مذاکرات استانبول: امیدواری و نگرانی
۱۳۹۱ فروردین ۲۵, جمعه
روز شنبه ۱۴ آوریل در استانبول سه زن پشت میزی خواهند نشست که در سوی دیگر آن سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی نشسته است. عباس عراقچی، معاون آسیا و اقیانوسیه وزارت خارجه و علی باقری، معاون سیاست خارجی و امنیت بین‌الملل دبیر شورای امنیت ملی، جلیلی را در این سفر همراهی می‌کنند.
"کاترین اشتون" نماینده ارشد اتحادیه اروپا، "هلگا اشمید" معاون آلمانی او و "وندی شرمن" معاون سیاسی وزارت خارجه آمریکا سه زنی هستند که تیم مذاکره‌کننده گروه ۱+۵ در گفتگوهای استانبول را رهبری می‌کنند.
"هلگا اشمید" مشاور ارشد یوشکا فیشر وزیر امورخارجه اسبق آلمان بوده و رسانه‌ها از او به عنوان "قدرت در سایه"ی گروه ۱+۵ نام می‌برند. وی در مقام معاونت کاترین اشتون، توانسته سیاست خارجی و امنیتی ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا را هماهنگ‌تر و مستحکم‌تر کند.
"وندی شرمن" که به‌عنوان سومین مقام ارشد در وزارت خارجه ایالات متحده شناخته می‌شود، مقام رسمی وزارت خارجه آمریکا در مراسم رونمایی سایت سفارت مجازی امریکا در ایران بود.
او در چند ماه اخیر سفرهای متعددی به کشورهای حوزه خلیج فارس داشته و درباره مناقشه اتمی ایران با سران این کشورها گفت و گو کرده است.
مذاکرات استانبول با امیدواری‌هایی از هردو طرف انجام می‌گیرد. سعید جلیلی، سرتیم مذاکره‌کننده ایران یک روز قبل از سفر به استانبول به خبرنگاران گفت: «امیدوار هستیم که طرف مقابل (۱+۵) با رویکردی سازنده و روحیه همکاری وارد گفت وگوها شود.»
غلامعلی حداد عادل، مشاور عالی رهبر جمهوری اسلامی نیز درباره تفاوت مذاکرات استانبول با دورهای قبلی گفته که «فضای قبل از شروع مذاکرات این دور در مقایسه با قبل آرام‌تر است و زبان دو طرف کمی نرم‌تر شده و با یک زبان محترمانه و ملایم‌‌تری موضع گیری می‌کنند»
هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا، روز پنجشنبه ۲۴ فروردین ماه گفت: «ما در حال دریافت نشانه‌هایی هستیم که ایرانی‌ها با ایده‌هایی به میز مذاکره می‌آیند.»
وی تصریح کرد که واشنگتن، دادن تضمین به ایران را در نظر خواهد گرفت.
وزیر امور خارجه امریکا هم‌زمان تاکید کرد که گروه ۱+۵ خواهان آن است که ایرانی‌ها نشان دهند، تلاش برای به دست آوردن بمب اتم را کنار گذاشته‌اند.
نیکلا سارکوزی، رئیس‌جمهور فرانسه درباره این دور از مذاکرات گفته است: «انتظار می‌رود جمهوری اسلامی ایران به شکلی جدی و مثبت در مذاکرات حاضر شده و همه‌ی فعالیت‌های حساس اتمی خود را متوقف کند.»
ایران: باید اعتمادسازی صورت بگیرد
علی اکبر صالحی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی درباره مذاکرات استانبول گفته است: «ایران امیدوار است هردو طرف مذاکره‌کننده متعهد به انجام یک گفت و گوی جامع باشند و طرف‌های مذاکره بتوانند برای به وجود آمدن اطمینان دوباره و دوسویه تلاش کنند.»
صالحی همچنین تاکید کرده که این گفت و گوها باید به منزله یک روند قلمداد شود و نه یک رویداد یا واقعه یک باره.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی افزوده که «اگر هدف از گفتگوها به جای حل اختلاف‌ها، صرفا پیشگیری از شدت یافتن تنش‌ها باشد، احتمالا تنش‌ها کش‌دار خواهتد بود و اعتماد سازی صورت نخواهد گرفت.»
سخنان صالحی احتمالا پاسخی به اظهارات دولتمردان اروپایی و آمریکایی است که مذاکرات استانبول را آخرین فرصت ایران برای جلب اعتماد جهانی دانسته‌اند.
دیپلمات‌ها و تحلیلگران به نتیجه مذاکرات استانبول لااقل در دور اول چندان خوشبین نیستند اما می‌گویند این گفت‌وگوها شاید راه را برای مذاکرات بعدی در راستای حل مناقشات طولانی هموار کند.
SH/MDM