عراقچی: قائل به رقابت با عربستان در منطقه نیستیم
۱۳۹۵ خرداد ۱, شنبه
معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت خارجه که برای شرکت در نشست چالش‌ها و فرصت‌های فراروی اجلاس سران "جی هفت" (کشورهای صنعتی جهان) به توکیو سفر کرده، در مرکز مطالعات بین‌المللی سیاست عمومی ژاپن سخنرانی کرد.
به گزارش روز شنبه، اول خرداد خبرگزاری دولتی ایرنا، عباس عراقچی در پاسخ به پرسشی درباره اقدام عربستان در قطع رابطه با ایران گفت: «من فکر می‌کنم آنها در این باره دچار اشتباه محاسباتی شده‌اند.»
پس از حمله به سفارت و کنسولگری عربستان سعودی در تهران و مشهد در دی‌ماه ۹۴، این کشور مناسبات دیپلماتیک خود با ایران را قطع کرد و روابط پرتنش دو کشور بحرانی‌تر شد.
بیشتر بخوانید: ابراز آمادگی ایران برای حل مشکلات با عربستان
تنش‌زدایی در برابر تشنج‌آفرینی
حمله به مراکز دیپلماتیک عربستان در ایران به بهانه اعتراض به اعدام یک روحانی شیعه در این کشور، و ظاهرا به تحریک بخشی از حکومت انجام شد که با سیاست‌های دولت حسن روحانی مبنی بر تنش‌زدایی در رابطه با کشورهای منطقه مخالف‌اند.
عراقچی در مرکز مطالعات بین‌المللی ژاپن گفت: «ایران و عربستان از بازیگران مهم خاورمیانه هستند و تهران هیچ گاه قائل به رقابت با ریاض در منطقه نیست.»
معاون وزیر خارجه دولت یازدهم روز گذشته نیز در جمع خبرنگاران در باشگاه ملی رسانه‌های ژاپن، عربستان را یکی "از مهم‌ترین کشورهای جهان اسلام" خوانده بود.
این سخنان در حالی مطرح شده که رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای و نزدیکانش در ماه‌های گذشته بارها عربستان را به اجرای سیاست‌های "آمریکا و قدرت‌های استکباری" در منطقه، همراهی با اسرائیل و لطمه زدن به منافع مسلمانان متهم کرده‌اند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا عراقچی گفته است: «سیاست ما ثبات و صلح در منطقه است و در این راستا آمادگی داریم مسائلمان با کشورهای منطقه از جمله عربستان را از طریق گفت‌وگو حل کنیم.»
بیشتر بخوانید: امام جمعه تهران عربستان را در مدیریت حج "نالایق" خواند
جنگ‌های نیابتی در منطقه
از زمان شکل‌گیری جمهوری اسلامی روابط تهران و ریاض فراز و نشیب‌های فراوانی داشته و به جز چند سالی آرامش نسبی در دوران ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی، اغلب با تنش همراه بوده است.
دو قدرت مهم منطقه در بسیاری از ناآرامی‌های خاورمیانه، از جمله در کشورهایی چون لبنان، بحرین، یمن، عراق و سوریه در عمل رو در روی هم قرار دارند و به باور برخی ناظران درگیر جنگ‌های نیابتی هستند.
نشستی که عراقچی برای شرکت در آن به توکیو سفر کرد، برای بررسی چالش‌های پیش روی اجلاس سران هفت قدرت صنعتی جهان برگزار شد که قرار است روزهای ششم و هفتم خرداد ماه (۲۶ و ۲۷ مه) در ژاپن برگزار شود.
مرکز مطالعات بین‌المللی توکیو در آستانه برگزاری این اجلاس شماری از استادان دانشگاه در رشته‌های اقتصاد و روابط بین‌الملل از کشورهای مختلف را دعوت کرد تا به بحث و تبادل‌نظر درباره روند تحولات جهانی بپردازند.
محمود سریع‌القلم، استاد دانشگاه بهشتی و نایب رئیس مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه که روابط نزدیکی با رئیس جمهور حسن روحانی دارد یکی از شرکت‌کنندگان در این کنفرانس بود.
بیشتر بخوانید: "ایران و عربستان در بسیاری از بحران‌های منطقه مقصر هستند"
مهم‌ترین اختلاف خاورمیانه
سریع‌القلم که در دوران ریاست روحانی در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام مشاور او بود، اول خرداد یادداشتی زیر عنوان "آنچه از کنفرانس علمی اجلاس سران G7 (هفت کشور صنعتی) آموختم"، در وب‌سایت خود منتشر کرد که بخشی از آن به روابط ایران و عربستان مربوط می‌شود.
او با اشاره به این که ۸۰ درصد کشتارها و خشونت‌های جهان در خاورمیانه رخ می‌دهد نوشت: «مهم‌ترین اختلاف سیاسی در خاورمیانه امروز میان ایران و عربستان است که چشم‌انداز مثبتی برای حل و فصل آن دیده نمی‌‌شود.»
این پژوهشگر و استاد ارشد علوم سیاسی و روابط بین‌المللی معتقد است که کشورهای عربی همچنان در پی حفظ انزوای ایران هستند و عربستان با یک تیم جدید و جوان مدیریتی "در حال بازسازی خود است تا در سیاست و اقتصاد منطقه‌ای و جهانی، نقش جدید و متفاوتی ایفا کند".
سریع‌القلم در عین حال نقش ایران و ترکیه را در ثبات بخشیدن به منطقه مهم ارزیابی می‌کند: «هفت کشور صنعتی با همکاری ایران و ترکیه می‌توانند از طریق یک چارچوب پایدار چندجانبه به کاهش خشونت و درگیری و ثبات بخشی منطقه‌ای کمک کنند.»
او همچنین بر این نظر است که در صورتی که عربستان به این چارچوب بپیوندد "قالبی بالقوه برای کاهش تشنجات منطقه‌ای شکل خواهد گرفت". وضعیتی که وابسته به بهبود روابط تهران و ریاض است.