سیاست پوتین در قبال ایران پس از سفر به اسرائیل
۱۳۹۱ تیر ۱۳, سه‌شنبه
در حکم امضاء شده از سوی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه درباره‌ی اجرای سیاست خارجی این کشوردر خاورنزدیک آمده است: «مناقشه‌ی اعراب و اسرائیل بر مبنای شناخته شده حقوق بین‌الملل» باید حل و فصل شود.
در بخش دیگری از این همین متن، سیاست راهبردی روسیه پیرامون ایران نیز چنین تعریف می‌شود: «دستیابی به حل و فصل اوضاع پیرامون برنامه‌ی هسته‌ای ایران از طریق ابزار سیاسی و دیپلماتیک و همچنین ایجاد مذاکره بر مبنای اصول گام به گام و متقابل.»
بشنوید: گزارشی تحلیلی درباره سیاست پوتین در قبال ایران پس از سفر به اسرائیل
کارشناسان با توجه به تحولات خاورمیانه سیاست‌های روسیه را تغییرپذیر ارزیابی می‌کنند و نقش یهودیان روسیه و اسرائیلی‌های روسی زبان را هم بی‌تاثیر نمی‌دانند.
«کرمیلن از مسئله‌ی هسته‌ای ایران خسته شده است»
پرفسور ولادیمیر ساژین، کارشناس "موسسه‌ی خاورشناسی روسیه" در مسکو، به بخش فارسی دویچه وله می‌گوید که نقش روسیه در خاورمیانه افزایش پیدا کرده است.
وی در عین حال در این رابطه اشاره می‌کند: «مقامات کرملین پیرامون حل مسائل هسته‌ای ایران خسته شده‌اند و مسکو دیگر نمی‌خواهد مثل همیشه فقط از ایران پشتیبانی کند. این سیاستی بود که در زمان شوروی سابق هم همیشه از عرب‌ها حمایت می‌کردند.»
این کارشناس روس که در خصوص ایران و خاورمیانه نظرش در رسانه‌های روسیه مطرح هست، می‌افزاید: «روابط ما با اسرائیل پس از سقوط شوروی بهتر شد و مناسبات سیاسی، اقتصادی و حتی نظامی خوبی با اسرائیل برقرار کردیم. روس‌ها و اسرائیلی‌ها می‌توانند بدون ویزا رفت و آمد کنند. گردشگران روس پس از آمریکائی‌ها، بیشترین توریست‌های اسرائیل را تشکیل می‌دهند.»
پاسخ پوتین به اظهارات احمدی‌نژاد درباره‌ی هولوکاست
کارشناس موسسه‌ی خاورشناسی مسکو در ادامه درباره‌ی نقش یهودیان روسیه تصریح می‌کند: «روسیه، آمریکا نیست و من فکر نمی‌کنم که یهودی‌ها به دولت ما فشارمی‌آورند.»
به گفته‌ی وی تعداد روسی‌زبان‌های اسرائیل بر حدود یک و نیم میلیون نفر بالغ می‌شود و تاثیر آنها بر سیاست اسرائیل افزایش یافته است.
آقای ساژین می‌افزاید: «گرچه اسرائیل بزرگترین جمعیت روسیزبان خارج از کشور پس از روسیه را دارد، اما نقش یهودی‌هایی که در روسیه زندگی می‌کنند و هم یهودی‌هایی که به اسرائیل مهاجرت کردند، آنقدر تعیین کننده نیست تا بتوانند سیاست راهبردی خارجی روسیه را تغییر دهند.»
به نظر ولادیمیر ساژین سخنان پوتین درباره تکرار نشدن هولوکاست در جهان پاسخی بود به ادعای محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور ایران.
این کارشناس نتیجه می‌گیرد که اوضاع خاورمیانه پس از بهار عربی در حال تغییر است و بدین سبب سیاست روسیه نیز مطابق با آن تغییر خواهد کرد.
«روسی‌زبانان اسرائیل گرایش‌های راست دارند»
مناشه امیر، کارشناس امور خاورمیانه در اسرائیل هم تائید می‌کند، گرچه در روسیه لابی اسرائیل وجود دارد، اما آنقدر قوی نیست. طبق استدلال وی «اگر لابی طرفداران اسرائیل در روسیه قوی بودند، روسیه از حکومت ایران و سوریه هرگز تا این حد طرفداری نمی‌کرد.»
این کارشناس مقیم اسرائیل در گفتگو با دویچه‌وله تائید می‌کند که روسی‌زبان‌ها نقش زیادی در سیاست اسرائیل دارند. بیشتر آنها اما راست‌گرا هستند. وی در این رابطه همچنین توضیح می‌دهد که هنگامی که یهودیان روسیزبان به اسرائیل آمدند سیاست خارجی و داخلی اسرائیل بیشتر به راست گرایش پیدا کرد.
به گفته‌ی مناشه امیر در طول قرن‌ها و سال‌های گذشته، روسیه یکی از کانون‌های اصلی یهودستیزی در جهان بوده است: «در اواخر قرن نوزدهم و قرن بیستم یهودکشی در روسیه بسار قوی بوده و یهودیان رنج بسیاری دیدند. در دوران استالین هم یهودکشی و یهودستیزی اوج گرفت و یهودیان در روسیه مورد آزار قرار گرفته بودند. تحت تاثیر این عوامل یهودی‌های روسیزبان به سوی راست‌گرائی قوی گرایش پیدا کردند و بیش از ۶۰ تا ۷۰ درصد آنها گرایش‌های راست دارند. یک نمونه آن حزب "اسرائیل خانه ماست" می‌باشد که ۱۱ کرسی در پارلمان دارد و پیش‌بینی می‌شود که در انتخابات بعدی تعداد آنها حتی به ۲۰ کرسی برسد.»
وزیر خارجه‌ی روسیزبان اسرائیل
آویگدور لیبرمن، وزیر خارجه اسرائیل و رهبر حزب "اسرائیل خانه ماست"، زاده‌ی مولداوی، یکی از جمهوری های سابق شوروی است. او به زبان روسی تسلط دارد. مناشه امیر می‌گوید، روسی‌زبانان یهودی در مذاکرات مربوط به صلح با فلسطینیان هم بسیار تاثیرگذارهستند و در عین حال نقش پلی در ارتباط گسترده‌تر با دولت روسیه و ولادیمیر پوتین بازی می‌کنند.
این کارشناس مقیم اسرائیل همچنین خاطرنشان می‌کند: «در داخل روسیه اما یهودی‌ها نفوذ چندانی ندارند زیرا آن عده از یهودیانی که در روسیه ماندند اهل سیاست نیستند و بیشتر به امور بازرگانی و فرهنگی می‌پردازند و تصور نمی‌کنم که از یهودیان در دستگاه تصمیم‌گیری روسیه کسی عضو باشند، بنابراین یهودیان در سیاست‌گذاری خارجی روسیه دخیل و تاثیر‌گذار نیستد. لابی یهودی در روسیه وجود دارد و مقام روحانی اعظم یهودیان از نفوذ برخوردار هست، اما روی سیاست‌های خارجی این کشور به هیچ وجه تاثیری ندارد. چون سیاست خارجی روسیه فقط منافع ملی روسیه و آرمان‌های رسیدن به ابرقدرتی روسیه را شامل می‌شود، نه چیز دیگر.»
مناشه امیرهمچنین تاکید دارد که پوتین بیشتر سیاست‌های ناسیونالیتسی را دنبال می‌کند و اگر گرایشی هم به اسرائیل پیدا کرده، فقط به دلیل ابرقدرت شدن هست.
وی بر خلاف گفته‌های پرفسور ساژین، بر این باوراست که، نفوذ روسیه در میان کشورهای عربی جز سوریه تقریبا از میان رفته و این کشور از موضوع سوریه، ایران و اسرائیل برای بهره‌گیری و رسیدن به ابرقدرتی خود استفاده می‌کند.
در تعریف سیاست راهبردی روسیه در قبال بحران پیرامون ایران و اسرائیل از تاثیر روسی‌زبانان اسرائیل و شهروندان یهودی در روسیه صحبتی نمی‌شود. همچنین اشاره‌ای هم به مواضع نزدیک روسیه با جمهوری اسلامی در موضوعات منطقه‌ای از جمله در قبال سوریه و یا دریای خزرهم به میان نمی‌آید.
به‌رغم رضایت و خرسندی رهبران اسرائیل، روسی‌زبانان این کشور و همچنین یهودیان روسیه از سفر غیررسمی و یک روزه پوتین در ۵ تیر ۱۳۹۱ به اسرائیل، هنوز نشانی از تغییر سیاست این کشور یا رئیس جمهور روسیه در قبال ایران مشاهده نمی‌شود.