مذاکره هیأت ایرانی با مقام‌های عربستان بر سر حج
۱۳۹۵ اسفند ۵, پنجشنبه
دولت ایران روز چهارشنبه (۴ اسفند/ ۲۲ فوریه) هیأتی را برای مذاکره با مقام‌های عربستان سعودی بر سر مراسم حج به جده فرستاد. این مذاکرات روز پنجشنبه انجام خواهد شد.
اعلام شده که سفر هیأت ایرانی به دعوت رسمی وزارت حج عربستان و در تاریخی از پیش تعیین‌شده صورت گرفته است.
هیأت ایرانی مرکب از مسئولان سازمان حج و زیارت و نمایندگان رهبر جمهوری اسلامی است. علی خامنه‌ای در سالگرد حادثه منا با حمله‌ای مجدد به عربستان سعودی، این حادثه را "اثبات مجدد بی‌لیاقتی این شجره خبیثه ملعونه در اداره حرمین شریفین" خوانده بود.
در جریان حادثه منا در مهرماه ۹۴ بر اثر ازدحام و فشار جمعیت، ۴۶۵ زائر ایرانی جان خود را از دست دادند. پس از این حادثه به دلیل اختلافات دو کشور، ایران و عربستان بر سر تأمین امنیت زائران ایرانی به توافق نرسیدند و زائران ایرانی به این خاطر و نیز تحت تاثیر قطع روابط سیاسی دو کشور، از "حج واجب" سال جاری محروم شدند.
حمید محمدی، سرپرست سازمان حج و زیارت ایران، گفته است، در صورت توافق اولیه ایران و عربستان بر سر اعزام زائران ایرانی برای انجام مراسم حج سال ۱۳۹۶، تیم دیگری برای "مذاکرات اجرایی" عازم عربستان سعودی خواهد شد.
شروط ایران برای عربستان
جمهوری اسلامی ایران پیش از اعزام هیأت خود به جده و پس از دعوت رسمی وزارت حج عربستان از ایران، طی نامه‌ای به مقام‌های عربستان سعودی، شروطی را در برابر آنان قرار داده بود. این شروط "تامین امنیت، حفظ شأن زائران ایرانی" و نیز "تحقق حقوق زائران جان‌باخته در فاجعه منا" عنوان شده بودند.
سرپرست سازمان حج و زیارت ایران در همین راستا گفته است: «اگر عربستان خواسته‌های منطقی ایران را در مذاکرات بپذیرد، اعزام حجاج ایرانی به سرزمین وحی از سر گرفته خواهد شد». محمدی اعزام هیأت ایرانی به عربستان را نشانگر عزم جدی جمهوری اسلامی برای از سرگیری "حج عزّتمندانه" خوانده است.
سرپرست گروه اعزامی ایران به عربستان سعودی در عین حال با اشاره به "فضای تبلیغی نامناسبی که علیه شیعیان در عربستان وجود دارد"، افزوده است: «قطعا باید اطمینان داشته باشیم که مشکلی برای حجاج ما پیش نخواهد آمد و آن‌ها در کمال سلامت و آرامش مناسک را به جا بیاورند». اما در صورتی که چنین اطمینانی از سوی عربستان به طرف ایرانی داده نشود، «در این صورت امکان حضور حجاج فراهم نمی‌شود».
رضا صالحی امیری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز ضمن اشاره به تلاش دولت برای "حل موضوع" تأکید کرد که سیاست ایران "اعزام حجاج است".
او نیز همچون سرپرست سازمان حج افزود: «البته ما شروط خود را به عربستان اعلام کرده‌ایم که اگر عربستان شروط ما از قبیل تامین کرامت، امنیت، شأن، پرداخت دیه و برگزاری دعای کمیل را قبول کند، ما حجاج خود را اعزام می‌کنیم».
چند هفته پیش از جمله نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس، جمشید جعفرپور، گفته بود که نبایستی برای حضور در مناسک حج به هر قیمتی با عربستان مذاکره کرد. او تاکید کرده بود که عربستان باید در خصوص "فاجعه منا و کشتار زائران در حج" پاسخگو باشد.
عربستان بارها ایران را به سیاسی کردن مراسم حج متهم کرده است. حمله به سفارت و کنسولگری عربستان در ایران و به آتش کشیدن این اماکن، به قطع روابط دو کشور انجامید. قطع رابطه ایران و عربستان همچنین باعث اختلال در اعزام زائران ایرانی به مکه برای مراسم حج شد. این اختلال اما به عنوان جلوه‌ای از تنش‌های ایران و عربستان ارزیابی می‌شود که هر یک دیگری را به ناامن کردن منطقه و دخالت در امور داخلی دیگر کشورها متهم می‌کند.