محمد مرسی، از نامزد اضطراری تا ریاست جمهوری مصر
۱۳۹۱ تیر ۴, یکشنبه
برنده‌ی انتخابات ریاست جمهوری مصر، چهره‌ای اسلام‌گرا و در عین حال میانه‌رو اعلام شده که اخوان‌المسلمین وی را با توجه به رد صلاحیت خیرت الشاطر، کاندیدای اصلی خود، به عنوان نامزدی اضطراری روانه‌ی میدان کرده بودند: محمد مرسی.
بر پوسترهای تبلیغاتی که در لحظه‌ی آخر چاپ شدند، تصویر مردی خجالت‌‌زده دیده می‌شد. مرسی در نخستین بارهایی که در کارزار انتخاباتی به روی صحنه رفت نیز بیشتر محافظه‌کار ظاهر شد، تا تهاجمی. از این رو بود که وی در اولین دور انتخابات ریاست جمهوری یکی از مدعیان پیروزی به حساب نمی‌آمد.
مرسی در طول مبارزه انتخاباتی آرام‌آرام به اعتماد به نفس و قاطعیت بیشتری دست یافت و در نهایت نیز به نظر می‌رسد که شیوه‌ی برخورد و رفتار مرسی از یک سو و همچنین محبوبیت اخوان‌المسلمین در میان مصریان، پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری را برای وی به ارمغان آورده باشد.
مرسی که متأهل و دارای پنج فرزند است، خود در گذشته در رشته‌ی مهندسی تحصیل کرده، دکترای خود را در دانشگاه کارولینای جنوبی گرفته و همچنین به عنوان استاد در دانشگاه صنعتی قاهره فعالیت داشته است.
"نماینده‌ای برای همه‌ی مصریان"
ورود این سیاستمدار ۶۰ ساله به کارزار انتخابات ریاست جمهوری سبب شد که او در گفته‌های خود موضعی میانه‌رو در پیش گیرد و خود را نماینده‌ای برای همه‌ی مصریان معرفی کند.
وی اگر چه از هواخواهان "رنسانس اسلامی" است، در طول مبارزه انتخاباتی کوشید، نگرانی‌ها و بدبینی‌های اقشار آزاداندیش و همچنین مسیحیان مصر را بی‌مورد جلوه دهد.
از جمله مسایلی که در این ارتباط مطرح شد، بحث اجباری شدن حجاب بود. مرسی ادعاهایی را که مخالفان وی در مورد موضع اسلام‌گرایانه‌اش ابراز داشته بودند، رد کرده و گفته بود که هر کسی که می‌خواهد، حجاب بر سر کند و هر کسی هم نمی‌خواهد، از این کار خودداری ورزد. به‌رغم این اظهارات و موضع میانه‌رو، بسیاری از مصریان به وی با شک و تردید می‌نگرند.
در خور توجه آنکه نه تنها در داخل که در خارج، به ویژه در غرب نیز نگرانی‌هایی وجود دارد و بیم آن می‌رود که روی کار آمدن یک رئیس‌جمهور اسلام‌گرا سبب شود که مناسبات خارجی با مصر نیز بشکلی منفی تحت‌الشعاع قرار گیرد.
بر اساس آمار کمیسیون انتخابات مصر تنها حدود ۵۱ درصد از واجدان شرایط در انتخابات شرکت کرده‌اند. این بدان معناست که بخش قابل توجه‌ای از مصریان با انتخاب احمد شفیق یا محمد مرسی به عنوان رئیس‌جمهور خود موافق نبوده‌اند.
محمد مرسی به عنوان نامزد اخوان‌المسلمین در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری مصر بر طبق نتیجه‌ی نهایی که از سوی کمیسیون انتخابات منتشر شده حدود ۱۳ میلیون (۷/ ۵۱ درصد) رأی را از آن خود کرده است. احمد شفیق نیز توانسته است، ۱۲ میلیون و ۳۴۷ هزار و ۳۸۰ (۳/ ۴۸ درصد) رأی را به خود اختصاص دهد.
مقابله با مداخله
مرسی خود این هدف را دنبال می‌کند که مصر در آینده به استقلال بیشتری دست یافته و نفوذ خارج بر این کشور کمتر شود.
وی در این رابطه اظهار می‌دارد: «ما می‌خواهیم که مناسبات خوبی با دیگر کشورها داشته باشیم که اساس آن احترام و سود متقابل است. در این راستا باید به مصالح یکدیگر احترام گذاشته شود و این بدین معنی است که ما در آینده هیچگونه مداخله‌ای از بیرون را تحمل نخواهیم کرد. دورانی که در آن از بیرون دستور داده می‌شد، دیگر به سر آمده است.»
حال باید دید که رئیس‌جمهور جدید مصر تا چه اندازه می‌تواند در شرایط کنونی خط مشی کشور را تعیین کند. او گرچه در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شده، اما با محدودیت‌هایی نیز روبروست.
شورای عالی نظامی مصر که در پی سرنگونی حسنی مبارک، قدرت را در این کشور در دست دارد، اخیرا با افزودن مفاد و تبصره‌هایی به قانون اساسی، گستره‌ی اختیارات رئیس‌جمهور را تنگ‌تر کرده، شاید هم به این خاطر که بتواند مانع افزایش بیش اندازه‌ی قدرت اسلام‌گرایان شود.
در طی روزهای گذشته مرسی با فعالان جنبش دمکراسی‌خواهی در مصر دست به مذاکره زده و ظاهرا در تلاش ایجاد اتحادی با آنان است، تا از قدرتگیری دوباره‌ی رژیم پیشین مصر جلوگیری کند. وی قصد دارد که نمایندگان لیبرال و همچنین انقلابیون را به هیأت مشاوره خود وارد کند.