نقش کشورهای همسایه ایران در تولید ریزگردها
۱۳۹۵ خرداد ۳۰, یکشنبهصبح یکشنبه ۳۰ خرداد (۱۹ ژوئن) یک نشست اضطراری برای بررسی وضعیت ریزگردها در شماری استانهایکشور تشکیل شد. در این نشست که در محل وزارت کشور در تهران و با ریاست وزیر کشور برگزار شد، ۵ وزیر، ۵ استاندار، خانم معصومه ابتکار، معاون رئیسجمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و برخی دیگر مسئولان حضور داشتند.
ریزگردها مدتهاست که شماری استانهای غرب و مرکزی کشور را درگیر خود کرده است.
گفته میشود کشور ایران بر روی کمربند گرد و خاک جهان قرار دارد و صحراهای عربستان، شمال آفریقا و جنوب عراق منشاء این گردوخاک هستند.
هنوز از نتایج این نشست اضطراری اطلاعی در دست نیست.
بیشتر بخوانید: نقطه سر خط! یک سال دیگر تکرار بحرانهای زیستمحیطی
اسماعیل نجار، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور میگوید که منشا حداقل ۸۰ درصد ریزگردها در خارج از کشور است. او گفت که با تاکید رئیس جمهور بر حل این موضوع، قرار است این مسئله از سوی وزارت امور خارجه پیگیری شود.
به گفتهی نجار، استانهای ایلام، کردستان، خوزستان، کرمانشاه، همدان، لرستان، قم و تهران درگیر موضوع ریزگردها هستند و این ریزگردها منشا خارجی دارند. او تأکید کرد که سه کشور عراق، سوریه منشاء ریزگردهایی هستند که وارد کشور ما میشوند و هر یک از این کشورها مشکلات خاص خود را دارند و کشور عربستان نیز اهتمام جدی در مقابله با ریزگردها ندارد.
بیشتر بخوانید: هشدار درباره ورود "گرد و غبار عربی" به ایران
نقش عربستان، ترکیه، عراق و سوریه در تولید ریزگردها
مدیرکل دفتر مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به نقش عربستان و ترکیه در افزایش کانونهای گرد و غبار منطقه میگوید، ایران باید از این کشورها شکایت کند.
محمد درویش در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا در ارتباط با کانونهای گردو غبار در منطقه گفت: «ترکیه، عراق، سوریه، عربستان و ایران جزو کشورهای عضو کنوانسیون جهانی مقابله با بیابانزایی هستند و بر اساس تعهداتی که دارند، باید برنامه ملی مقابله با بیابانزایی داشته باشند و این برنامه باید به تصویب کنوانسیون نیز برسد؛ یکی از مهمترین نکات کنوانسیون این است که اعضا باید برنامههای توسعه کشورشان را به گونهای طراحی کنند که موجب تخریب جبرانناپذیر محیط زیست در منطقه نشوند.»
آقای درویش میگوید که عربستان و ترکیه سیاستهایی را در منطقه اعمال کردهاند که به تشدید وخامت شرایط زیستمحیطی انجامیده است.
عربستان با برداشت از سفرههای آب فسیلیاش موجب شده که منابع تولید گردو خاک در این کشور دستِ کم ۵ میلیون هکتار افزایش پیدا کند و اکنون جریان گرد وخاک از گندمزارهایی که پیش از این عربستان به کمک آب فسیلی آبیاریشان میکرد و اکنون به دلیل بیآبی دیگر وجود ندارند، به کشورهای دیگر میرود.
بیشتر بخوانید: تهران در آستانه بیابانزایی قرار گرفت
مدیرکل دفتر مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست در رابطه با این معضل در ترکیه افزود: «دولت ترکیه نیز ۳۸ میلیارد مترمکعب آب را در طول ۱۵ سال اخیر مهار کرد، در صورتی که این آب باید از کشورهای سوریه و عراق وارد بینالنهرین یا میانرودان میشد، مقدار متوسط "دبی" این مقدار آب مهار شده؛ حدود ۵۰۰ متر مکعب در ثانیه محاسبه میشود به این معنا که اکنون دبی ۷۵۰ متر مکعب آب به ۲۵۰ متر مکعب در ثانیه کاهش پیدا کرده است.»
این کارشناس ارشد مدیریت محیط زیست تاکید کرد: در واقع عظمت آبی که در روز روشن دزدیدهاند به اندازه ۴۰ رودخانه به بزرگی زاینده رود است.» او تأکید دارد که ایران باید به همراه دیگر کشورها شکایت کند و جلو این روند را بگیرد.
محمد درویش با اشاره به اینکه تاکنون چند جلسه میان ایران و عراق برای حل مشکل ریزگردها برگزار شده است، گفت: «طرف ایرانی بارها ابراز تمایل کرده که بدون دریافت بودجه، برای مهار مراکز بحرانی و کانون فرسایش بادی در عراق با توجه به تجربه خوبی که در کشور داریم، کمک کند؛ اما تنها مشکل تامین امنیت وجود دارد؛ یعنی ایران درخواست کرده است که امنیت کارشناسانش تامین شود، اما اولویت عراق اکنون حل مشکل متجاوزان داعشی است و نمیتوانند به مساله محیط زیست بپردازد.»
از نظر این کارشناس تا زمانی که معضل جنگهای داخلی دو کشور عراق و سوریه حل نشود و نتوانند مطالباتشان را از ترکیه بخواهند، نمیتوان به حل این معضل چندان امیدوار بود.