شرق آفریقا در راه ایجاد بازار مشترک

ایجاد یک واحد پول مشترک، مرحله دوم برنامه‌ای است که با عنوان "بازار مشترک شرق آفریقا" آماده اجرا است. این بازار مشترک قرار است از اول ژوئیه امسال کار خود را آغاز کند. هم اکنون، مرکز اداری بازار مشترک شرق آفریقا، با ۱۴ میلیون یورو کمک آلمان و با پشتیبانی اتحادیه اروپا در شهر "آروشا"‌ی تانزانیا در دست ساختمان است.

انگیزه‌های اتحادیه اروپا در آفریقا

صندوق بین‌المللی پول، در زمینه تنظیم سیاست‌های مالی با بازار مشترک شرق آفریقا همکاری دارد. به گفته مسئولان این نهاد بین‌‌المللی، کشورهای شرق آفریقا در سال‌های اخیر موفق شده‌اند بدهی‌های خارجی خود را تحت کنترل بگیرند، اما در زمینه کنترل تورم و تثبیت بهره بانکی، فاصله زیادی با اتحادیه اروپا دارند.

به گزارش فاینشنال تایمز آلمان، بحران مالی اتحادیه اروپا، انگیزه همکاری تنگاتنگ سیاسی و اقتصادی با آفریقا را در اتحادیه اروپا افزایش داده‌است. این نشریه به نقل از یک کارشناس اقتصادی بازار مشترک شرق آفریقا می‌نویسد:«ما باید تدابیر لازم را برای تنظیم بودجه کشورهای عضو اتخاذ کنیم و راهی را که این کشورها در مسیر رسیدن به معیارهای مشترک و ضروری طی می‌کنند تحت نظارت بگیریم.»

راهکار نمونه برای ایجاد واحد پول مشترک را نیز، بانک مرکزی اروپا در اختیار کشورهای عضو بازار مشترک شرق آفریقا قرار داده است. با این همه، یک کارشناس آفریقائی می‌گوید که ما باید مانع از آن شویم که اتحادیه اروپا، نقش ماما را در تولد بازار جدید به عهده بگیرد.

موانع بازار ۱۲۷ میلیونی

پنج کشور عضو بازار مشترک شرق آفریقا، با ۱۲۷ میلیون جمعیت و سالانه ۷۳ میلیارد دلار تولید ناخالص، می‌توانند توجه سرمایه‌گذاران خارجی را جلب کنند. اما به‌نظر می‌رسد که بعضی از رهبران سیاسی خودکامه، برای حفظ اختیارات متمرکز خود، به ایجاد چنین بازاری تمایل ندارند.

به گزارش فاینشنال تایمز: «تاخیر در پرداخت سهم ایجاد مرکز اداری بازار مشترک شرق آفریقا، نشان می‌دهد که برخی از اعضای آن، تمایل زیادی به هموندی ندارند. سه کشور بزرگ شرق آفریقا، که واحد پول همه آن‌ها شیلینگ ‌است، در سال ۱۹۶۷ کوشیدند یک بازار مشترک تشکیل دهند، اما این طرح شکست خورد.»

اما اکنون دو کشور فرانسوی زبان روآندا و بوروندی به این سه کشور پیوسته‌اند. ایده ایجاد یک حوزه اقتصادی مشترک، با رهبری نیجریه در غرب آفریقا نیز، برای آخرین بار به سال ۲۰۱۵ محول شده است.

بازار مشترک و تقدم‌های آفریقا

به گفته اروین نیروپ مشاور بانک مرکزی اروپا، این خود کشورهای آفریقائی هستند که باید تشخیص بدهند الگوهای اتحادیه اروپا تا چه حد با وضعیت آن‌ها تناسب دارد. وی می‌گوید:« به نظر من، در آفریقا نیز، انگیزه‌های سیاسی در ایجاد یک حوزه پولی مشترک وزن بیشتری از استقلال و انعطاف دارند. در مجموع بازار مشترک آفریقای شرقی امتیازات زیادی خواهد داشت.»

اما در خود آفریقا، بسیاری از کارشناسان و نخبگان همچنان به تقدم و تاخر امور می‌اندیشند. آن‌ها می‌پرسند:«آیا بهتر نیست قبل از ایجاد بازار مشترک راه‌ها و خطوط آهن را گسترش داد تا کامیون‌ها ساعت‌ها در مرزها معطل نمانند؟». به گفته این منتقدین، ضعف زیرساخت‌ها و دیوانسالاری، هزینه تولید و بازرگانی در شرق آفریقا را تا ۴۰ درصد بالا می‌برند.

در منطقه‌ای که به ساختمان مرکز بازار مشترک آفریقای شرقی اختصاص یافته، جای کافی برای بانک مرکزی این بازار نیز در نظر گرفته شده، اما معلوم نیست که ساختمان این بانک کی آغاز خواهد شد.

JT/MM