موزیسین فیزیکدان
۱۳۹۹ بهمن ۳, جمعه
مهدی بركشلی در يك خانواده باورمند رشد كرد. ۱۸ ساله بود كه در دارالمعلمين كه بعدها جزء دانشگاه تهران شد، فيزيك و شيمی خواند و سه سال بعد ليسانس گرفت و دبير دبيرستان‌های تهران شد.
نوجوان بود كه نخست نزد اسماعيل زرين‌فر نواختن ويلون را آموخت و سپس دانش موسيقی‌اش را نزد استاد به‌نام، علينقی وزيری تكميل كرد. او نخستين كسی بود كه از مدرسه عالی موسيقی با نمره ممتاز ديپلم گرفت و در اركستر وزيری به عنوان تك‌نواز و آهنگساز شركت فعال داشت.
۳۴ ساله بود كه به پاريس رفت و سه سال بعد از دانشگاه سوربن در رشته فيزيك دكترا گرفت.
۴۱ ساله بود كه از دانشگاه مارسی فرانسه هم در رشته علوم آكوستيك (صداشناسی موسيقی) دكترا گرفت و دانسته‌های خود درباره موسيقی سنتی ايرانی را بر روی ۳۰ صفحه گرامافون برای "صداخانه ملی فرانسه" ضبط كرد.
۴۲ ساله بود كه به ايران بازگشت و نخست بازرس آموزشی وزارت فرهنگ شد و سپس در دانشگاه تهران و دانشگاه‌های ديگر در سراسر ايران به تدريس شاخه‌های علم فيزيك مانند فيزيك نوين، مكانيك و الكتروماگنتيك پرداخت.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
همزمان طرح گشايش "سازمان ملی فولكلور ايران" و "صداخانه ملی" را ارائه داد و دوره عالی موسيقی‌شناسی را در هنرستان عالی موسيقی در تهران بنياد نهاد.
او به سه زبان عربی، انگليسی و فرانسه مسلط بود و در واژه‌گزينی برای رشته‌های فيزيك و موسيقی با فرهنگستان زبان فارسی همكاری داشت. گزينش نام "فار" و "فاراب" برای واحد سنجش لوگاريتميك موسيقی از اوست.
او پژوهش‌های ماندگاری مانند "گام‌ها و دستگاه‌های موسيقی ايرانی" در زمينه صداشناسی موسيقی انجام داده كه محور اصلی آنها شناسايی دانش موسيقی سنتی ايران در سده‌های گذشته است.
به باور او ايران به ويژه در دوران اسلامی خاستگاه اصلی موسيقی شرق بوده و ابونصر فارابی ۸۰۰ سال پيش از يوهان سباستيان باخ "نظريه تعديل مساوی فاصله‌ها در يك گام" را پيشنهاد كرده است: «دانش موسيقی جزو رياضی و از قديم هم معمول و بحث در مورد موسيقی از قرون گذشته تا كنون در بين فلاسفه اسلامی و پيش از اسلام در يونان مطرح بوده و همه فلاسفه اسلامی به اين علم وارد بوده‌اند.»
مهدی بركشلی در ۷۵ سالگی در زادگاهش درگذشت.