معضلات زیست‌محیطی غزه در کنفرانس شرمالشیخ
۱۳۸۷ اسفند ۱۲, دوشنبه
روز دوشنبه (۱۲ اسفند - ۲ مارس) همایش شرم الشیخ با حضور هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه‌ی آمریکا، آغاز شد. پیش‌تر بخش حفظ محیط زیست سازمان ملل، تهیه‌ی گزارشی از ابعاد جنگ غزه را در ماه‌های دسامبر و ژانویه در دستور کار خود قرار داده بود.
هله یپسن، رئیس گروه مدیریت پسابحرانی در برنامه‌ی محیط زیست سازمان ملل متحد، بر این باور است که با درگرفتن جنگ، با صرف نظر از سلاح‌های استفاده شده، طبیعت آسیب‌هایی جدی می‌بیند. هنگامی که انتقال آب قطع می‌شود، زمین‌ها آلوده می‌شوند و آزبست به‌کار رفته در سقف و ساختمان خانه‌ها در محیط پخش می‌شود، پیامدهای عملیات جنگی به‌سرعت سلامت مردم منطقه را به خطر می‌اندازد.
به‌گفته‌ی هنریک اسلوته، رئیس دفتر مدیریت پسابحرانی بخش حفظ محیط زیست سازمان ملل، ضروری است که گروه‌های حفاظت از محیط زیست بی‌درنگ کار خود را آغاز کنند.
در آغاز سال جاری میلادی، اندکی پس از درگیری‌های غزه، این دفتر، درخواست اعزام کارشناسانی را برای بررسی وضعیت محیط زیست در باریکه‌ی غزه به سازمان ملل فرستاده است. پس از این درخواست، یکی از کارشناسان بخش حفظ محیط زیست سازمان ملل به این منطقه سفر کرد و پس از دشواری‌های رایج، اجازه‌ی ورود به باریکه‌ی غزه را دریافت کرد. او دو ماه را نیز در این منطقه گذرانده، نمونه‌هایی را گرد آورده و به آزمایشگاه این بخش در سوئیس فرستاده است. آزمایش‌ها روی خاک منطقه هنوز به پایان نرسیده‌اند، اما تصویری ابتدایی از مشکلات محیط زیست در غزه به‌دست داده‌اند.
وضعیت محیط زیست در غزه
بخش حفظ محیط زیست سازمان ملل متحد نیز مانند سایر نهادهای بشردوستانه، در گام نخست، وضعیت امنیتی را برای مأموریت و کمک مالی مهم دانسته بود. گزارش مفصل کارشناسان از وضعیت محیط زیست در باریکه‌ی غزه، نزدیک به نیم میلیون دلار آمریکا هزینه در بردارد که در بودجه‌ی عادی برنامه‌ی حفاظت از محیط زیست سازمان ملل در نظر گرفته نشده است. برای تهیه‌ی چنین گزارشی همکاری شش تا ده کارشناس لازم است. به‌همین دلیل هنریک اسلوته امیدوار است، پس از همایش بین‌المللی غزه در شرمالشیخ مصر راهی برای حفظ امنیت همکاران این بخش سازمان ملل و تأمین هزینه‌ی مالی چنین گزارشی یافته شود.
به‌گفته‌ی رئیس دفتر مدیریت پسابحرانی بخش حفظ محیط زیست سازمان ملل، نخست باید وضعیت آب آشامیدنی و زمین‌های کشاورزی بررسی شوند. بسیاری از مردم باریکه‌ی غزه نگران مسمومیت مواد غذایی خود هستند. قرار است زباله‌های سمی این منطقه نیز در آزمایشگاه بررسی شوند. برای نمونه یکی از مشکلات این منطقه زباله‌های بیمارستانی است که نمی‌توان آنها را با شیوه‌ای مناسب از بین برد. گذشته از این، آلودگی با آزبست در منطقه نیز پیش از اسکان دوباره‌ی مردم باید بررسی و برطرف شود.
کارشناسان برنامه‌ی حفاظت از محیط زیست سازمان ملل گزارشی نیز درباره‌ی آسیب‌های زیست‌محیطی سلاح‌های به‌کاررفته در جنگ غزه ارائه می‌دهند. درمورد کاربرد احتمالی اورانیوم غنی‌شده در سلاح‌های جنگی نیز، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مسئول است. آسیب‌هایی که در اثر کاربرد نارنجک‌های آتش‌زای فسفری پدید آمده‌اند، موضوع پژوهشی دیگر است. برای این کار دستور بخش حفظ محیط زیست سازمان ملل لازم است.
مسلم است که گزارش بخش حفظ محیط زیست سازمان ملل در مذاکرات شرمالشیخ، نقش بسیار مهمی در برنامه‌ی بازسازی غزه ایفا می‌کند. قرار بوده در این همایش گزارش موقت بخش حفظ محیط زیست ارائه شود. پیش از بازسازی مناطق بمباران شده در غزه باید کارشناسان بخش حفظ محیط زیست سازمان ملل، به تصویری دقیق‌تر از ویرانی‌های جنگ اخیر دست یابند.