«مشکل غرب با ایران نه غنی‌سازی بلکه مشکلی سیاسی است»
۱۳۹۲ فروردین ۱۹, دوشنبه
دومین دور مذاکرات اتمی ایران با گروه ۱+۵ در آلماتی پایتخت قزاقستان بدون دستیابی به یک نتیجه مشخص روز شنبه ۶ آوریل، ۱۷ فروردین پایان گرفت.
کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سرپرست هیات مذاکرات پس از پایان گفت‌وگوهای دو روزه اعلام کرد که مواضع دو طرف از هم‌دیگر بسیار دور است.
سعید جلیلی، سرپرست هیئت نمایندگی ایران نیز در کنفرانس خبری خود پس از پایان مذاکرات، به‌طور غیرمستقیم گروه ۱+۵ را مسئول شکست این مذاکرات معرفی کرد. او گفت، قدرت‌های بزرگ باید در برابر ملت ایران اعتمادسازی کنند.
مهران براتی تحلیلگر سیاسی مقیم برلین اما معتقد به شکست مذاکرات آلماتی نیست. او به دویچه‌وله می‌گوید که از ابتدا امید و یا برنامه این نبوده که در این مذاکرات دو روزه نتیجهای حاصل شود.
او می‌گوید: «به نظر من چون مذاکره‌کنندگان غربی از این مسئله اطلاع داشتند که با شعارهایی که آقای خامنه‌ای در این چندساله داده و مسئله‌ی غنی‌سازی اورانیوم و برنامه اتمی را به غرور شخصی و نظام جمهوری اسلامی تبدیل کرده است، الان پیش از انتخابات و با توجه به بحران اقتصادی و اجتماعی و درگیری‌های جناحی، عقب‌نشینی از مواضع پیشین و پذیرش بخش بزرگی از انتظارات غرب امکان پذیر نیست».
بشنوید: گفت و گو با مهران براتی
گفت و گو بر سر سوریه و بحرین در آلماتی
مهران براتی معتقد است که مشکل غرب با ایران تنها بر سر ادامه غنی‌سازی نیست، بلکه یک مشکل سیاسی‌است. این مشکل سیاسی هم از آنجا پیدا شده که جمهوری اسلامی می‌خواهد رهبری سیاسی خاورمیانه را به‌عهده بگیرد، شورش‌ها و جنبش‌های اجتماعی شیعه و یا سنی نزدیک به خودش را دامن بزند و با نیروهایی در منطقه همکاری کند که خلاف مصالح غرب و کشورهای منطقه یا سران حکومت‌های منطقه عمل می‌کنند.
با توجه به این دلایل، مهران براتی معتقد است تا این مسائل میان غرب و ایران حل نشود، مذاکرات اتمی نیز به سرانجام نخواهد رسید.
وی البته تاکید می‌کند که در آلماتی نه فقط بر سر برنامه اتمی ایران بلکه روی موضوعات منطقه نیز گفت و گو شده و همین امر باعث خشنودی ایران بوده است.
براتی به جزئیاتی از این مذاکرات اشاره می‌کند و می‌گوید: «گویا در صحبت‌هایی که در رابطه با سوریه بوده، جمهوری اسلامی پذیرفته که بشار اسد را نمی‌شود نگه داشت ولی انتظار متقابل این بوده که امیر بحرین هم از مقامش برکنار شود.»
رد پیشنهاد انتقال اورانیوم به روسیه از سوی ایران
در بحث مربوط به برنامه اتمی ایران و درخواست‌های غرب، مهران براتی می‌گوید آن چیزی که مد نظر ایران بوده، احتمالاً تعلیق غنی‌سازی ۲۰درصدی اورانیوم یا انتقال آن به روسیه و بازگشت آن به صورت پودر برای سوخت میله‌ای بوده است.
به گفته مهران براتی با این که این پیشنهاد قبلا از سوی ایران مطرح شده بود اما در این دور از مذاکرات ایران این پیشنهاد را رد کرده است.
درباره علت رد این پیشنهاد، مهران براتی چنین می‌گوید: «این نفی معنی عجیب و غریبی ندارد. دوباره برمی‌گردد به این مسئله که آقای خامنه‌ای نمی‌خواهد وجهه داخلی خودش را از دست بدهد. می‌خواهد خودش را به‌عنوان قهرمان از این گفت‌وگوها بیرون بیاورد و در بازی بُرد‌ـ بُرد بخش بزرگ بُرد را داشته باشد و بخش کمی را به غرب دهد که خُب این انتظار شدنی نیست».
بعد از انتخابات ریاست جمهوری شاید مواضع خامنه‌ای هم تغییر کند
بسیاری از تحلیلگران معتقدند که تا زمان انتخابات ریاست جمهوری در ایران، مذاکرات اتمی این کشور با غرب به نتیجه ملموسی نخواهد رسید. این در حالی است که تصمیم‌گیرنده اصلی در مورد برنامه اتمی ایران نه رئیس جمهور که رهبری نظام است.
درمذاکرات کنونی نیز یکی از مشکلات کشورهای پنج به علاوه یک این است که سعید جلیلی که سرپرست تیم مذاکره کننده است از اختیار کافی برخوردار نیست و در میانه مذاکرات باید به طور مرتب با تهران در تماس بوده و کسب تکلیف کند.
مهران براتی با تاکید بر اینکه تصمیم‌گیرنده اصلی در پرونده اتمی ایران، آیت‌الله خامنه‌ای است می‌گوید: «آن چیزی که ما فکر می‌کنیم ممکن است اتفاق بیافتد، این است که موقعیت خود آقای خامنه‌ای هم بعد از انتخابات ریاست جمهوری دیگر موقعیت قبلی نباشد و او مجبور باشد برای حفظ تعادل نیروهای درون نظام به کسانی میدان دهد که تا به‌حال با آن‌ها شدیداً مخالفت و مبارزه کرده است».
خروج ایران از "ان پی تی"؛ زمینه ساز حمله نظامی
یکی از تهدیداتی که همواره بعد از هربار شکست مذاکرات از سوی ایران مطرح می‌شود، خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، "ان پی تی" است.
این بار نیز علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس گفته در صورت تشدید اقدامات غرب، عضویت ایران در ان پی تی مورد بازنگری قرار خواهد گرفت.
مهران براتی می‌گوید خروج ایران از پیمان "ان پی تی"، تردیدها نسبت به صلح‌آمیز بودن برنامه اتمی ایران را بیشتر خواهد کرد. این همان اقدامی بود که پاکستان هم کرد و ابتدا از "ان پی تی" خارج و سپس دست به ساخت بمب اتمی زد.
او می‌گوید: «اگر این کار انجام گیرد، شک‌ها نسبت به ایران بیشتر می‌شود و آن وقت احتمال این که غرب به مداخله نظامی دست بزند بیشتر خواهد شد. من فکر نمی‌کنم ایران در وضعی که الان دارد چنین کاری بکند. این حرف‌ها و این تهدیدها همیشه بوده است. به نظر نمی‌آید که چنین کاری انجام گیرد».