صالحی: تولید اورانیوم در نطنز پاسخگوی نیازهای بوشهر هم نیست

علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در مصاحبه به تلویزیون جمهوری اسلامی گفته است: «غنی‌سازی اورانیوم از ۱ درصد تا ۹۰ درصد غنی سازی حق ماست. ما از این حق عدول نمی‌کنیم. اگر ما خودمان را به یک سطحی از غنی‌سازی مقید می‌کنیم این به صورت داوطلبانه است نه بصورت پذیرش تحمیلی که از طرف مقابل اعمال می‌شود. داوطلبانه پذیرفتیم که مثلاً بیشتر از ۵ درصد غنی سازی نکنیم.»

این اظهارات صالحی در برنامه ثریای شبکه سه تلویزیون در حالی بیان شده که طبق موافقت‌نامه موقت ژنو که آذرماه گذشته میان ایران و کشورهای ۵+۱ امضا شد، ایران اورانیوم ۲۰ درصد غنی‌شده خود را باید یا اکسیده کند یا غنای آن را به ۵ درصد کاهش دهد.

در این موافقت‌نامه ایران همچنین متعهد شده است که سطح غنی‌سازی خود را از ۵ درصد بیشتر افزایش ندهد. به نظر می‌رسد در توافقنامه جامعی که تهیه و تدوین آن همین‌اینک در دستور کار است نیز ایران بیش از ۵ درصد اجازه غنی‌سازی نداشته باشد. به عبارتی، میزان غنی‌سازی مجاز ایران از مسئله "داوطلبانه" خارج شده و جنبه "تعهد" به خود می‌گیرد.

رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در بخش دیگری از مصاحبه با اشاره برنامه جمهوری اسلامی در ایجاد ظرفیت ۲۰ هزار مگاواتی انرژی هسته‌ای گفت که با روسیه از سال ۱۹۹۲ توافقی برای ایجاد ۴ نیروگاه هسته‌ای دیگر وجود دارد که امسال کلنگ یکی از آنها به زمین زده خواهد شد و در فاصله زمانی دو ساله برای ساخت سه نیروگاه دیگر هم اقدام می‌شود.

صالحی عدم ایجاد هم‌زمان ۴ نیروگاه را به هزینه سنگین آن و نیز "تلاش برای انتقال تکنولوژی ساخت نیروگاه و بومی ‌کردن" آن ذکر کرد.

نیازهای ایران، خواست‌های غرب

با این همه صالحی گفت که حتی در مورد تامین مستقلانه سوخت لازم برای نیروگاه هسته‌ای نیز ظرفیت‌های هسته‌ای فعلی در نطنز و فردو به سختی جواب می‌دهند. بنا بر داده‌های صالحی نیروگاه بوشهر به سالانه ۳۰ تن اورانیوم غنی‌شده نیازمند است.

بنا بر داده‌های رسمی در ایران، در نطنز و فردو، حدود ۲۱ هزار ماشین سانتریفیوژ نصب شده است. از این تعداد هزار ماشین نصب شده در بخش صنعتی نطنز، از نوع دوم (P-2) است.

از کل تعداد ماشین‌های ایران حدود ۹ هزار عدد فعال است که سالانه بین ۵/ ۱ تا دو تن اورانیوم ۵ درصد غنی‌شده تولید می‌کنند.

به گفته صالحی برای آن‌که تاسیسات نظنز و فردو بتوانند مصرف سالانه اورانیوم نیروگاه بوشهر را تامین کنند باید ۵۰ هزار سانتریفیوژ نسل قدیم (P-1) یا تعداد معدودتری از سانتریفیوژ‌های نسل جدید در آن نصب شوند.

بنا بر گزارش‌ها، در مذاکرات جاری میان ایران و گروه ۱+۵ کشورهای غربی اصرار دارند که تعداد سانتریفیوژ‌های ایران (نسل اول) به ۵ هزار عدد محدود بماند و در مورد سانتریفیوژ‌های نسل جدیدتر این رقم به ۹۰۰ محدود شود.

تدوین و تصویب توافق‌نامه با چنین شرایطی عملا به معنای آن خواهد بود که تاسیسات اتمی ایران حتی از تولید سالانه‌ی اورانیوم مورد نیاز نیروگاه بوشهر هم برنمی‌‌آیند.

صالحی در ادامه مصاحبه‌اش با شبکه سه سیمای جمهوری اسلامی که چهارشنبه (۲۰ فروردین/۹ آوریل) پخش شد و متن مکتوب آن روز یکشنبه (۲۴ فرودین/۱۳ آوریل) منتشر شده می‌گوید که مجید شهریاری تنها کسی بود که در ایران قادر به محاسبه تشعشات قابل انفجار در فرآیند غنی‌سازی اورانیوم ۲۰ درصدی بود و این کار را وی انجام داد: «چون وقتی که این فرایند شروع می‌شود و مواد هسته‌ای در این لوله‌ها عبور می‌کنند تشعشات قابلیت انفجار پیدا می‌کنند، این را حالا باید یک نفر محاسبه کند، چطوری و با چه سرعتی و چه حجمی این مواد هسته‌ای در این فرایند باشند که کسانی که دارند در آن کارخانه کار می‌کنند در معرض خطر قرار نگیرند. خوب این را چه کسی محاسبه می‌کند، که ما این فرد را نداشتیم که محاسبه کند... من شهید شهریاری را می‌شناختم. نزد ایشان رفتیم گفتیم آقای شهریاری اینکار را بکنید و ایشان قبول کردند.»

مجید شهریاری در تاریخ ۸ آذر ۱۳۸۹ در ایران ترور شد که جمهوری اسلامی آن را به "آمریکا و اسرائیل" ربط داد، ولی این کشورها رسما شراکت خود در این ترور و ترورهای مشابه را تکذیب می‌کنند.