شیوه‌ی جدید تکدی‌گری زنان جوان در پایتخت
۱۳۹۵ اسفند ۲۷, جمعه
بحث افزایش شدید تکدی‌گری در تهران و دیگر کلان‌شهرهای ایران تازه نیست. با این همه هر از گاهی سخن از شیوه‌های جدید تکدی‌گری و رواج آن در میان قشرهایی در میان است که انتظار این کار از آنها نمی‌رود.
یکی سخاوتمندی شهروندان را عامل رواج گدایی عنوان می‌کند و دیگری از درآمد میلیونی آنها داستان‌ها می‌گوید. اما اغلب کارشناسان و صاحب‌نظران فقر، بیکاری و نابسامانی‌های اجتماعی را علت اصلی رواج گدایی می‌دانند.
در این میان، محمدرضا بادامچی، نماینده تهران در مجلس روز جمعه، ۲۷ اسفند در گفت‌وگو با خبرگزاری "خانه ملت" از شکل‌گیری شیوه‌ی جدیدی از تکدی‌گری مدرن در این شهر خبر داده و گلایه می‌کند که "در دستگاه‌ها هیچ عزمی برای رفع معضل تکدی‌گری نیست".
عضو مجمع نمایندگان استان تهران در تشریح این شیوه جدید گفت: «متاسفانه مشاهده می‌شود که خانم‌های جوان در اکثر مناطق تجاری پایتخت مقابل بانک‌ها و مراکز تجاری جلوی مردم را می‌گیرند و با اصرار به اسم کمک به موسسات نامعتبر و نامشخص تقاضای پول می‌کنند.»
بیشتر بخوانید: روزانه ۱۵ هزار تومان: بهای هر کودک برای گدایی
او با انتقاد از بی‌توجهی شهرداری، استانداری و وزارت کشور نسبت به معضل تکدی‌گری در پایتخت می‌گوید، در حالی که متکدیان به طور مداوم روش خود را تغییر می‌دهند و از احساسات مردم سوءاستفاده می‌کنند این دستگاه‌ها با بی‌تفاوتی از کنار این دست آسیب‌ها می‌گذرند.
"مافیای تکدی‌گری"
بادامچی با اشاره به وجود "مافیای تکدی‌گری" از شهرداری و سازمان بهزیستی می‌خواهد که با شناسایی این افراد و متکدیان نیازمند نسبت به جمع‌آوری آنها از سطح شهر اقدام کند.
عضو مجمع نمایندگان استان تهران به مصداق‌های "مافیای تکدی‌گری" اشاره‌ای نکرد. مطابق برخی گزارش‌ها عده‌ای در تهران و دیگر کلان‌شهرها افرادی را که معمولا کودکان و نوجوانان شهرستانی یا حاشیه‌نشین هستند به گدایی وامی‌دارند. با این همه بهزیستی و شهرداری مسئولیت مشخص و مستقیمی برای برخورد با این افراد بر عهده ندارند.
روزنامه اطلاعات ششم آبان ماه امسال در گزارشی به نقل از عبدالرضا عزیزی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نوشته بود که برای جمع‌آوری متکدیان از سطح شهرها، باید قوه قضاییه حکم بدهد وشهرداری‌ها متکدیان را جمع‌آوری و به مدت ۲ هفته از آنها نگهداری کنند.
این نماینده مجلس اضافه کرده که همچنین سازمان بهزیستی نیز پس از شهرداری مسئولیت بررسی وضعیت متکدیان را به عهده می‌گیرد و "گروه‌های مافیا را از غیرمافیا، و نیازمند را از غیرنیازمند و معلولان و کودکان" شناسایی و از هم تفکیک می‌کند.
مطابق ماده ۷۱۲ قانون مجازات اسلامی: «هرکس تکدی یا کلاشی را پیشه خود قرار داده باشد و از این راه امرار معاش یا ولگردی کند، به حبس از یک تا ۳ ماه محکوم خواهد شد و چنانچه با وجود توان مالی مرتکب عمل فوق شود، علاوه بر مجازات مذکور، همه اموالی که از طریق تکدی و کلاشی به دست آورده است، مصادره خواهد شد.»
مسئولیت دولت و نهادها
ماده بعدی این قانون نیز واداشتن کودکان به گدایی را جرم اعلام می‌کند. در قوانین مدنی نیز گدایی و ولگردی از جرایم مشهود تلقی شده است. با این همه بند ۶ ماده ۲۱ قانون آیین دادرسی کیفری، دولت را مکلف کرده برای این گونه افراد کار مناسب در نظر بگیرد و تنها در صورتی که از انجام آن امتناع کنند به ۱۱ روز تا ۳ ماه حبس محکوم می‌شوند.
بر همین اساس بخش اصلی مسئولیت تکدی‌گری بر دوش دولت و نهادهایی است که توان اشتغالزایی برای بیکاران و ساماندهی کودکان بی‌سرپرست و خیابانی را ندارند.
حبیب‌الله مسعودی‌فرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی چندی پیش از شناسایی ۴ شبکه بزرگ تکدی‌گری در پایتخت خبر داده بود که با استفاده از کودکان به این کار مشغول بوده و به طور عمده فعالیت‌شان در مناطق پارک وی، سعادت‌آباد، بازار تهران و محله مولوی متمرکز بوده است.
بیشتر بخوانید: گدایی از طریق ارسال اس‌ام‌اس
به گفته‌ی مسعودی‌فرید ۳۷ درصد متکدیان ایران را زنان، و بخش بزرگی از آنها را شهروندان کشورهایی چون پاکستان و افغانستان تشکیل می‌دهند و بین ۶۰ تا ۷۰ درصد گدایان و بی‌خانمان‌های پایتخت غیرتهرانی محسوب می‌شوند.
درباره شمار گدایان تهران آمار رسمی و دقیقی در دست نیست و برخی منابع تعداد کسانی که در پایتخت تکدی‌گری می‌کنند را تا ۵ هزار نفر برآورد کرده‌اند. گدایی در کلان‌شهرها، به ویژه شهرهای توریستی و زیارتگاه‌ها امری نادر و مختص ایران نیست.
با این همه نمونه‌هایی که محمد رضا بادامچی به آن اشاره کرده و رواج این گونه فعالیت‌ها در شبکه‌های مجازی بیشتر به اخاذی و کلاهبرداری شبیه است.