منشور کوروش و مناقشه فرهنگی ایران و بریتانیا
۱۳۸۸ بهمن ۱۸, یکشنبه
منشور کوروش استوانه‌ای سفالی است که بیش از صد سال قبل، توسط باستان‌شناسان انگلیسی در ویرانه‌های شهر بابل در جنوب عراق پیدا شد. روی این منشور به خط میخی، فرمان پادشاه هخامنشی نوشته شده که پیرامون نوع رفتار فاتحان بابل با مردم این شهر است. مضمون انسان‌دوستانه این منشور موجب شده تا گروهی آن را نخستین سند حقوق بشر در تاریخ معرفی کنند. منشور کوروش در موزه ملی بریتانیا نگهداری می‌شود.
قرار بود این کتیبه در سال ۸۸ برای مدتی به سازمان میراث فرهنگی ایران امانت داده شود تا در موزه ملی ایران به نمایش درآید. اما مسئول امور مطبوعاتی موزه بریتانیا در اکتیر گذشته در گفتگو با نشریه "گاردین" از نامعلوم بودن زمان ارسال آن به دلیل شرایط ایران یاد کرد. مسئولان سازمان میراث فرهنگی ایران نیز در اواخر تابستان گذشته گفتند مدیران موزه بریتانیا در مکاتبه با آنها، علت تاخیر در انتقال منشور را ناآرامی فضای سیاسی ایران عنوان کرده‌اند.
تهدید سازمان میراث فرهنگی
روز شنبه ( ۶ فوریه / ۱۷ بهمن)، حمید بقایی، معاون رییس جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی ایران، در گفتگو با خبرگزاری رویترز اعلام کرد که سازمان متبوعش در اعتراض به "بدقولی" انگلیسی‌ها، همه مناسبات و همکاری‌های خود با موزه بریتانیا را از روز یکشنبه ۷ فوریه قطع می‌کند.
آقای بقایی پیش از این در گفتگو با خبرگزاری فارس، با تعیین مهلت، خواهان بازگرداندن منشور کوروش به ایران شده بود. وی از موزه بریتانیا خواسته بود که تهدید ایران در این زمینه را جدی بگیرد. رییس سازمان میراث فرهنگی ایران تهدید کرده بود که ضمن قطع روابط فرهنگی با موزه بریتانیا، به دنیا اعلام خواهد کرد که این مرکز ظاهرا علمی پژوهشی، کاملا سیاسی عمل می‌کند. این در حالی است که مسئولان موزه بریتانیا می‌گویند که با سازمان میراث فرهنگی در باره تاخیر در زمان ارسال منشور کوروش به ایران به‌طور رسمی توافق کرده‌اند.
دلایل موزه بریتانیا
موزه بریتانیا پیش از این از کشف قطعه‌های جدیدی در منطقه باستان‌شناسی بابل خبر داده بود. به گفته مسئولان این موزه، تکه‌های تازه یافته در حال بررسی هستند و می‌توانند به اطلاعات بیشتر پیرامون متن کتیبه کوروش کمک کنند. نوشته‌هایی که روی اشیای تازه‌یافت‌شده وجود دارند، مشابه نوشته‌های روی منشور کوروش هستند و می‌توانند به کشف متون نابود شده روی آن کمک کنند.
به تاکید مسئول امور مطبوعاتی موزه بریتانیا، این قطعه‌ها احتمالا در آینده همراه با منشور کوروش در تهران نمایش داده می‌شوند. به گزارش بی‌بی‌سی، کاوش و بررسی روی این منشور تا تابستان طول خواهد کشید. موزه ملی بریتانیا سال‌ها قبل در زمان برگزاری جشن‌های ۲۵۰۰ ساله، این منشور را به ایران امانت داده بود.
MDM/KG