موضوع هفته گذشته: ارتش حرفه‌ای به جای سربازی اجباری
۱۳۹۲ اسفند ۱۵, پنجشنبه
در روزهای آخر پاییز، ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی اعلام کرد برای تأمین نیروی انسانی مورد نیاز خود، طرح افزایش سه ماهه مدت خدمت سربازی را در دست دارد. این ستاد پیشتر پس از طرح نمایندگان مجلس برای حرفه‌ای شدن ارتش و حذف سربازی اجباری، اعلام کرده بود که "اساساً مجلس حق ورود به موضوع مدت خدمت وظیفه سربازان را ندارد و این در حوزه اختیارات ستاد کل نیروهای مسلح است."
در هفته گذشته نیز معاون وظیفه عمومی فرماندهی انتظامی استان کردستان از حذف برخی معافیت‌های سربازی و افزایش مدت سربازی خبر داد. این موضوع را با شما در میان گذاشتیم و نظراتتان را در این باره که آیا بهتر است ایران به سمت ارتش حرفه‌ای و حذف سربازی اجباری پیش برود یا نه، جمع‌آوری کردیم.
بیشتر کاربران با سیستم کنونی ایران یعنی سربازی اجباری مخالف بودند و تنها تعداد اندکی معتقد بودند که این سیستم باید ادامه پیدا کند.
علی آذرداد به عنوان یکی از طرفداران سربازی اجباری نوشته است: «در این زمینه اولویت نخست " دفاع از تمامیت ارضی ایران " است و نیازهای آن و امکانات کشور . ما در منطقه بحران‌خیز به سر می‌بریم که از نظر تاریخی مدام مورد یورش بیگانگان بوده و از آخرین آنها کمی بیشتر از دو دهه می‌گذرد. گستردگی مرزی و امکانات ناچیز فنی ومالی به ما اجازه تشکیل ارتش حرفه‌ای نمی‌دهد. با توجه به این مسائل بسیار اساسی ما چاره‌ای به جز استفاده از نیروی انسانی گسترده در نیروهای مسلح نداریم که بخش بیشتر آنرا سربازان تشکیل می‌دهند، پس متاسفانه نمیشود سربازی را از حالت "اجباری" خارج کرد . اما باید به "کیفیت آموزش و خدمت سرباز " بسیار توجه و تا حد زیادی آن را دگرگون کرد».
"حسین آرین" کارشناس نظامی مقیم لندن در گفت و گو با دویچه‌وله ضمن تایید نظرات این کاربر می‌گوید: در ایران و به‌طور کلی در منطقه‌ای که ما زندگی می‌کنیم، تأمین امنیت نظامی یکی از فاکتورهای اصلی و اساسی برای بیشتر کشورهاست. به‌طور کلی دفاع از مملکت و دفاع از مرزها، از کارهای اساسی‌ست که نمیشود آن را نادیده گرفت».
این کارشناس همین امر را دلیلی بر این می‌داند که ایران نباید بدون برنامه و با عجله به سمت حذف سربازی اجباری برود.
علی کاربر دیگری است که موافق سربازی اجباری است. او برای ما نوشته: «کشورهایی که به سادگی می‌توانند بسیاری از تسلیحات نظامی روز دنیا را خریداری کنند، به سمت ارتش‌های کوچک ولی حرفه‌ای می‌روند؛ ولی کشوری مانند ایران که نه شرق به آن اعتماد دارد و نه غرب تا اسلحه‌های مدرن در اختیارش بگذارد، بهترین راهش بالا بردن تعداد نیروی نظامی منضبط جهت برابری با جنگجویان کشورهای منطقه است».
حسین آرین، کارشناس نظامی اما با این نظر موافق نیست. او معتقد است ایران از نظر ساخت سلاح جنگی نه در مقایسه با اروپا و آمریکا ولی در میان کشورهای منطقه در سطح پیشرفته‌ای قرار دارد و می‌گوید نباید دانش نظامی ایران را دست کم گرفت. آرین این استدلال را که به خاطر ضعیف بودن تکنولوژی نظامی ایران بهتر است به سمت ارتش غیرحرفه‌ای برود و به نیروی انسانی تکیه کند، قابل قبول نمی‌داند.
نیروی کار ارزان و راهی برای سرگرم کردن جوانان
بیشتر کاربرانی که مخالف سربازی اجباری هستند، دلایلشان بر این محور استوار است که سرباز اجباری تنها یک نیروی کار ارزان قیمت است و دولت می‌خواهد با این روش جوانان بیکار را سرگرم کند. به همین دلیل این دوره باید حذف شود تا جوانان جذب بازار کار واقعی شوند.
احسان در این باره نوشته است: «سربازی اجباری، نیروی بسیار ارزان و تا حدودی مجانی برای "بیگاری" یا همان کار اجباری است. افزایش مدت سربازی هم به نظرمن در راستای همین هدف است. امکان اختیاری کردن سربازی در ایران هست ولی در ذهن وامکانات دست اندرکاران نمی‌گنجد».
کاربر دیگری نوشته است: «علت مخالفت مسئولين با حذف خدمت سربازی و تشكيل ارتش حرفه‌ای، نفع مالی خدمت عمومی در قياس با ارتش حرفه‌ای است (كه هزينه بر است). چراكه با ماهی تنها ۷۰ هزار تومان می‌توانند نيروی وظيفه را به خدمت بگيرند و از او بيگاری بكشند (نوعی برده داری نوين) در حالی كه اگر نيروی رسمی استخدام كنند بايد حقوق چندصدهزار تومانی و حتی ميليونی و خانه سازمانی و حقوق و مزايای بازنشستگی را پرداخته و تامين کنند».
کاربری به نام "انصاف" نوشته: «شايد بتوان اقدام رضاه شاه را در ايجاد خدمت اجباری به عنوان سنگ بنای تشكيل ارتش ملی، در آن شرايط زمانی، درك و توجيه كرد اما جای تعجب است كه با وجود اينكه سالهاست كشورهای مختلف دنيا به سمت حذف خدمت سربازی اجباری و تشكيل ارتش حرفه‌ای پيش می‌روند، مسئولين ما نه تنها با حذف خدمت عمومی و تشكيل ارتش حرفه‌ای مخالفت می‌كنند بلكه هر سال، معافيت‌های مختلف را حذف كرده و درصدد افزايش خدمت سربازی هم هستند. اين درحالی است كه روز به روز با پيشرفت فناوری‌های نظامی(موشك‌ها، ساير سلاح‌های پيشرفته و جنگ الكترونيك) و همچنين گسترش اتوماسيون، از نياز به نيروی عمومی كاسته شده و جنگ امروزی بيش از آنكه به نيروی انسانی وابسته باشد به فناوری‌ها و سلاح‌هایی وابسته شده كه استفاده از آنها تنها از عهده نيروی متخصص ارتش حرفه‌ای بر می‌آيد. اما مثل اينكه مسئولين ما همچنان مثل جنگ چند دهه پيش با عراق فكر می‌كنند در نبردهای مدرن امروزی هم استراتژی امواج انسانی در مقابل ارتش‌های مسلح به فناوری‌ها و سلاح‌های مدرن جواب می‌دهد».
برای تشکیل ارتش حرفه‌ای باید برنامه‌ریزی‌شده عمل کرد
حسین آرین، کارشناس نظامی استدلال‌های کاربران برای تشکیل ارتش حرفه‌ای را می‌پذیرد اما در عین حال تاکید می‌کند که برای تشکیل چنین ارتشی به هیچ عنوان نباید شتابزده عمل کرد و باید فاکتورهای اقتصادی، جمعیتی و آموزشی را در نظر گرفت.
این کارشناس نظامی مسئله آموزش را در تشکیل ارتش حرفه‌ای بسیار مهم دانسته و معتقد است برای تشکیل چنین ارتشی باید مدت زمان بیشتری برای آموزش به کار گرفته شود و دوره‌های تخصصی برای افراد برگزار شود.
آرین یک مطالعه جامع را لازمه تشکیل یک ارتش حرفه‌ای دانسته و می‌گوید: «من فکر می‌کنم که اگر ایران بخواهد به طرف یک ارتش تخصصی برود، بهتر است که در ابتدا مطالعه‌‌ی جامعی در این مورد صورت بگیرد و این مطالعه باید در خود ارتش و نیروهای مسلح که دست‌اندرکار هستند صورت بگیرد. سپس نتیجه این تحقیقات باید به نمایندگان مردم در مجلس داده شود که آنها بتوانند تصمیم بگیرند. واقعاً این یک کار بسیار مهمی‌ست و همین طور الابختکی صحبت کردن از اینکه بایستی تخصصی شود یا نشود، راه به‌جایی نمی‌برد».