فروش نفت در "بازار خاکستری" و "اختلافات بچه‌گانه داخلی"
۱۳۹۸ اردیبهشت ۱۶, دوشنبه
امیر حسین زمانی‌نیا، معاون وزیر نفت در امور بین الملل و بازرگانی وزارت نفت می‌گوید، همه ظرفیت کشور را برای فروش نفت در "بازار خاکستری" بسیج کردهاند. معاون وزیر نفت که روز یکشنبه (۱۵ اردیبهشت) در نشستی در رابطه با "تحریم نفتی ایران از سوی آمریکا و تبعات بین المللی آن" سخن می‌گفت، با اشاره به اینکه، "نمی‌تواند درباره بازار خاکستری توضیح دهد"، گفت: «اسم آن قاچاق نیست، بلکه مقابله با تحریم‌هایی است که عادلانه، مشروع و قانونی نمی‌دانیم.»
زمانی‌نیا در ادامه با یادآوری این نکته که پیش‌تر هشدار داده بود، " تحریم‌های آمریکا به دلیل کاستن از شفافیت‌ها در بازار جهانی نفت، به فساد منجر می‌شود و بازار جهانی نفت فاسد خواهد شد" افزود: «اگر ما به اندازه کافی تخفیف دهیم می‌توانیم به خود ترامپ هم نفت بفروشیم.» او با اشاره به "دلال‌های بسیاری که برای خرید نفت ایران اعلام آمادگی کردهاند"، البته تأکید کرد که در این شرایط غیرشفاف باید "میزان ریسک و تعداد بابک زنجانی‌ها" را کاهش داد.
"اختلافات بچه‌گانه داخلی" و یک‌سالی که "به بطالت گذشت"
معاون وزیر نفت در ادامه این نشست درباره "ثمر برجام" گفت، «به عنوان معاون در امور بین‌الملل و بازرگانی وزارت نفت می‌گویم، فایده زیادی داشت ولی در بخش نفت نتوانستیم از این مزایا استفاده کنیم.»
معاون وزیر با بیان این مطلب که "برجام به ما حق انتخاب می‌داد" و پیشینه صنعت نفت در کار کردن با شرکت‌های بزرگ اروپایی و نیاز به تکنولوژی‌های روز که در اختیار شرکت‌های بزرگ اروپایی است، گفت: « ۲ فاز عسلویه را فرانسوی‌ها و ایتالیایی‌ها به موقع و ارزان ساختند. وقتی حق انتخاب داشته باشیم به جای روس‌ها و چینی‌ها که فناوری و مدیریت پروژه اروپایی‌ها را ندارند، شرکت‌های اروپایی را انتخاب می‌کنیم.»
زمانی‌نیا به قراردادهایی که باید بلافاصله با اجرایی شدن برجام امضا می‌شدند و نشدند اشاره کرده و با انتقاد از این مسئله که "همه چیز در ایران سیاست‌زده است" از "زمین‌گیر شدن" مدل‌های قراردادی که می‌توانسته‌اند ضرر و زیان ناشی از تحریم نفت را جبران کنند، به دلیل "اختلافات بچه‌گانه داخلی" سخن گفته است. به گفته او برجام ۱۷ ماه اجرایی بوده است و تنها به دلیل "اختلافات جناحی یک سال به بطالت" گذشته است.
معاون وزیر نفت در امور بین الملل و بازرگانی این وزارتخانه با اشاره به بحران‌های متعدد بعد از دوران انقلاب می‌گوید: « در هیچ کدام از این بحران به موقع عمل نکردیم و در دقیقه ۹۰ با محدود شدن حق انتخاب آنها را حل کردیم.»
زمانی‌نیا در این نشست با تأکید بر اینکه «در هیچ جای دنیا مدل قراردادی مسئله و چالش نیست اما در ایران قانون اساسی تفسیر می‌شود و بر همین اساس مدل‌های قراردادی را مورد قضاوت قرار می‌دهند»، تأکید کرده است، «در رقابت کنونی اگر دیر بجنبیم رقیبان بازار را می‌گیرند.»
خروج از برجام در صورت پرداخت هزینه
از دیگر موضوعاتی که معاون وزیر نفت در این نشست درباره آن سخن گفت، موضوع برجام و پایبندی به آن بود. او با اشاره به حمایت اروپا از معاهده اتمی با ایران و خواست تداوم این معاهده از سوی اروپا گفت: «اروپا اما در عمل کار زیادی نمی‌تواند انجام دهد.» به گفته او کانال مالی ایران و اروپا (اینستکس) که هدفش فروش اقلام انساندوستانه و غذا و دارو از منابع مالی است، هنوز هم به دلیل تحریم آمریکا اجرایی نشده است. زمانی‌نیا درباره امکان خروج ایران از برجام افزود: «برجام قرارداد نبوده که نتوانیم از آن خارج شویم، ایران می‌توانست قبل و بعد از خروج آمریکا از این تفاهم خارج شود و هزینه‌های آن را بپردازد.»
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا یک سال پیش رسما خروج کشورش را از توافق هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی اعلام کرد و فرمانی را امضا کرد که بنا بر آن تحریم‌های هسته‌ای ایران که با برجام به حالت تعلیق درآمده بودند، طی یک دوره زمانی بازگردند. آمریکا کشورهایی را که از تاریخ یک مه امسال از ایران نفت خریداری کنند، تهدید به تحریم و معافیت برخی کشورها از تحریم‌ها را هم لغو کرده است. آلمان فرانسه و بریتانیا از این اقدام آمریکا انتقاد کردهاند. فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، و وزرای خارجه آلمان، فرانسه و بریتانیا در موضع‌گیری‌ای مشترک از عدم تمدید معافیت برخی کشورهای واردکننده نفت ایران از تحریم‌های آمریکا انتقاد کردند.