منع رفت‌وآمد شبانه در استان ناآرام چین
۱۳۸۸ تیر ۱۶, سه‌شنبه
روز سه‌شنبه (۷ ژوییه)، به رغم حضور چشمگیر نیروهای انتظامی در ارومچی، اوضاع این شهر همچنان ناآرام بود. صدها مسلمان اویغور و چینی‌هان، در خیابان‌ها راهپیمایی کردند. گروهی از اویغورها به ایستگاه مرکزی قطار حمله کردند. در نقطه‌ای دیگر از شهر، زنان تظاهرکننده‌ی اویغور، با ماموران پلیس به زدوخورد پرداختند.
حمله‌ی گروه‌های چماقدار
حدود ۱۰۰۰ چینی‌هان مجهز به چماق و چاقو، به دکه‌ها و مغازه‌های اویغورها حمله کردند. مهاجمان به اخطارهای پلیس بی‌توجه بودند و حتا به یک مسجد یورش بردند. مقامات چین برای جلوگیری از گسترش ناآرامی‌ها تصمیم گرفتند از ساعت ۲۱ تا ۸ بامداد روز بعد، منع رفت‌وآمد اعلام کنند. به گفته‌ی پلیس، از روز یکشنبه تا کنون، بیش از ۱۴۰۰ تن بازداشت شده‌اند.
مقامات چین برای مهار اعتراض‌ها، سیستم ارتباطی تلفن‌های همراه را از کار انداختند و وبسایت خبری تویتر را مسدود کردند. ارتباطات اینترنتی یا قطع شده‌اند یا بسیار کند کار می‌کنند. سازمان گزارشگران بدون مرز، سیاست دولت چین را در زمینه‌ی مسدودسازی راه‌های ارتباطی محکوم کرد. به گفته‌ی این سازمان، تا کنون بیش از ۵۰ پایگاه اینترنتی ایغورها مسدود شده است. مراجعه به وبسایت‌هایی مانند تویتر، یوتیوب و دیگر پایگاه‌های اطلاع‌رسانی ناممکن و در واقع ارتباط ارومچی با بقیه‌ی دنیا قطع شده است.
ابراز نگرانی سازمان‌ها و محافل بین‌المللی
ناوی پیلای، کمیسر حقوق بشر سازمان ملل، از شمار بالای کشته‌شدگان ابراز نگرانی کرد. طبق آمار موجود، تاکنون ۱۵۶ تن کشته و بیش از ۸۰۰ تن زخمی شده‌اند. خانم پیلای گفت، اعتراض‌های مسالمت‌آمیز باید مجاز باشد.
سازمان عفو بین‌الملل از پکن خواست که گزارش کاملی درباره‌ی قربانیان ارائه دهد. این سازمان همچنین خواست که چین درباره‌ی موج بازداشت‌های پس از ناآرامی‌ها توضیح دهد.
اویغورهای مهاجر و تبعیدی، خواهان تشکیل کمیسیونی بین‌المللی برای بررسی ناآرامی‌ها شدند. خانم ربیعه قدیر، رهبر اویغورهای تبعیدی گفت امیدوار است که سازمان ملل، ایالات متحده‌ی آمریکا و اتحادیه‌ی اروپا، بازرسانی را به سین‌کیانگ بفرستند تا روشن شود که در آنجا چه روی داده است. دولت چین، خانم ربیعه قدیر و سازمان وی «کنگره‌ی جهانی اویغورها» را متهم می‌کند که سازمانده و صحنه‌گردان تظاهرات بوده‌اند.
آنگلا مرکل صدراعظم آلمان نیز از ناآرامی‌های استان سین‌کیانگ چین ابراز نگرانی کرد. در محافل دولتی آلمان در برلین گفته شد که خانم مرکل، در حاشیه‌ی نشست سران کشورهای گروه هشت در ایتالیا، با هو جین‌تائو، رییس‌جمهوری چین، درباره‌ی اعتراضات مسلمانان اویغور گفت‌وگو خواهد کرد. صدراعظم آلمان همچنین قصد دارد، ضمن تاکید بر سیاست «چین واحد»، درباره‌ی آزادی بیان و حق تظاهرات اقلیت‌های قومی در چین با رییس‌جمهوری این کشور گفت‌وگو کند.
ناکامی برای رهبران چین
ناآرامی‌های استان سین‌کیانگ در چین، ناکامی بزرگی برای رهبران این کشور است که می‌خواستند در ماه اکتبر به مناسبت شصتمین سالگرد تاسیس حکومت کمونیستی در چین، تصویری از یک «جامعه‌ی هماهنگ» نمایش دهند.
این رویداد نشان داد که به‌رغم سال‌ها اعتلای اقتصادی در چین، رهبران این کشور نتوانسته‌اند شکاف‌های قومی را از بین ببرند. اویغورهای استان سین‌کیانگ شاهد آن هستند که در سال‌های گذشته بر شمار چینی‌های هان در این منطقه دائما افزوده شده است.
BM/SA