صداهای معترض در جشنواره فیلم کن

پلاکات رسمی جشنواره امسال، زن موطلائی زیبائی را نشان می‌دهد که دهانش به سرخی آلبالو است، اما باند سیاه ضخیمی را در برابر چشمان دارد که او را غیرقابل شناسائی می‌کند و در عین‌حال مانع از آن می‌شود که خود چیزی ببیند.

این پلاکات، نمادی از ویژگی‌های بزرگترین جشنواره فیلم جهان است. جشنواره‌ای که در هر دوره، محل نمایش انتقادی‌ترین فیلم‌های ساخته شده در یک‌سال نیز بوده است. امسال، هم نمایش "شهر کوران" در مراسم گشایش، و هم گزینش شان پن به عنوان رئیس هیئت داوران، بر این ویژگی کن می‌افزاید.

"شهر کوران" روایت جاندار و تکان‌دهنده "فرناندو میرلس" فیلم‌ساز موفق برزیلی از سرزمینی است که ویروس کوری به جام مردمانش افتاده است. فرناندو میرالس، که پیش از این با فیلم "شهر خدا" به شهرت و اعتبار رسیده است، با اشاره به "شهر کوران" می‌گوید: "مدنیت در حال فروریختن است. ما همواره نشان می‌دهیم که متمدن هستیم. اما به محض آن که اتفاق بدی می‌افتد، به حیواناتی وحشی تبدیل می‌شویم".

"شهر کوران" براساس رمانی به همین نام از خوزه ساراماگو برنده پرتغالی جایزه ادبی نوبل ساخته شده است. جذابیت دیگر جشنواره امسال، حضور شان پین بازیگر و کارگردان جسور آمریکائی در راس هیئت داروان آن است. در تازه‌ترین فیلم شان پن، جوانی می‌خواهد از جامعه سرمایه‌داری آمریکا فرار کند و پاسخ را در طبیعت بکر آلاسکا می‌یابد.

خود شان پن هم، مثل قهرمان فیلمش در جست و جوی بدیلی برای جامعه بیمار امروزی است. جامعه بیماری که فیلمساز از نقد پایدار آن خسته نمی‌شود. صدای او را بشنوید که چگونه فریاد اعتراض خود را متوجه دیوانسالاری امروز کاخ سفید واشنگتن می‌کند:

" شما آقای بوش، آقای چینی، خانم رایس! این شما هستید که شرور و تبهکار و تهوع آور هستید".

شان پن، از فردای یازده سپتامبر سال ۲۰۰۱، به یکی از مخالفان سرسخت بوش تبدیل شد. هیچ بازیگر و فیلمسازی به اندازه او از حضور اجتماعی خود برای انتقاد از دولت بوش استفاده نکرده است. شان پین خطاب به جورج بوش می‌گوید:

"شما کشور ما را ویران کردید و قلب‌های ما را شکستید. شما مثل آدم‌های ترسو دائما به ما هشدار می‌دهید که باید از سربازانمان پشتیبانی کنیم. شما و کارشناسان خزیده در جیب شلوارهای کثیف و غرقه به خون، کی به این سروصدا پایان می‌دهید"؟