طرح "نظارت مجلس بر رفتار نمايندگان" دوباره رد شد

خبرگزاری داشجویان ایران (ایسنا) گزارش داده که طرح "نظارت مجلس بر رفتار نمايندگان" در جلسه سوم اسفند ۱۳۹۰ شورای نگهبان برای بار دوم مورد بحث و بررسی قرار گرفته و بدلیل مغایرت موادی از آن با قانون اساسی به مجلس باز گردانده شده است.

اساس طرح "نظارت مجلس بر رفتار نمايندگان" این است که هیئتی متشکل از نمایندگان مجلس، به گزارش‌های مربوط به "رفتار خلاف شئون نمایندگی" و گزارش‌ها درباره اعمال "خلاف امنیت ملی" و دیگر اعمال مجرمانه از سوی نمایندگان مجلس رسیدگی می‌کند.

در صورت احراز تخلف، این هیئت از اختیارات لازم برای مجازات نماینده متخلف برخوردار است. به‌عنوان مثال می‌تواند برای تنبیه یک نماینده نطق او را به تعویق اندازد و عضویت او را حتی هیئت رئیسه مجلس و کمیسیون‌ها لغو کند.

بر اساس پیش‌بینی این طرح، مجازات نمایندگان می‌تواند حتی شامل لغو اعتبارنامه‌ی نمایندگان نیز باشد. درحالی که طبق قانون، اعتبارنامه‌ی نمایندگان مجلس با دوسوم آرا در روزهای نخست تشکیل مجلس تصویب می‌شود. بخشی از ایراد شورای نگهبان به طرح "نظارت مجلس بر رفتار نمايندگان" متوجه همین تناقض است.

ایده‌ی نظارت مجلس بر رفتار نمايندگان مجلس از سوی آیت‌الله خامنه‌ای طرح شد و هم او بود که با پیگیری این موضوع، مجلس را ناگزیر به تنظیم و تصویب این طرح کرد.

تبدیل مجلس به "نهادی فرمایشی"
 
طبق اصول ۸۴ و ۸۶ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نمایندگان ملت می‌توانند مصون از هر گونه پیگردی در کلیه امور اظهارنظر کنند و اقتدار نمایندگان و جایگاه مجلس از همین‌جا ریشه می‌گیرد. اما حقوقدانان می‌گویند با اين طرح مجلس از رأس امور خارج شده و گوش به فرمان خواهد بود و نمايندگان از بيم رد شدن اعتبار نامه‌شان قدرت تصميم‌گيری نخواهند داشت.

مهدی کروبی از چهره‌های معترض و منتقد حکومت سال گذشته (آبان‌ماه ۱۳۸۹) به هنگام بررسی این طرح در نامه‌ای به نمایندگان مجلس از آنها خواست "ننگ تصویب این طرح" را برای خود نخرند زیرا که این طرح نمایندگان مجلس را به "نوکران قدرت" تبدیل خواهد کرد.

مهدی کروبی که سه دوره ریاست مجلس شورای اسلامی را در کارنامه‌ی خود دارد در این نامه  نوشت: «مخالفان اراده ملت در هر برهه و زمانه‌ای سعی در تحدید و تضعیف جایگاه مجلس و نمایندگان ملت داشته‌اند و چنان که در تاریخ معاصر نیز دیده‌ایم، گاه به کمک توپ و سرباز روسی و گاه به مدد ردصلاحیت‌های گسترده و تقلب در انتخابات تلاش کرده‌اند تا نهاد پارلمان را به نهادی حکومت‌ساخته و فرمایشی تبدیل کنند.»

به گفته مهدی کروبی «تصویب قانونی در مجلس که مطابق آن یک نماینده موظف شود برنامه سفر خود را از پیش اعلام کند و بدون مجوز و اجازه حتی حق یک سفر نیز نداشته باشد و مصونیت نمایندگی او در معرض تهدید از سوی یک کمیته مشخص قرار گیرد، به معنای تبدیل خدمت گزاران ملت به نوکران قدرت خواهد بود.»

طرح نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس در حالی از شورای نگهبان به مجلس بازگشته که دوره هشتم مجلس شورای اسلامی در روزهای پایانی عمر خود قرار دارد. انتخابات دوره جدید مجلس روز ۱۲ اسفند برگزار می‌شود و نمایندگان جدید از ماه آینده کرسی‌های مجلس را اشغال خواهند کرد.

MM/SJ