قرعه نامزدی المپیک ۲۰۲۰ به نام کدام شهر خواهد افتاد؟
۱۳۹۲ شهریور ۱۵, جمعه
کمیته بین‌المللی المپیک در ۷ سپتامبر در بونئوس‌آیرس، پایتخت آرژانتین، با رأی‌گیری مخفی محل برگزاری مسابقات را انتخاب و به جهانیان اعلام می‌کند. واقعا چه معیاری برای این تصمیم وجود دارد و اعضای کمیته بین‌المللی المپیک چه مسائلی را در نظر می‌گیرند؟
کمیته در مه ۲۰۱۲ نامزدی سه کلان‌شهر مادرید، استانبول و توکیو را قبول کرد. بنا به معیارهای شناخته شده و طبق برآوردهای اولیه، مادرید در مقام اول، توکیو در مقام دوم و استانبول در مقام سوم قرار گرفته‌اند. شهرهای دوحه و باکو نیز که خود را نامزد کرده بودند، از لیست بیرون افتاده‌اند.
هیئت ارزیابی در کمیته بین‌المللی المپیک در آخر ماه ژوئن گذشته گزارش داد که شهرهای مادرید و توکیو و استانبول قابلیت آن را دارند که "مسابقات را به صورت موفقیت‌آمیز" برگزار کنند، اما شهر پیروزمند در این رقابت همچنان ناشناخته است.
در گزارش ارزیابی اولیه، مزایای هر شهر بنا بر معیارهای مسابقات المپیک ذکر شده است. برای نمونه در مورد استانبول، بر اهمیت این شهر به عنوان "پل ارتباطی میان شرق و غرب" تأکید شده است.
توکیو بر آن است که به دنبال زلزله فاجعه‌بار سال ۲۰۱۱، روحیه ملی کشور را تقویت کند و "ارزش‌های دیرین مسابقات المپیک" را احیا نماید.
مادرید پیشاپیش اذعان دارد که بودجه کلانی در اختیار ندارد اما در عوض می‌تواند در خدمت جذب و همگرایی انسان‌هایی عمل کند که در پیرامون جامعه زندگی می‌کنند. به ویژه از زمانی که لندن به طور موفقیت‌آمیز در مقام نامزد اصلی مسابقات ۲۰۱۲ قرار گرفت، ارزش‌های معنوی در کنار قدرت اقتصادی مطرح شده است.
قبول عام
یکی از معیارهای مهم کمیته بین‌المللی در انتخاب شهر مسابقات، حمایت عمومی مردم هر کشور است. جای شگفتی نیست که در آمار رسمی استقبال عمومی از هر سه شهر بسیار بالاست. در این مقوله به ترتیب استانبول با ۸۳ درصد بالاتر از مادرید (با ۷۶ درصد) و توکیو (با ۷۰ درصد) قرار گرفته است.
اما در عین حال باید به یاد داشت که در هر سه شهر، مخالفت‌هایی آشکار و پنهان با برگزاری مسابقات دیده می‌شود، که دلایل گوناگون سیاسی و اجتماعی دارند. پس هیچ شهری نمی‌تواند مدعی شود که تمام شهروندان آن از مسابقات استقبال می‌کنند. بر این واقعیت باید این نکته را افزود که مثلا در مادرید مشکل آشنای دوپینگ وجود دارد و در استانبول مشکل حاد ترافیک.
افزون بر این باید به امکانات مادی و رفاهی هر شهر هم توجه داشت: برای نمونه از ۳۵ استادیوم ضروری، مادرید دارای ۲۸ استادیوم است. ترکیه قصد دارد به یاری سرمایه‌گذاران امریکایی با بودجه‌ای نزدیک ده میلیارد دلار ترابری خود را بهبود بخشد، اما آیا واقعا مشکل ترافیک در این کلان‌شهر ۱۴ میلیونی حل خواهد شد؟ کلان‌شهر توکیو نیز از این مشکل در عذاب است.
اما کسانی که با سازوکار "كمیته" آشنا هستند، عقیده دارند که این "ارزیابی‌های فنی" نقش تعیین‌کننده‌ای در انتخاب "شهر المپیک" ایفا نمی‌کنند. اگر به تصمیم‌گیری‌های سال‌های گذشته دقت کنیم، بیشتر به درستی این داوری پی می‌بریم.
فاکتورهای اجتماعی یا جغرافیایی متعددی در این تصمیم‌گیری‌ها نقش دارند. برای نمونه کشورهای حاشیه خلیج فارس به برگزاری مسابقات سال ۲۰۲۰ در استانبول یا هر محلی در نزدیکی خاورمیانه تمایل ندارند، زیرا از شانس آنها برای میزبانی مسابقات ورزشی سال‌های ۲۰۲۴ یا ۲۰۲۸ کاسته می‌شود.
قدرت "دلار" در دنیای ورزش
آشکار است که در برگزاری مسابقات، پول هم خیلی پراهمیت و هم بسیار مشکل‌آفرین بوده و گهگاه به فضاحت‌های مالی انجامیده است. به همین خاطر است که در فرایند انتخاب محل برگزاری مسابقات ۲۰۲۰ به ترکیه و ژاپن یادآوری شد که حق ندارند تبلیغ برای خود را با اعانه‌ها و پیشکش‌های مالی همراه کنند.
در همین راستا ژاپن یک بسته ۲۵ میلیارد یورویی را برای یاری به کشورهای افریقایی تصویب کرده است، چیزی که می‌تواند در جلب آرای نمایندگان کشورهای یادشده در کمیته المپیک موثر باشد.
در آخرین نشست برای معرفی نامزدها که در ماه اوت در لوزان (سوئیس) برگزار شد، شهر مادرید در موقعیت بهتری قرار داشت، زیرا رشد اقتصادی اسپانیا برای سال ۲۰۱۴ در سطح بالایی پیش‌بینی شده و این کشور از مشکلاتی که می‌تواند برای ترکیه و ژاپن دست‌وپاگیر باشد، مصون مانده است.
روز شنبه (۷ اوت) در ساعت پنج بعد از ظهر به وقت محلی، ژاک روگ، رئيس کمیته بین‌المللی المپیک، در نشست بوئنس‌آیرس برنده نهایی را از میان سه نامزد اصلی معرفی می‌کند. آقای روگ هیچ اجباری ندارد که دلایل و معیارهای این انتخاب را مطرح کند.