میریام ماکه‌با درگذشت
۱۳۸۷ آبان ۲۰, دوشنبه
میریام ماکه‌با، (Miriam Makeba) خواننده محبوب آفریقای جنوبی که طرفداران او را "ماما آفریقا" می‌نامند، در جریان کنسرتی علیه مافیا، در یکی از شهرهای جنوبی ایتالیا دچار حمله قلبی شد و در بیمارستان درگذشت. ماکه‌با که با آهنگ‌های "Clicksong" و "Pata Pata" به شهرت جهانی رسید، همواره از موسیقی به عنوان ابزاری مبارزه با نژادپرستی در کشور خود استفاده کرد.
ماکه‌با در چهارم مارس ۱۹۳۲ در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی به دنیا آمد. وی خوانندگی را در کر و در دوران مدرسه آغاز کرد. او پس از مدرسه، موسیقی را با گروه "کیوبن برادرز" (Cuban Brothers) ادامه داد و سپس به "منهتن برادرز" (Manhatten Brothers) پیوست. وی به همراه این گروه‌ها در کلوب‌ها و هتل‌ها برنامه اجرا می‌کرد.
ماکه‌با بعدها در فیلم ضدنژادپرستی "Come Back Arfica" ، اثر Lionel Rogosin ، مستندساز آمریکایی، بازی کرد و از سوی این کارگردان به جشنواره فیلم ونیز دعوت شد. وی با این فیلم شهرت فراوانی به دست آورد و همین امر سبب شد که دولت نژادپرست آفریقای جنوبی از بازگشت او به وطنش جلوگیری کند. بدین ترتیب مهاجرت اجباری ماکه‌با آغاز شد، مهاجرتی که ۳۱ سال ادامه داشت.
رفته رفته موفقیت‌های بین‌المللی ماکه‌با آغاز شد. هری بلافونته (Harry Belafonte) خواننده و بازیگر آمریکایی، چنان تحت تأثیر قدرت صدای "ماما آفریقا" قرار گرفت که این خواننده آفریقایی را برای اجرای کنسرت به نیویورک و لوس‌آنجلس برد.
ماکه‌با هفت سال پس از مهاجرت با نخستین آهنگ پر شور و تحرک خود، "Pata Pata" به روی صحنه رفت. وی در زندگی حرفه‌ای خود، علاوه بر بلافونته، همکاری با دو چهره معروف موسیقی جاز، یعنی دیزی گیلسپی، (Dizzy Gillespie) و نینا سیمونه (Nina Simone) را هم تجربه کرد. از جمله برنامه‌هایی که ماکه‌با اجرا کرد می‌توان به خوانندگی در مراسم چهل‌وپنجمین سالروز تولد جان. اف. کندی، رئیس جمهور آمریکا اشاره کرد.
تلاش در راه آزادی سرزمین مادری
ماکه‌با در کنار موسیقی، تلاش‌های گسترده‌ای در زمینه مبارزه با نژادپرستی در آفریقای جنوبی و احقاق حقوق مردم این کشور انجام داد. او در همین راستا در سال ۱۹۶۳ برای نخستین بار در سازمان ملل سخنرانی کرد و خواستار تحریم رژیم نژادپرست کشورش شد.
ماکه‌با در سال ۱۹۶۸ با استاکلی کارمایکل (Stokely Carmichael) ، فعال حقوق بشر، ازدواج کرد، آمریکا را ترک گفت و به گینه رفت. وی در آن‌جا با استقبال گرمی روبه‌رو شد، مبارزات خود را از سر گرفت و کنسرت‌های بین‌المللی خود را از باز هم آغاز کرد.
مهاجرت اجباری و طولانی‌مدت ماکه‌با، در سال ۱۹۹۰ توسط نلسون ماندلا، نخستین رئیس جمهور سیاه‌پوست آفریقای جنوبی، به پایان رسید. ماندلا از "ماما آفریقا" خواست که به وطن خود بازگردد و در زادگاه خود ژوهانسبورگ به زندگی خود ادامه دهد.
ماکه‌با در سال ۲۰۰۵ به طور رسمی از صحنه اجرای موسیقی خداحافظی کرد، هر چند که گاهی خبری از آهنگ جدید او می‌رسید و بر اساس اعلام مدیر برنامه‌هایش، این اواخر هم در حال کار بر روی آلبوم جدیدش بود.
مرگ بر روی صحنه
ماکه‌با ظاهرا از سال‌های دور مبتلا به التهاب شدید مفاصل بوده است. وی روز یک‌شنبه (۹ نوامبر) در جریان کنسرتی در ایتالیا دچار حمله قلبی شد. این کنسرت برای حمایت از روبرتو ساویانو، نویسنده ایتالیایی‌ای که از سوی مافیا تهدید شده است، برگزار شد. ماکه‌با در اثر این حمله قلبی در بیمارستان درگذشت.
ماکه‌با هم در دنیای موسیقی و هم برای تعهد خود در مبارزه طولانی‌مدت بر ضد نژادپرستی و برای صلح، جوایز بسیاری را نصیب خود کرد. از این میان می‌توان به نشان صلح "اوتو هان" سازمان ملل و نشان گرمی (Garmmy)، در گروه بهترین موسیقی‌های جهان برای "سرزمین مادری" اشاره کرد.
نلسون ماندلا، دارنده جایزه نوبل، که خود در راه مبارزه با نژادپرستی سال‌های طولانی را در زندان به سر برده است، تأسف خود را از مرگ ماکه‌با اعلام کرد. وی گفت: «این بسیار خوب بود که وی (ماکه‌با) واپسین لحظات عمر خود را بر روی صحنه کنسرت سپری کرد» . به گفته ماندلا «موسیقی او احساسی قوی از امید را در قلب تمام ما می‌دمید.» آنانت سینک، (Anant Singh) تهیه‌کننده هندی-آفریقایی که ماکه‌با در فیلم او "سارافینا" (Sarafina) به روی صحنه رفت نیز معتقد است که «ماکه‌با برای همیشه به عنوان مادر موسیقی آفریقایی در یادها جاودان خواهند ماند» .