نظرسنجی در ۶۹ کشور: فساد مالی همه‌جا بیشتر شده است

سازمان جهانی مبارزه با فساد مالی و اداری (Transparency International) در سال ۱۹۹۳ میلادی به عنوان یک سازمان غیردولتی در آلمان تاسیس شد و در مناطق مختلف جهان بیش از یکصد شعبه دارد. این سازمان برای مقابله با فساد و رشوه خواری به دولت ها کمک می‌کند. در آخرین نظرسنجی این سازمان، نامی از ایران برده نشده است، ولی میکولوش مارشال، مسئول این سازمان در امور اروپا و آسیای مرکزی، در گفت‌وگو با بخش فارسی دویچه وله گفت:«سازمان ترانسپرانسی، از افشاگری فساد مالی در مناظره تلویزیونی نامزدهای ریاست جمهوری در ایران استقبال می‌کند».

بحران بیشتر، رشوه بیشتر

گزارش سالانه سازمان جهانی مبارزه علیه فساد مالی، نخستین گزارشی است که پس از بروز بحران مالی دنیا انتشار می‌یابد. در این گزارش تاکید می‌شود که به‌دنبال بحران مالی دنیا، رشوه خواری هم افزایش یافته واین پدیده به‌ویژه بر سرنوشت مردم فقیرو کم درآمد تاثیرمنفی گذاشته است. میکولوش مارشال، رئیس بخش اروپا و آسیای این سازمان در گفتگو با دویچه وله توضیح می‌دهد که بروز بحران مالی، نظارت دولتی را بر شرکت های خصوصی ضیعف‌تر کرده است. وی در این رابطه به فعالیت مشکوک بانک‌ها و موسسات مالی جهانی هم اشاره می‌کند.

اعتماد کمتر به بخش خصوصی

بیش از نیمی از ۷۳ هزار نفر که در نظر سنجی این سازمان جهانی شرکت کردند، گفته اند که دیگراعتمادی به بخش خصوصی ندارند، زیرا این بخش در کشورآن‌ها برای تاثیرگذاری در تصمیم گیری دولت از رشوه‌خواری و رشوه‌پردازی استفاده می‌کند. میکولوش مارشال تاکید دارد که این روش در برخی از کشورهای سابق شوروی حتی به نوعی بیماری تبدیل شده است.

وی همچنین می‌گوید: «در جمهوری های آذربایجان و ارمنستان بیشترین رشوه خواری انجام گرفته است. در سال گذشته، بیش از ۴۶ درصد مردم جمهوری آذربایجان رشوه داده اند. این رقم درارمنستان به ۴۳ درصد رسیده و این درحالی است که میانگین رشوه خواری در جهان ۱۳ درصد است».

چرا نام ایران ذکر نشده؟

در گزارش های سالانه سازمان مبارزه علیه فساد مالی، پیرامون وضعیت رشوه خواری در ایران صحبت نمی‌شود. دلیل آن چیست؟ میکولوش مارشال در پاسخ این پرسش می‌گوید: "ایران کشوری است بسته و سازمان ما نمی‌تواند اطلاعات دقیق و موثقی درباره میزان رشوه خواری و فساد مالی بدست آورد. عدم دسترسی به اطلاعات مربوط به رشوه خواری دلیل اصلی ذکر نشدن نام ایران در لیست کشورهای رشوه خوار است".

انتخابات ایران و موضوع رشوه خواری

در مناظره تلویزیونی نامزدهای ریاست جمهوری، محمود احمدی نژاد درباره فساد مالی سال های قبل توضیح داد. آیا افشاگری وی می‌تواند درتعیین میزان رشوه خواری، برای سازمان جهانی مبارزه با فساد معیار باشد؟ میکولوش مارشال به این سئوال چنین پاسخ می‌دهد: «طبیعی است که سخنان مقامات بلندپایه ایران برای سازمان ما مهم است. ما آن را بررسی خواهیم کرد و سازمان جهانی مبارزه علیه فساد در گزارش آتی خود در ماه سپتامبر، پیرامون ایران نیز گزارش خواهد داد."

رشوه خواری چماق حاکمیت ها

میکولوش مارشال در ادامه صحبت هایش اضافه می‌کند: «افشای فساد مالی و رشوه خواری مهم است، ولی افشاگری در آستانه انتخابات بر اساس تجربه ما چماقی بوده که حاکمیت ها برای سرکوب منتقدین و مخالفین خود بکار گرفته اند. سخنان احمدی نژاد هم البته با انتخابات ارتباط دارد . ولی در عین حال رشوه خواری ذهن نخبگان جامعه را به عنوان یک معضل اجتماعی به خود مشغول کرده و این ما را خوشحال می‌کند. ما از این‌گونه بحث ها و مناظره‌های علنی استقبال می‌کنیم. این واقعا خبر خوشحال کننده ای است که سیاستمداران علنا درباره رشوه خواری و فساد مالی صحبت می‌کنند».

مناظره انتخاباتی محمود احمدی نژاد و میرحسین موسوی، از نظر میکولوش مارشال از جنبه افشاگری و بیان فساد مالی و اقتصادی اهمیت داشته است. اما او در عین حال هشدار می‌دهد که موضوع رشوه خواری همیشه یکی از اهرم‌های حکومت‌های خودکامه برای سرکوب مخالفین بوده است.

نویسنده: طاهر شیرمحمدی
تحریریه: شیرین جزایری