لبنانی‌ها، اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای را «مداخله‌جویانه» می‌دانند
۱۳۸۹ دی ۱, چهارشنبه
اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای در این زمینه که دادگاه بین‌المللی ویژه رسیدگی به ترور رفیق حریری نخست‌وزیر اسبق لبنان «فرمایشی» و رای آن «مردود» است، واکنش‌های گسترده‌ای را در لبنان به دنبال داشت.
رفیق حریری در انفجار بیش از یک تن تی‌ان‌تی در ۱۴ فوریه ۲۰۰۵ به همراه ۲۲ تن دیگر در مرکز بیروت ترور شد و پس از آن سازمان ملل مسئولیت تحقیق و سپس تشکیل دادگاه بین‌المللی برای رسیدگی به این ترور را بر عهده گرفت.
اکنون چندی‌ست که گفته می‌شود دادگاه بین‌المللی در آستانه صدور رای مقدماتی خود است و در این رای، افرادی از حزب‌الله به دست داشتن در ترور حریری متهم می‌شوند.
این امر باعث واکنش تند حزب‌الله و هم‌پیمانانش شده، بطوری که حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله اعلام کرد که دادگاه یک اهرم اسراییلی برای اعمال فشار بر مقاومت است و دستی که به طرف مقاومت دراز شود را قطع خواهد کرد.
در این بین برای جلوگیری از متشنج شدن اوضاع لبنان، دو کشور سوریه و عربستان در توافق با غرب و با یکدیگر؛ تلاش‌هایی را برای آرام‌سازی وضعیت لبنان آغاز کرده‌اند.
روزانا بومنصف، تحلیلگر روزنامه لبنانی النهار، در بررسی اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای می‌نویسد: «سخنان رهبر ایران مانند طوفانی بر لبنان وزید. این اظهارات در قدم نخست، چتری آهنین بر فراز سر حزب‌الله ایجاد کرد تا بدین ترتیب بتواند به جنگ خود علیه دادگاه ادامه دهد. در عین حال اظهارات خامنه‌ای، پیامی واضح و روشن به جامعه بین‌المللی در زمینه پیامدهای خطرناک رای دادگاه بر شرایط لبنان و منطقه بود».
از نظر بومنصف، مهم‌ترین پیام اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای، موضعگیری صریح و شگفت‌آور ایران در قبال میانجیگری عربستان و سوریه در لبنان است؛ بدین ترتیب که آینده این میانجیگری در پرده‌ای از ابهام قرار گرفته است؛ هر چند گروه‌های لبنانی معتقد بودند که این تلاش‌ها در آستانه دستیابی به نتیجه بود.
تفاوت مواضع تهران و دمشق
در همین حال، سوریه موضعگیری متفاوت با اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای در پیش گرفته است. بشار اسد رییس‌جمهور سوریه چندی قبل و پس از ملاقات با نیکلا سارکوزی رییس‌جمهور فرانسه در پاریس گفته بود که دمشق حاضر است رای دادگاه را در صورتی بپذیرد که ادله و مستندات مشخصی برای این رای وجود داشته باشد.
این اظهارنظر اسد برای نخستین بار بود که از طرف یک مقام سوری بلندپایه ایراد می‌شد و نشان می‌دهد که سوریه قصد دارد به نحوی با دادگاه بین‌المللی (که مدت‌ها این کشور را متهم به دست داشتن در ترور می‌کرد) کنار بیاید.
ساطع نورالدین تحلیلگر روزنامه السفیر در این زمینه می‌نویسد: «جالب توجه‌ترین نکته در اظهارات رهبر ایران، تفاوت موضعگیری تهران و دمشق است. خامنه‌ای یک خبر را اعلام نکرد، بلکه مخالفتش با دادگاه و رای آن بیشتر شبیه یک فتوا بود. بدین ترتیب تکلیف حزب‌الله در این زمینه کاملا روشن شده و ایران نیز به سوریه می‌گوید که با این کشور در موضعگیری اختلاف دارد».
نورالدین اضافه می‌کند: «رهبر ایران اما با این اظهارات کشورش را در یک مخمصه وارد کرد. هر چند که این اظهارات، حمایت از حزب‌الله و خود ایران را در دل نهفته دارد؛ اما به سرعت تبدیل به شمشیری دو لبه می‌شود؛ بطوریکه آمریکایی‌ها را با قدرت وارد این روند می‌کند، چرا که آمریکا نیز در تنش با ایران به دنبال دستاویزهایی برای اعمال فشار بیشتر است و چه بهتر از اینکه ایران با پای خود وارد تنشی جهانی به نام دادگاه حریری شود».
واکنش سعد حریری
در حالیکه گمان می‌رفت، سعد حریری نخست‌وزیر لبنان موضعگیری تندی را علیه اظهارات رهبر ایران اتخاذ کند، وی موضعگیری آیت‌الله خامنه‌ای را حق ایران دانست.
حریری گفت: «موضعگیری آیت‌الله خامنه‌ای در قبال دادگاه بین‌المللی در واقع خط مشی ایران را نشان می‌دهد، اما این موضوع به لبنان ارتباطی ندارد چرا که لبنان در این زمینه نظر خود را دارد».
حریری تاکید کرد که از نظر او، اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای نمی‌تواند تاثیری بر روند میانجیگری سوریه و عربستان در لبنان بگذارد، هر چند که ضرباهنگ این میانجیگری کم شده است.
واکنش گسترده محافل داخلی لبنان به این اظهارات تا جایی پیش رفت که برخی تحلیلگران گفتند، آقای خامنه‌ای با این اظهارات دستور شروع جنگ را داده است.
علی حماده، تحلیلگر لبنانی وابسته به ائتلاف سعد حریری در اظهاراتی گفت: «آیت‌الله خامنه‌ای باید بداند که لبنانی‌ها، رعیت‌هایی در دولت ولایت فقیه نیستند. با این موضعگیری برای همه روشن شد که ایران نقش مثبتی در لبنان ایفا نکرده و نخواهد کرد».
حماده در بخش دیگری از اظهارات خود گفت: «چه تفاوتی میان ایران و اسراییل وجود دارد؟ اسراییل، خاک کشورهای عربی را اشغال می‌کند و ایران سال‌هاست که آرمان‌های عربی را هدف اشغال خود قرار داده و اکنون نیز تلاش دارد تا به سرزمین دادگاه بین‌المللی و آرمان کشف حقیقت حمله کند.»
بیانیه حزب‌الله
این قبیل واکنش‌های تند به سخنان آقای خامنه‌ای تا جایی پیش رفت که حزب‌الله را نیز مجبور به دخالت کرد. سران این حزب که در قدم نخست از اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای حمایت کرده و آن را فصل‌الخطابی برای همه خوانده بودند، در گام بعدی سعی کردند تا از بار منفی این سخنان در لبنان بکاهند.
حزب‌الله با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که موضعگیری آیت‌الله خامنه‌ای بیانگر موضعگیری روشن طرف‌هایی است که بر وحدت لبنان اصرار داشته و صادقانه برای آن تلاش کرده و با توطئه‌های آمریکا و اسراییل مقابله می‌کنند.
در ادامه این بیانیه آمده است: «این موضعگیری هر چند که بر اساس امور شرعی و سیاسی ایراد شده؛ اما از نظر حزب‌الله هیچ ارتباطی به میانجیگری حسنه سوریه و عربستان در لبنان نداشته و برخلاف گفته برخی، این میانجیگری را به شکست نخواهد کشاند».
حزب‌الله از همه دعوت کرد تا اظهارات آیت‌الله خامنه‌ای را یک بار دیگر خوانده و توجه کنند که «جان کلام» این اظهارات، دعوت به مواجهه با توطئه‌هایی است که علیه لبنان جریان دارد.
هر چند که سعد حریری سعی کرد از پیامدهای اظهارات رهبر ایران در لبنان جلوگیری کرده و اعضای گروه اکثریت را به آرامش دعوت کند؛ اما به نظر می‌رسد با توجه به موضعگیری صریح حزب‌الله و حمایت علنی ایران از این موضعگیری؛ لبنان شاهد روزهایی سخت در آستانه صدور رای دادگاه باشد.
AM/MM