نشست طراحان اوپک گازی به تعویق افتاد
۱۳۸۷ آبان ۱۱, شنبه
سرگئی کوپریانوف، سخنگوی کنسرن گازپروم به روزنامه‌ی آلمانی "دی ولت" (شنبه اول نوامبر ۲۰۰۸) گفته است، روسیه باید در تشکیل کارتل گازی همانند اوپک حوصله به خرج دهد. سخنگوی گازپروم درباره‌ی علت تعویق نشست پیش‌بینی شده‌ی اعضای "اتحاد سه‌جانبه‌ی گازی" گفت، شرکت‌کنندگان در این نشست می‌خواستند پیش از هر چیز درباره‌ی "مواضع مشترک در صدور گاز" آمادگی پیدا کنند.
به گفته سرگئی کوپریانوف، یکی از نکات مورد اختلاف میان سه کشور، محل استقرار این سازمان جدید است. پیشنهادهای مطرح در این خصوص، مسکو و دوحه هستند. سخنگوی گازپروم احتمال داد که نشست سه جانبه در سال آینده‌ی میلادی و پس از پایان تعطیلات آغاز سال برگزار شود. بنا به گزارش‌های انتشار یافته، قرار بود در نشست مسکو کارتل گازی جدید، به طور رسمی اعلام موجودیت کند.
ایده‌ی ایجاد کارتل گازی در تابستان سال گذشته توسط آیت‌الله خامنه‌ای در جريان ديدار ولاديمير پوتين، رييس جمهور وقت روسيه از تهران طرح شد. اما توافقنامهی ایجاد چنین سازمانی، ماه گذشته (۲۱ اکتبر۲۰۰۸) در نشستی میان نمایندگان سه کشور روسیه، ایران و قطر در تهران به امضا رسید. غلامحسین نوذری، وزیر نفت ایران، پس از این نشست گفت، هر سه کشور از تشکیل "سازمان صادرکنندگان گاز" حمایت کرده‌اند.
سه کشور امضاکننده‌ی این توافقنامه، ۶۰ درصد ذخائر گازی جهان را در اختیار دارند و بیش از ۲۷ درصد از صادرات گاز به بازارهای جهانی از طریق این سه کشور انجام می‌شود. روسيه به تنهایی ۳۰ درصد منابع شناخته شده گاز دنيا را در اختيار دارد و ۲۰ درصد گاز مصرفی جهان را توليد می‌کند. در صورت تشکیل، نقش این سازمان همانند نقش اوپک در حوزه‌ی نفت، کنترل بهای گاز در بازارهای جهانی به سود تولیدکنندگان آن خواهد بود.
ایران با آن که از نظر ذخایر گاز طبیعی در جهان در جایگاه دوم پس از روسیه قرار دارد، اما صادرات گاز آن ناچیز و یا اصلا هیچ است. زمستان سال گذشته در اغلب شهرهای کشور جریان گاز یا قطع بود و یا به شدت کم‌فشار. ایران به ظاهر یکی از صادرکنندگان گاز به ترکیه است اما بیش از میزان صادرات، از ترکمنستان گاز وارد می‌کند. رييس کميسيون انرژی مجلس شورای اسلامی سال گذشته در اظهارنظری در این باره گفت، «ایران تا ۲۰ سال آينده گازی برای صادرکردن نخواهد داشت و خود با کسری تراز در زمينه توليد و مصرف گاز روبه روست.» از این رو برخی تحلیل‌گران می‌گویند، هدف ایران از دنبال کردن فکر تاسیس سازمان صادرکنندگان گاز، بیشتر سیاسی و ابزاری برای مقابله با انزوای سیاسی آن کشور است.
امضای توافقنامهی تشکیل کارتل گازی اما با واکنش منفی کشورهای غربی مواجه شد. آنها می‌گویند ایجاد چنین سازمانی امنیت عرضه انرژی در جهان را به خطر خواهد انداخت و قیمت‌های مصنوعی را بر مصرف‌کنندگان تحمیل خواهد کرد.