فوران آتشفشان گریمس‌وتن و خطرات ناشی از آن
۱۳۹۰ خرداد ۱, یکشنبه
روز شنبه، ۲۱ ماه مه (۳۱ اردیبهشت) آتشفشان گریمس‌وتن (Grimsvötn)، واقع در جنوب شرقی ایسلند فوران کرد و موجی از نگرانی‌ها را برانگیخت. در نخستین اقدام چند فرودگاه ایسلند، از جمله فرودگاه بین‌المللی رایکاویک، پایتخت این کشور تعطیل شدند.
از آنجایی که خاکستر معلق در هوا به صورت ابری به ارتفاع نزدیک به ۲۰ کیلومتر درآمده بود، پرواز هواپیماها در شعاع ۲۲۰ کیلومتری گریمس‌وتن ممنوع اعلام شد.
صبح امروز (یکشنبه / ۲۲ مه) اداره‌ی هواشناسی ایسلند اعلام کرد که باد توده‌ی خاکستر را به سمت شمال رانده است و خطری متوجه کشورهای دیگر نیست. اداره‌ی امنیت هوایی آلمان به این گزارش اعتماد نکرد و فورا به حالت آماده‌باش درآمد. سخنگوی این اداره گفت، با وجود حرکت ذرات معلق آتشفشان به سمت شمال، این اقدام برای بالابردن ضریب امنیت هوایی آلمان ضروری است.
بعداز ظهر یکشنبه خبرگزای رویترز به نقل از کارشناسان نوشت که احتمال می‌رود تا روز سه‌شنبه یا جمعه ابر خاکستر آتشفشان به کشورهای دیگر از جلمه اسکاتلند، بریتانیا، فرانسه و اسپانیا برسد.
تاریخچه آتشفشان گریمس‌وتن
آتشفشان گریمس‌وتن ین آتشفشان در زیر یخچال طبیعی واتنایوکول (Vatnajökul) قرار دارد و یکی از فعال‌ترین آتشفشانی‌های ایسلند است که حداکثر هر ۱۰ سال یک‌بار فوران می‌کند. نخستین فوران قابل اثبات این آتشفشان بیش از ۸۲۰۰ سال پیش رخ داده است. آثار فوران‌های ۳۵۰۰ و ۲۰۰۰ سال پیش هم برای پژوهشگران قابل رؤیت است.
گریمس‌وتن از دهه‌ی دهم میلادی تاکنون در هر سده، دو تا سه بار فوران داشته است.
مخرب‌ترین فوران در سال ۱۷۸۴ رخ داد که در جریان آن نزدیک به ۱۴ کیلومتر مکعب مواد مذاب خارج شد و بخش‌هایی از جنوب ایسلند را پوشاند. گازهای سمی و خاکستر ناشی از این فوران یک‌پنجم ساکنان این منطقه را از بین برد. آلودگی آب‌ها و زمین‌های کشاورزی در حدی بود که باعث مرگ حیوانات و بروز قحطی شد.
گریمس‌وتن آخرین بار در سال ۲۰۰۴ فوران کرد. به گفته‌ی کارشناسان، فوران اخیر از فوران ۷ سال پیش شدیدتر است و این احتمال وجود دارد که در روزهای آینده شدت آن بیشتر شود.
آتشفشان ایافیول (Eyjafjöll)
البته کارشناسان معتقدند که زیان‌های ناشی از فوران اخیر گریمس‌وتن به مراتب کمتر از زیان‌های آتشفشان ایافیول در آوریل سال گذشته خواهد بود. ذرات معلقی که با آتشفشان ایافیول در آسمان اروپا رها شدند، برای مدت چند هفته رفت‌وآمد هوایی در سراسر قاره را مختل نمودند. این فوران باعث لغو صدها هزار پرواز در اروپا و قاره‌های دیگر و سرگردانی دست‌کم ۱۰ میلیون مسافر شد.
محدودیت پرواز به این دلیل اعمال می‌شود که ذرات معلق در هوا به موتور هواپیما آسیب می‌رسانند و در صورت تراکم شدید، مانع دید خلبان می‌شوند. در صورتی که این ذرات معلق به صورت فشرده و برای مدتی طولانی دوام بیاورند، مانع تابش نور خورشید به زمین و ایجاد باران‌های اسیدی خواهند شد، و در درازمدت تغییرات آب‌وهوایی مخربی در پی خواهند داشت.
FP/SJ