد تحت ریاست او یعنی اداره بهداشت عمومی در وزارت بهداشت سوئد مستقر شده و هدف آن مشاوره و حمایت از دولت است.
از زمان شیوع کرونا دولت اقلیت لوفون فرمان مهار این بیماری را کاملا به دست کارشناسان بهداشتی داد. تگنل و یوهان کارلسون، مدیر اداره زیر نظر او در کنفرانس‌های مطبوعاتی و مصاحبه‌های هفتگی مسیر ویژه مورد نظر خود را توضیح می‌دادند.
هر دوی آنها نیز این واقعیت را مخفی نمی‌کنند که به موثر بودن بسیاری از اقدامات همسایگان اروپایی خود مانند استفاده از ماسک تردید دارند. آنها مطمئن بودند که با شیوع گسترده کرونا در ابتدای کار و ابتلای شمار زیادی از شهروندان به آن مصونیت نسبتاَ عمومی ایجاد می‌شود و با رسیدن پاییز بسیاری از آنان در امان خواهند بود و موج دوم در سوئد رخ نمی دهد. استفان لوفون به این ارزیابی اطمینان داشته است، تا اکنون البته.
ارزیابی نادرست و پیامدهای آن
اطمینان لوفون اشتباه از آب درآمد. از اواخر اکتبر منحنی بیماری در سوئد نیز به طور قابل توجهی در حال صعود است. هر روزه عده زیادی در این کشور بر اثری کرونا یا عواقب آن می‌میرند. شمار قربانیان تاکنون بیش از ۶۴۰۰ نفر است که چندین برابر بیشتر از همسایگان در اسکاندیناوی است.
علاوه بر استکهلم، وضع در غرب و جنوب سوئد نیز بحرانی است. ظرفیت آزمایشگاه‌ها در غرب سوئد به قدری پایین آمده که تست‌های کرونا برای آزمایش به مونیخ فرستاده می‌شوند. هر روز ۴ هزار آزمایش به آلمان منتقل می‌شود.
این وضع مقام‌های بهداشتی کشور را به شدت نگران کرده است. آنگونه که حالا لوفون هر روز به شهروندان هشدار می دهد: «به ورزشگاه نروید، به کتابخانه نروید، با یکدیگر قرار شام نگذارید، به مهمانی نروید». مسیر ویژه سوئد ناگهان تغییر جهت داده است: به جای مسئولیت شخصی، محدودیت‌های عمومی.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
از این هفته تنها هشت نفر اجازه جمع شدن دور هم در اماکن عمومی را دارند. این عده تاکنون برای رویداد ورزشی و فرهنگی ۳۰۰ نفر بوده است. علاوه بر استخرهای شنا و موزه‌ها، چند روز پیش پارک موزه معروف اسکانسن استکهلم نیز برای اولین بار در تاریخ ۱۲۹ ساله خود تعطیل شد.
فراخوان به رعایت نظم و انضباط
نخست وزیر سوئد آخر هفته به طور کم‌سابقه‌ای مستقیما به شهروندان متوسل شد و از آنها خواست که از همه قوانین بهداشتی و فاصله گذاری با یکدیگر پیروی کنند. او به روشنی گفت: «سوئدی‌ها هنوز می توانند بر این که کریسمس چگونه برگزار شود و چه کسانی هنوز در کریسمس با آنها باشند تأثیر بگذارند.» او اذعان کرد که این سخنان به نظر بسیار خشن می‌رسند، «اما سلامتی و زندگی همه اکنون در خطر است».
دولت سوئد به شکل فزاینده‌ای از عدم رعایت مقررات و انضباط ناپذیری برخی از شهروندان نگران است. گفته می‌شود بسیاری خسته شده‌اند و دیگر به توصیه‌ها پایبند نیستند. این یکی از دلایلی است که دولت اکنون به اعمال محدودیت‌های جدی‌تری روی آورده و از پیش رو بودن زمستانی سخت سخن می‌گوید. لوفون نمی‌خواهد اشتباهات بهار گذشته را تکرار کند و با غیبت در صحنه، به دولت خود در یکی از دشوارترین بحران‌هایی که سوئد تاکنون تجربه کرده، بیش از پیش ضربه بزند.